اثر تاریخ کاشت و کاربرد کودهای شیمیایی و زیستی بر خصوصیات کمی و کیفی بادام زمینی

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 24، دوره 11، شماره 37، تیر 1398، صفحه 258-280   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی سپهری^{* 1}؛ حسن شهبازی²

¹دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

²کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و کودهای زیستی و شیمیایی بر عملکرد بادام زمینی آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه بوعلی سینا انجام شد. سه تاریخ کاشت اول ،10 و20 خرداد در کرت‌های اصلی و مصرف کود در چهار سطح شامل کود شیمیایی فسفاته کامل‌ به همراه50 درصد کود شیمیایی نیتروژنه + کود زیستی نیتروژنه، کود شیمیایی نیتروژنه کامل به همراه 50 درصد کود شیمیایی ‌فسفاته + کود زیستی فسفره، 50 درصد کود شیمیایی نیتروژنه به همراه 50 درصد کود شیمیایی‌ فسفاته + کاربرد توام کودهای زیستی نیتروژنه و فسفره و ‌استفاده 100 در صد از کودهای شیمیایی در کرت‌های فرعی بود. اثر تاریخ کاشت، کود و اثر متقابل تاریخ کاشت و کود، برای تعداد‌ دانه‌ در بوته، عملکرد اقتصادی، عملکرد زیست شناختی، درصد و عملکرد‌ روغن و پروتئین دانه، در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. در تاریخ کاشت اول مصرف کود شیمیایی کامل با عملکرد پروتئین دانه 43/268 کیلو گرم در هکتار و کاربرد توام کود زیستی و شیمیایی نیتروژنه + فسفره با عملکرد پروتئین دانه 10/236 کیلو گرم در هکتار برتری نشان دادند. در تاریخ کاشت سوم کمترین میزان روغن و پروتئین‌دانه بدست آمد. لذا تاریخ کاشت اول خرداد و مصرف تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی نیتروژنه و فسفره برای کاشت بادام زمینی در همدان قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها

پروتئین دانه؛ روغن دانه؛ عملکرد زیستی؛ عملکرد اقتصادی

مراجع

احمدی، م. و م. ج. بحرانی. 1388.  تأثیر مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد و میزان روغن دانه ارقام کنجد در منطقه بوشهر.  علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. جلد13، شماره 48 : 131-123

اکبری، پ.­، ا. قلاوند و ع. م. مدرس ثانوی. 1388. تأثیر کاربرد سیستمهای مختلف تغذیه­ای آلی، شیمیایی و تلفیقی و کود زیستی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی آفتابگردان ( .(Helianthus annuus L. فصلنامه علوم و صنایع غذایی. جلد 7، شماره 3 : 90-83 .

حسن­زاده قورت تپه، ع.، ر. مروئی میلان­، ش. نیکو و غ. خلیل زاده­. 1392.­ تاثیر تراکم و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام آفتابگردان روغنی. پژوهش نامه کشاورزی و منابع طبیعی. جلد 3، شماره 17 : 40-30.

خواجه پور، م. 1386 .گیاهان صنعتی انتشارات جهاد دانشگاهی اصفهان.564 صفحه.

سجادی نیک، ر.، ع. ر. یدوی، ح. ر. بلوچی و ه. فرجی.1390 .مقایسه کودهای شیمیایی اوره آلی ورمی کمپوست وزیستی نیتروکسین بر عملکرد کمی و کیفی کنجد .)  .(Sesamum indicum L. مجله دانش کشاورزی و تولید پایدار. جلد21، شماره2: 87- 101

صفرزاده ویشکائی، م. ن. 1378. بادام زمینی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت. 46 صفحه.

فراهانی پاد، پ.، ف. پاک نژاد، ف. فاضلی، م. ن. ایلکایی و م. داوودی فرد. 1391 اثر تاریخ کاشت بر ماده خشک و اجزای عملکرد چهار رقم سویا رشد نامحدود. مجله زارعت و اصلاح نباتات. جلد 8، شماره 1: 203-212

قنبری، ع. ا. و م. طاهری مازندرانی.1382 .اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد لوبیا چیتی. مجله نهال و بـذر. جلد 19، شماره 4 : 496 ـ.483

قراخانی بنی، ه.، م. موحدی دهنوری، ع. یدوی و س. م. هاشمی جزی. 1390 .بررسی خصوصیات کمی و کیفی چهاررقم سویا (. (Glysine max Lتحت تاریخ­های مختلف کاشت در منطقه شهرکرد. مجله تولید و فرآوری محصولات زراعی و باغی. جلد 1 ، شماره 2 : 19-33.

محمدی، ا.­ه­.­، م. ر. آلیاری، م. شکیبا­، س. ولی زاده، ز. سلمانی و ع .ا. علیلو. 1383. ­اثر تراکم بوته بر عملکرد دانه، روغن و پروتئین کشت دوم ارقام سویا بعد از برداشت کلزا در منطقه بناب. خلاصه مقالات هشتمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات. 438 .

مرادی، م.، ح. مدنی، م. ع. ملبوبی و ر. پیله وری خمامی .1387.  مقایسه کارایی فسفر بیولوژیک و شیمیایی در زراعت آفتابگردان روغنی در شرایط آب و هوایی اراک.  یافته­های نوین کشاورزی. جلد 3، شماره 20 :178-168.

موسوی، س. ف.1383 .ارزیابی رابطه تراکم بوته و عملکرد سه رقم لوبیا چیتی در تاریخ­های کشت متوالی. پایـان­نامه کارشناسی­ارشد­ زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.

Alami- Milani, M., R. A. Amini Bande Hagh .­2013. Effect of Bio-fertilizers and combination with chemical fertilizers on grain yield and yield components of pinto bean (Phaseolus vulgaris L.). J. Sustain. Agric. Produc Sci. 4(24): 15-29.

Amujoyegbe, B.J., J.T. Opbode and A. Olayinka. 2007. Effect of organic and inorganic
fertilizer on yield and chlorophyll content of Zea mays and sorghum bicolour. Plant Sci. 46:
1869-1873

Antoun, H.­ 2002. Field and greenhouse trials performed with phosphate solubilizing bacteria and fungi. Proceedings of the 15^th International Meeting on Microbial Phosphate Solubilization. Salamanca University. 16-19

AOAC .1990. Association Official Analytical Chemists. Official methods of analysis of AOAC. Washington DC.

Bellaloui, N., K. N. Reddy, A. M. Gillen, D.K. Fisher and A. Mengistu. 2011. Influence of planting date on seed protein, oil, sugars, minerals, and nitrogen metabolism in soybean under irrigated and non-irrigated environments. Am. J. Plant Sci. 2: 702-715.

Dey, R., K. K. Pal, D. Batt and S. M. Chauhan .2004. Growth promotion and yield enhancement of peanut (Arachis hypogaea L.) by application of plant growth promoting rhizobactria. Microbiol Res. 159: 371-394.

Elkoca, E., F. Kantar and F. Sahin. 2008. Influence of nitrogen fixing and phosphorus solubilizing bacteria on the nodulation, plant growth, and yield of chickpea. J. Plant Nutr. 31: 157–171.

Fanaei, H. R., M. Galavi, A. Ghanbari Bongar, M. Solouki and M. R. Naruoei Rad.2008. Effect of planting date and seeding rate on grain yield and yieldcomponents in two rapeseed (Brassica napus L.)  cultivars under Sistanconditions. Iran J. Crop Sci. 10(2): 15-30

Gao, J., X. Hao, KD. Thelen and GP. Robertson (2009) Agronomic management system and precipitation effects on soybean oil and fatty acid profiles. Crop. Sci. 149(3): 1049-1057.

Gholami, A and E. Kouchaki. 2011. Mycorrhiza in Sustainable Agricluture. Shahrood University Publication.

www.greenbiotech-co.com

Gryndler, M., R. Sudova, and J. Rydlova. 2008. Cultivation of high-biomass crops on mine spoil banks Can microbial inoculation compensate for high doses of organic matter? Bioresour. Technol. 99: 6391–6399.

Han, H.S and K. D. Lee. 2006. Effect of inoculation with phosphate and potassium co-in solubilizing bacteria on mineral uptake and growth of pepper and cucumber. Plant soil Environ. 52: 130 – 136.

Imam, Y and M. Niknejad. 2004. An introduction to physiology of agronomic plants yield. Shiraz University Pub. Second. Ed. pp. 571. (In Persian).

Jha, A., D. Sharma and J. Saxena. 2011. Effect of single and dual phosphate solubilizing
bacterial strain inoculations on overall growth of mung bean (Vigna radiata L.) plants.
Agron. Soil. Sci. 58: 967-981.

Jones, D. L and P.R. Darrah.1996. Re-sorption of organic compounds by roots of (Zea mays L.) and its consequences in the rhizosphere. Plant Soil 178: 153-160.

Jutur, P.P and A. R. Reddy. 2007. Isolation, purification and properties of new restriction endonucleases from Bacillus badius and Bacillus lentus. Microbiol. Res. 162: 378- 383.

Kader,  M.A .2002. Effect of Azotobacter inoculants on the yield and nitrogen uptake by wheat.  J. Biol. Sci. 2: 259-261.

Kinny, A. J .1997. Genetic engineering of oil seeds for desired traits. Pp. 149-166. In: Setlow JK(ed). Genet eng. Vol. 19. Pleun Press, New York.

Lopez- Bellido, FJ., RJ. Lopez- Bellido, S. Kasem Khalil and L. Lopez- Bellido .2008. Effect of planting date on winter kabuli chickpea growth and yield under rainfed Mediterranean conditions. Agron. J. 100 (4):957-964.

Mishra, A., K.  Prasad  and G. Rai. 2010. Effect of bio-fertilizer inoculations on growth and yield of
dwarf field pea (Pisum sativum L.) in conjunction with different dose of chemical fertilizers. J. Agron. 9(4): 163-168.

Mousavi, S. K and P. Pezeshkpour. 2006. Evaluation of Kabouli chickpea (Cicer arietinum L.) cultivars response to sowing date. Iran  J. Agron. Res. 4: 141-154. (In Persian with English).

Nazeri, P., A. Kashani, K. Khavazi, M.R. Ardakani, M. Mirakhori and M. Pour siah bidi 2010. The effect of biofertilizer and phosphorus fertilizer banding with Zinc on white bean (Phaseolus vulgaris L). J. Agroec. 2(1): 175-185. (in Farsi with English Summary).

Olivera, M. C. Iribane and C. Liuck .2002. Effect of phosphorus on nodulacion and N2 Pixation by bean (Phaseolus vulgaris) proceedings of the 15th International Meeting on Microbia Phosphate Solubilization. 16- 19 July, Salamanca, Spain.

Ram Rao, DM., J. Kodandaramaiah and MP. Reddy. 2007. Effect of VAM fungi and bacterial biofertilizers on mulberry leaf quality and silkworn cocoon characters under semiaride conditions. Caspi J. Envi Sci. 5(2): 111-117.

Rezvani Moghaddam, M.,  B. Amiri  and S. M. Seyyedi. 2014. Effect of organic and bio-fertilizers application on yield, oil content and fatty acids composition of sesame (Sesamum indicum L.). Iran. J. Crop Sci. 16(3): 209-221. 

Roberts, T.L. 2008. Improving Nutrient Use Efficiency. Turk. J. Agric . Forest.  32:177-182.

Rudresh, DL., M. K Shivaprakash and R. D. Prasad. 2005. Effect of combined application of Rhizobium, phosphate solubilizing bacterium and Trichoderma spp. on growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer aritenium L.). Appl. Soil Ecol. 28: 139-146.

Scarisbrick, D. H., R. W. Danicls, M. Alcock. 1991. Effect of sowing date on yield and yield components of soybean. J. Agric. Sci. 97:189-195.

Singh, K.B., R.S. Malhotra, M.C. Saxena and G.Bejiga. 1997. Superiority of winter sowing over traditional spring sowing of chickpea in the Mediterranean region. Agron. J. 89: 112-118.

Srivastava, A.K., T. Singh, T.K. Jana, and D.K. Arora. 2011. Induced resistance and control
of charcoal rot in Cicer arietinum (chickpea) by Pseudomonas fluorescence. Can. J. Bot. 7: 787-795.

Soares, I.O., P.M .de Rezende, A.T. Bruzi, A.M.  Zuffo, E.V.  Zambiazzi, V . Fronza and
C.M. Teixeira,. 2015. Interaction between soybean cultivars and seed density. Ame. J.
Plant Sci, 6(9): 1425-1434.

Tilak, K.V., B. R. Ranganayaki, N. Pal, K.K. De, R. Saxena, A. K. Shekhar Nautiyal, C. Shilpi, A .Mittal, K. Tripathi and B. N. Johri .2005. Diversity of plant growth and soil health supporting bacteria. Curr. Sci 89: 136-150.

Wu, S. C.,  Z. H. Coa,   Z. G.  Li,  K. C.  Cheung and M. H.  Wong. 2005. Effects of biofertilizer containing N-fixer, P and K solubilizers and fungi on maize growth. Geoderma. 125: 155.

Yasari, E and A. M. Patowardhan. 2007. Effects of Azetobacter and Azosprillium inoculation and chemical fertilizers on growth an prodactivity of canola. Asian J. Plant Sci. 6(1): 77-82.