قبیله‌گرایی: تبیینی جامعه شناختی از مشارکت سیاسی در استان چهارمحال و بختیاری (با تاکید بر انتخابات مجلس شورای اسلامی)

فصلنامه تخصصی علوم سیاسی

مقاله 5، دوره 15، شماره 47، تیر 1398، صفحه 97-116   

نویسندگان

محمد نوذری¹؛ بشیر اسماعیلی^{* 2}؛ مسعود جعفری نژاد²

¹دانشجوی دکتری علوم سیاسی، گرایش جامعه شناسی، واحد شهر رضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهررضا، ایران

²استادیار گروه علوم سیاسی، واحد شهر رضا، دانشگاه آزاد اسلامی، شهررضا، ایران

چکیده

چکیده
جوامع انسانی چندین نوع واحد سیاسی را تجربه کرده‌اند که در هر یک از آنها نوع، روش و ابزار مشارکت مردم متفاوت بوده است. امروزه ملت – دولت واحد سیاسی پذیرفته شده‌ای است که همه جوامع کمابیش، حتی به صورت ظاهری، به نحوی موازین و معیارهای آن را برای مشارکت سیاسی قبول دارند. اما در جامعه ایرانی که در طول تاریخ همواره حاکمیت ایلی و قبیله‌ای را تجربه کرده است نوع و شیوه مشارکت سیاسی در مرحله گذار قرار داشته و کنش‌گران آن هنوز نتوانسته‌اند از روحیه ایلیاتی به نظام حزبی گذر نمایند. این روحیه در استان‌های قبیله‌ای، همچون چهار محال و بختیاری، نمود ویژه‌ای دارد. مسأله این تحقیق تبیین رابطه روحیات قبیله‌ای با مشارکت سیاسی در استان چهار محال و بختیاری است.
روش به کار رفته در این ترکیبی از دو روش کیفی و پیمایشی است. بنابراین، با تکیه بر روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی بر آن است تا ضمن بررسی مبانی نظری پیرامون انتخابات، نوع مشارکت سیاسی و نقش هویت‌های قومی/ طایفه‌ای در این روند، به مطالعه رفتار انتخاباتی مردم حوزه انتخابیه استان چهار ومحال وبختیاری در دوره های مختلف مجلس شورای اسلامی بپردازد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مشارکت سیاسی مردم این استان و روحیه قومی قبیله‌ای آنان رابطه وجود دارد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که مشارکت سیاسی آنان بر حسب قومیت و تحصیلات متفاوت نبوده است.

کلیدواژه‌ها

قبیله؛ انتخابات؛ مشارکت؛ سیاسی؛ چهارمحال و بختیاری

مراجع