استعاره‌های مفهومی در طبقه بندی جدید در رمان‌های علی محمد افغانی و کازوئو ایشی گورو

فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی

مقاله 6، دوره 13، شماره 49، خرداد 1398، صفحه 125-146   

نویسندگان

ساناز تقی پوری حاجبی¹؛ کامران پاشایی فخری²؛ پروانه عادلزاده²

¹دانشجوی دوره دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

²دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران

چکیده

زبان‌شناسان استعاره‌ها را یکی از ابزار شکل‌دهنده ساختار شناختی انسان می‌دانند که در نحوه درک انسان از واقعیت و شیوه مفهوم سازی نقش مهمی را بر عهده دارند. بررسی استعاره مفهومی بر طبق طبقه بندی لیکاف و جانسون در طبقات استعاره‌های جهتی، هستی شناختی و ساختاری موجب دشواری‌هایی می‌شود، زیرا مواقعی وجود دارد که یک اسم نگاشت هم در طبقه استعاره‌های ساختاری و هم در طبقه استعاره‌های هستی شناختی واقع می‌شود. این مسأله نگارنده مقاله را بر آن داشت تا با استناد به مقاله تحلیل استعاره‌های مفهومی در طبقه بندی جدید با تأکید بر نمونه‌هایی از زبان فارسی و اسپانیایی و بررسی شواهدی از رمان‌های افغانی و ایشی گورو(برنده جایزه نوبل ادبی، 2017)، اسم نگاشت‌ها را در یک طبقه بندی جدید قرار دهد. در این پژوهش تغییراتی در طبقه بندی استعاره‌های مفهومی صورت گرفت در قالب این طبقه‌بندی شواهد در سه طبقه دیگر عینی به ذهنی، ذهنی به ذهنی و عینی به عینی معرفی شده‌اند.

کلیدواژه‌ها

استعاره هستی شناختی؛ ساختاری؛ جهتی؛ افغانی؛ ایشی گورو

مراجع

افغانی، علی محمد. 1344ش، شوهر آهو خانم، چاپ سوم، تهران: امیرکبیر.

افغانی، علی محمد. 1361ش، بافته‌های رنج، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.

ایشی گورو، کازوئو. 1393ش، ترانه‌های شبانه، ترجمه مهدی غبرایی، چاپ اول، تهران: اژدهای طلایی.

ایشی گورو، کازوئو. 1395ش، هرگز رهایم مکن، ترجمه سهیل سمّی، چاپ ششم، تهران: ققنوس.

ایشی گورو، کازوئو. 1396ش، هنرمندی از جهان شناور، ترجمه یاسین محمدی، چاپ سوم، تهران: افراز.

لیکاف، جرج و مارک جانسون. 1396ش، استعاره‌هایی که باور داریم، ترجمه راحله گندمکار، تهران: نشر علمی.

کتب انگلیسی

De Bustos, Eduardo. (2000). Ensayos Trans disciplinares. Madrid: Fondo de cultura Econonmica de Espana.

Grady, J.E. 2007. »Metaphor«, in the oxford Handbook of cognitive linguistics, ed. Dirk Geeraerts and Hubert cuyckens. Oxford: oxford university press.

Kovecses, Zoltan. 2010 »Metaphor«. New york: oxford university press.

Lakoff, George and Turner, M.1989. More Than good Reason: Afield Guide to Poetic Metaphor. Cgicago: university of Chicago press.

 

مقالات

افراشی، آزیتا و تورج حسامی و کریستینا بئاتریس سالاس. زمستان 1391ش، «بررسی استعاره‌های جهتی در زبان‌های اسپانیایی و فارسی»، مجله پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، دوره 3، شماره 4، صص 1-25.

افراشی، آزیتا و تورج حسامی. بهار و تابستان 1392ش، «تحلیل استعاره‌های مفهومی در یک طبقه بندی جدید با تکیه بر نمونه‌هایی از زبان‌های فارسی و اسپانیایی»، نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، سال سوم، شماره 5، صص 141-165.

صدری، نیره. 1385ش، «بررسی استعاره در ادبیات فارسی از دیدگاه زبان‌شناسی شناختی»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی.

هاشمی، زهره. تابستان 1389ش، «نظریه استعاره مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون»، نشریه ادب‌پژوهی، شماره دوازدهم، صص 119-140.

Lakoff, George. (1993). »The contemporary Theory of Metaphor«, In Geeraerts, Dirk(Ed). (2006). cognitive linguistics: basic readings (cognitive linguistics research: 34). Mouton de Gruyter Berlin, New York, p.p. (185-238).