تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 9,995 |
تعداد مقالات | 83,546 |
تعداد مشاهده مقاله | 77,351,045 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 54,382,370 |
شگردهایی از هنجارگریزی در غزلیات سنایی | ||
فصلنامه مطالعات ادبیات تطبیقی | ||
مقاله 18، دوره 13، شماره 49، خرداد 1398، صفحه 393-411 اصل مقاله (433.69 K) | ||
نویسندگان | ||
سمانه اعظمی قادیکلایی1؛ حبیب الله جدید الاسلامی2 | ||
1دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران | ||
چکیده | ||
یکی از روشهای برجستهسازی زبان، هنجارگریزی است؛ چنین شگرد و ترفندی همچو جاروبی غبار عادت و تکرار و دلزدگی را از ادبیات میزداید و همواره جامهای نو و دلکش بر آن میپوشاند. در زیر لوای چنین شگردی چه بسیار هنرنماییها و تازگیها نمودار میشود که ذهن خموده و ایستای هر خوانندهای را بر سر ذوق میآورد و پویا و آگاه میکند. شاعران بسیاری با بکارگیری چنین شگردی، بر غنای شعر خود افزودهاند. سنایی نیز یکی از شاعرانی است که از این شگرد بسیار سود برده است و اشعارش را مزیّن نموده است. مقاله حاضر نتیجه پژوهشی است با تکیه بر قاعده «هنجارگریزی» که بهمنظور یافتن سه نوع هنجارگریزی واژگانی، نحوی و معنایی در غزلیات سنایی انجام شده است. بدین منظور، پس از بیان مقدمهای درباره برجستهسازی و انواع آن، به اصل مطلب پرداخته شدهاست. سنایی با عدول از زبان معیار و آشنازدایی، سبب ایجاد تازگی شکل بیان و بیداری خواننده شدهاست. نتیجه این بررسی نشان میدهد که سنایی برای برجستهسازی اشعارش از هنجارگریزی واژگانی، نحوی، معنایی بسیار استفاده کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
آشناییزدایی؛ برجستهسازی؛ سنایی؛ غزل؛ هنجارگریزی | ||
مراجع | ||
قرآن کریم. انوشه، حسن. 1376ش، فرهنگنامه ادبی فارسی، ج 2، تهران: سازمان چاپ و انتشارات. خلیلی جهانتیغ، مریم. 1380ش، سیب باغ جان؛ جستاری در ترفندها و تمهیدات هنری غزل مولانا، تهران: سخن. سنایی، مجدود بنآدم. 1386ش، غزلهای حکیم سنایی غزنوی، مصحح: یدالله جلالی پندری، تهران: علمی و فرهنگی. شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1379ش، شاعر آینهها، تهران: آگاه. شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1385ش، در اقلیم روشنایی: تفسیر چند غزل از حکیم سنایی غزنوی، چاپ سوم، تهران: آگه. شفیعی کدکنی، محمدرضا. 1389ش، موسیقی شعر، تهران: آگاه. شمیسا، سیروس. 1381ش، بیان، تهران: فردوس. صفوی، کوروش. 1390ش، از زبانشناسی به ادبیات، ج 1، تهران: سوره مهر. فرشیدورد، خسرو. 1388ش، دستور مفصل امروز، تهران: سخن. مدرسی، فاطمه. 1386ش، از واج تا جمله، تهران: چاپار. میرصادقی(ذوالقدر)، میمنت. 1388ش، واژهنامه هنر شاعری: فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فن شعر و سبکها و مکتبهای آن، تهران: کتاب مهناز. ناتل خانلری، پرویز. 1374ش، تاریخ زبان فارسی، ج2، تهران: سخن. وزیرنیا، سیما. 1379ش، زبان شناخت، تهران: نشر قطره. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 371 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 286 |