ترکیب قشون و مراکز نظامی ایران در دوره قاجاریه (1292-1268ق)

پژوهش نامه تاریخ

مقاله 5، دوره 14، شماره 53، اسفند 1397، صفحه 1-1

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

مهدی خانی زاده^*

کارشناس مسئول بخش ارزشیابی اسناد - مرکز اسناد آستان قدس رضوی

چکیده

در عصر قاجار بواسطه وجود مناقشات ارضی با کشورهای همسایه و وجود نا امنی های داخلی، باعث شده بود تا تقویت ارتش، مورد توجه باشد. در پی این منظور حکومت مجبور بود تا به شیوه حکومت های قبل از خود،علاوه بر استفاده از نظامیان رسمی، از طوایف نیز در مواقع جنگ سرباز، به خدمت بگیرد. این پژوهش با رویکرد آرشیوی، تحلیلی در نظر دارد تا در حوزه ساختار شناسی اسناد نظامی دوره قاجار و با استفاده از محتوای اطلاعاتی اسناد یکی از مجموعه های 10000 برگی آستان قدس رضوی، مراکز نظامی کشور، پراکندگی جغرافیایی و ترکیب قشون ایران را در طی بازه زمانی 1268 الی 1292 قمری مورد بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد که شاکله اصلی قشون ایران علی رغم نا کارامدی آن بر اساس نیروهای طوایف می باشد و در عین حال از تشکیلات داخلی نظامندی، برخوردار می باشند که در این میان بیشترین تجمع نیروها به دلیل موقعیت سوق الجیشی در مناطق آذربایجان و خراسان قرار داشتند.ایالت عراق عجم نیز به جهت وسعت دارای بیشترین تعداد دسته های کوچک نظامی است و کل قشون قاجار در ده تومان تقسیم شده است.

کلیدواژه‌ها

مراکز نظامی؛ ترکیب قشون؛ طوایف؛ قاجاریه؛ اسناد آستان قدس رضوی

مراجع