صور خیال در تعدادی از داستانهای محمود دولت‌آبادی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 7، دوره 14، شماره 15، مهر 1397، صفحه 129-147   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

سیمین عوض‌پور^*

دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی ، واحد تربت حیدریه ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تربت حیدریه ، ایران .

چکیده

        در این پژوهش سخن  از عناصر خیال محمود دولت آبادی است. وی- داستان نویس شهیر این مرز و بوم- ، با خلاقیّت ذاتی، خویش را در جوامع ادبی ایران و جهان تثبیت  نموده است.  در این مقاله ابزارهای خیال  در چند داستان محمود دولت آبادی مورد بررسی واقع گردیده است. جایگاه تخیّل، نثر، زبان و لحن، عناصر خیال، شیوةزندگی نویسنده در آثار  و انتقال معانی و القای حالات روحی که در قالب صور خیال نمود دارد؛ تحلیل گردیده است. در پایان،  آمار صور خیال و انواع آن که زیورهای لفظی کلام است،نمود یافته است . 

کلیدواژه‌ها

محمود دولت آبادی؛ تشبیه؛ استعاره؛ تصویر

مراجع

1-      احمدی، بابک. (1384). از نشانه های تصویری تا متن. چاپ پنجم. تهران: نشر مرکز.

2-      آق اولی. عبدالحسین. (1373). درر الادب: انتشارات هجرت.

3-      براهنی. رضا. (1380). طلا در مس. ج 3. چاپ اول. تهران: انتشارات زریاب.

4-      پورنامداریان. تقی. (1368). رمز و رمزپردازی در ادب فارسی. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

5-      تجلیل. جلیل. (1367). معانی و بیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

6-      ثروتیان. بهروز. (1378). بیان در شعر فارسی. چاپ دوم: حوزه هنری تبلیغات اسلامی.

7-      ثروتیان. بهروز. (1383). فن بیان در آفرینش خیال. چاپ اول: موسسه انتشارات امیرکبیر.

8-      جرجانی. عبدالقاهر. (1404 ه.ق). اسرار البلاغه. صححها و علق حواشید السید محمد رشید رضا. بیروت: دارالمعرفه.

9-      چهل تن. امیرحسین و فریدون فریاد. (1380). ما هم مردمی هستیم: نشر چشمه.

10-   حسین نیشابوری. امیر برهان الدین عطا الله بن محمود. (1384). بدایع الصنایع. مصحح: رحیم مسلمانیان قبادیانی. چاپ اول. ناشر: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یزدی.

11-   دولت آبادی. محمود. (1383). قطرة  محال اندیش. ج 1، چاپ دوم. تهران: نشر چشمه و فرهنگ معاصر.

12-   دولت آبادی. محمود. (2536). از خم چمبر. چاپ اول. تهران: انتشارات پیوند.

13-   دولت آبادی. محمود. (1352). هجرت سلیمان. چاپ اول: انتشارات گلشایی.

14-   دولت آبادی. محمود. (1383). الف. سفر. تهران: چاپ مکرر (اول نگاه).

15-   دولت آبادی. محمود. (2537). عقیل. عقیل. چاپ چهارم. تهران: انتشارات پیوند.

16-   دولت آبادی. محمود.  (1347). مرد. انتشارات نگاه.

17-   رادویانی. محمدبن عمر. (1362). ترجمان البلاغه. چاپ دوم: شرکت انتشارات اساطیر.

18-   رجائی. محمدخلیل. (1340). معالم البلاغه: انتشارات دانشگاه شیراز.

19-   رحیمیان. هرمز. (1380). ادبیّات معاصر نشر. ادوار نشر فارسی از مشروطیّت تا سقوط سلطنت. تهران: انتشارات سمت.

20-   رنه ولک. آستین وارن. (1373). نظریه ادبیات. ترجمة  ضیاء موحد و پرویز مهاجر. چاپ اول: انتشارات علمی و فرهنگی.

21-   زرین کوب. عبدالحسین. (1361). نقد ادبی. تهران: انتشارات امیرکبیر.

22-   سجودی. فرزام. (1382). نشانه های کاربردی: نشر قصه.

23-   شفیعی کدکنی. محمدرضا. (1370). صورخیال در شعر فارسی: انتشارات آگاه.

24-   شفیعی کدکنی. محمدرضا. (1384). موسیقی شعر. چاپ هشتم. تهران: انتشارات آگاه.

25-   شمس قیس. محمدبن قیس. (1387). المعجم فی معاییر الاشعار العجم. تصحیح محمد قزوینی و محمدتقی مدرس رضوی: انتشارات زوار

26-   صفوی. کورش. (1390). از زبان شناسی به ادبیّات. ج 2. چاپ سوم: انتشارات سوره مهر.

27-   قریب گرگانی. محمدحسین. (1377). ابدع البدایع. به اهتمام حسین جعفری: انتشارات احرار تبریز.

28-   گلی. احمد. (1387). بلاغت فارسی. چاپ اول. تبریز: انتشارات آیدین.

29-   میرصادقی. جمال. (1381). داستان نوین های نام آور معاصر ایران. تهران: انتشارات اشاره.

30-   میر عابدینی. حسن. (1377). صد سال داستان نویسی ایران. چاپ اول. تهران: انتشارات چشمه.

31-   نعمانی. شبلی. (1368). شعر العجم، ج4. ترجمه سید حمدتقی فخر داعی گیلانی. چاپ سوم: انتشارات دنیای کتاب.

32-   نوری علاء. اسماعیل. (1372). صور اسباب در شعر امروز ایران: انتشارات بامداد.

33-   همایی. جلال الدین. (1373). معانی و بیان. چاپ سوم. به کوشش ماهدخت بانو همایی. تهران: نشر هما.