تأثیر آموزش گروهی مهارت‌های زناشویی مبتنی بر رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 6، دوره 11، شماره 40، تیر 1398، صفحه 81-93   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حکیمه خیری^* ؛ مهناز خسروجاوید؛ رضا سلطانی شال

دانشگاه گیلان، گروه روان شناسی، گیلان، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش گروهی مهارت­های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی غیرمنطقی و صمیمیت زنان در شهر رشت پرداخت. جامعه آماری شامل  زنان متأهل شهر رشت بوده و نمونه تحقیق نیز 30 نفر زن متأهل دارای معیارهای ورود بوده که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه گواه بود و جهت گردآوری داده از پرسشنامه بهزیستی ذهنی کی­یز و ما گیارمو (2003)، مقیاس­ باورهای ارتباطی آدیلسون و اپشتاین (1982) و مقیاس صمیمیت اکسیس­جی واکر و لیندا تامپسون (1983) استفاده شد. گروه آزمایش در قالب 10 جلسه آموزش  گروهی مهارت­های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد را دریافت کرد و گروه گواه، هیچ درمانی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده­ها از  آزمون  تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. تحلیل داده های پس آزمون، نمرات بالاتری در بهزیستی ذهنی و صمیمیت و نمرات پایین تری در  باورهای ارتباطی شرکت­کنندگان را نشان داد. این تغییرپذیری داده ها آشکار ساخت که آموزش گروهی مهارت­های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد بر بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت زنان اثربخش بوده است. می­توان نتیجه گرفت که آموزش گروهی مهارت­های زناشویی با رویکرد پذیرش و تعهد یک درمان مؤثر و قابل قبول برای بهبود بهزیستی ذهنی، باورهای ارتباطی و صمیمیت است.

کلیدواژه‌ها

بهزیستی ذهنی؛ باورهای ارتباطی غیرمنطقی؛ صمیمیت؛ درمان پذیرش و تعهد؛ آموزش گروهی مهارت‌های زناشویی

مراجع

- اخوان بی‌تقصیر، زهرا، ثنائی ذاکر، باقر، نوابی نژاد، شکوه، فرزاد، ولی‌الله.(1396). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی هیجان‌محور و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش بر رضایت و سازگاری زناشویی زوج‌ها. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، ۵ (۲) ،۱۲۱-۱۲۸.

- جمشیدیان قلعه شاهی، پروین، آقایی، اصغر، گل پرور، محسن.(1396). مقایسه‌ی تأثیر درمان مثبت نگر ایرانی ـ اسلامی و درمان پذیرش و تعهد بر بهزیستی روان‌شناختی زنان نابارور شهر اصفهان. مجله پرستاری و مامایی ارومیه، ۱۵ (۱)، ۴۸-۵۷.

- خانجانی وشکی، سحر، شفیع‌آبادی، عبدالله، فرزاد، ولی‌الله، فاتحی زاده، مریم. (1395). مقایسۀ اثربخشی زوج‌درمانی شناختی ـ رفتاری و زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 17(4)، 31-40.

- خیری، حکیمه، صالحی، ایرج، سلطانی شال، رضا. (1396). تاثیرآموزش مدیریت تنیدگی بر رضایت زناشویی و تنیدگی والدینی مادران دارای کودک مبتلابه مشکلات رفتاری. فصلنامه سلامت روان کودک، ۴ (۴)،۳-۱۳.

- خیری، حکیمه، صالحی، ایرج، سلطانی شال، رضا. (1397). تأثیر آموزش مدیریت استرس به شیوه شناختی رفتاری بر کیفیت زندگی مادران و مشکلات رفتاری کودکان آنان. فصلنامه علمی- پژوهشی خانواده و پژوهش، ۱۵(۴) :۷-26.

- زنگنه مطلق، فیروزه، بنی جمالی، شکوه السادات، احدی، حسن، حاتمی،حمیدرضا. (1396). اثربخشی زوج‌درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج‌درمانی هیجان مدار بر بهبود صمیمیت و کاهش نارسایی هیجانی زوجین. اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی،11(44)، 47-56.

- صدری دمیرچی، اسماعیل، خزان، کاظم، درگاهی، شهریار. (1395). اثربخشی واقعیت درمانی بر بهزیستی هیجانی، روانی و اجتماعی مردان سالمند مقیم آسایشگاه. روان‌شناسی پیری، 2(3)،187-194.

- عالی پور، رسول، حاجی علیزاده، کبری. (1396). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر پذیرش، تعهد و دارودرمانی بر بهبود بیماران مبتلابه افسردگی اساسی. روان پرستاری، ۵ (۴)، ۶۱-۶۸.

- نریمانی, محمد، پورعبدل، سعید، بشرپور, سجاد. (1395). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش/ تعهد بر کاهش اضطراب اجتماعی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری خاص. ناتوانی‌های یادگیری، 6(1), 121-140.

- هریس، راس. (2010). درمان پذیرش و تعهد با عشق. ترجمه پیمان دوستی، سیده سپیده هدایتی همدانی و حسین محققی. (1395). همدان: انتشارات فراگیر هگمتانه.

- Akerkar, S., & Fordham, M. (2017). Gender, place and mental health recovery in disasters: Addressing issues of equality and difference. International Journal of Disaster Risk Reduction, 23, 218-230.

- Bagarozzi, D. A. (2014). Enhancing intimacy in marriage: a clinician's guide: routledge.

- Bramwell, K., Richardson, T. (2018). Improvements in Depression and Mental Health After Acceptance and Commitment Therapy are Related to Changes in Defusion and Values-Based Action. J Contemp Psychother, 48(1), 9-14.

- Constant, E., Vallet, F., Nandrino, J.-L., & Christophe, V. (2016). Personal assessment of intimacy in relationships: Validity and measurement invariance across gender. Revue Européenne de Psychologie Appliquée/European Review of Applied Psychology, 66(3), 109-116.

- D. Peterson, B., Eifert G, Feingold T, Davidson S. (2009). Using Acceptance and Commitment Therapy to Treat Distressed Couples: A Case Study With Two Couples. Cognitive and Behavioral Practice, 16, 430-442.

- Deval, C., Bernard-Curie, S., & Monestès, J.-L. (2017). Effects of an acceptance and commitment therapy intervention on leaders’ and managers’ psychological flexibility. Journal de Thérapie Comportementale et Cognitive, 27(1), 34-42.

- Eidelson, R. J., & Epstein, N. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of consulting and clinical psychology, 50(5), 715.

- Eilenberg, T., Hoffmann, D., Jensen, J. S., & Frostholm, L. (2017). Intervening variables in group-based acceptance & commitment therapy for severe health anxiety. Behaviour Research and Therapy, 92, 24-31.

- Ema Komala, E., Anna Keliat B, Yulia Wardani. (2018). Acceptance and commitment therapy and family psycho education for clients with schizophrenia. Enferm Clin, 1, 88-93.

- Gloster, A., Klotsche, J, Ciarrochi, J, Eifert, G, Sonntag, R, Wittchen, H-U, et al. (2017). Increasing valued behaviors precedes reduction in suffering: Findings from a randomized controlled trial using ACT. Behaviour Research and Therapy, 91, 64–71.

- Graham, C., Gouick J, Krahé C, Gillanders D. (2016). A systematic review of the use of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) in chronic disease and long-term conditions. Clinical Psychology Review, 46, 46-58.

- Haghi, F., Allahverdipour, H., Nadrian, H., Sarbakhsh, P., Hashemiparast, M., & Mirghafourvand, M. (2017). Sexual problems, marital intimacy and quality of sex life among married women: A study from an Islamic country. Sexual and Relationship Therapy, 1-14.

- Hayes, S. C., Levin, M. E., Plumb-Vilardaga, J., Villatte, J. L., & Pistorello, J. (2013). Acceptance and commitment therapy and contextual behavioral science: Examining the progress of a distinctive model of behavioral and cognitive therapy. Behavior therapy, 44(2), 180-198.

- Higgins, A., Tuohy, T., Murphy, R., & Begley, C. (2016). Mothers with mental health problems: Contrasting experiences of support within maternity services in the Republic of Ireland. Midwifery, 36, 28-34.

- Kunar, A., Nizamie, S. H., & Srivastava, N. K. (2013). Violence against women and mental health. Ment. Health Prev, 1, 4-10.

- Lafontaine, M.-F., Hum, L., Gabbay, N., & Dandurand, C. (2017). Examination of the psychometric properties of the Personal Assessment of Intimacy in Relationships with individuals in same-sex couple relationships. Journal of GLBT Family Studies, 1-32.

- Navid, B., Mohammadi, M., Maroufizadeh, S., & Amini, P. (2017). Relationship between Quality of Life, Relationship Beliefs and Attribution Style in Infertile Couples. Int J Fertil Steril, 12(2).

- Nayeri, A., Lotfi, M., & Noorani, M. (2014). The effectiveness of group training of transactional analysis on intimacy in couples. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 152, 1167-1170.

- Oram, S., Khalifeh, H., & Howard, L. M. (2017). Violence against women and mental health. The Lancet Psychiatry, 4(2), 159-170.

- Räsänen, P., Lappalainen P, Muotka J, Tolvanen  A, Lappalainen R. (2016). An online guided ACT intervention for enhancing the psychological wellbeing of university students: A randomized controlled clinical trial. .  Behaviour Research and Therapy, 78, 30-42.

- Smallwood, R. F., Potter, J. S., & Robin, D. A. (2016). Neurophysiological mechanisms in acceptance and commitment therapy in opioid-addicted patients with chronic pain. Psychiatry Research: Neuroimaging, 250, 12-14.

- Steptoe, A., & Wardle, J. (2017). Life skills, wealth, health, and wellbeing in later life. Psychological and Cognitive Sciences, 114(17), 4354–4359.

- Stotland, N. L. (2017). Reproductive Rights and Women’s Mental Health. Psychiatric Clinics, 40(2), 335-350.