بررسی رفتار اطلاع یابی در محیط کتابخانه های دیجیتال دانشگاهی (مطالعه موردی: کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبایی)

دانش شناسی

مقاله 7، دوره 11، شماره 40، فروردین 1397، صفحه 71-83   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

حسین ادبی¹؛ مینا یمینی فیروز²

¹پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

²کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی – روزنامه نگاری

چکیده

هدف: پژوهش حاضر به بررسی رفتار اطلاع یابی در محیط کتابخانه­های دیجیتالی دانشگاهی با مطالعه موردی کتابخانه دیجیتالی دانشگاهی علامه طباطبایی می­پردازد.

روش پژوهش: روش انجام تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی است و جامعه­ی آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تشکیل می­دهند (18000 دانشجو) که از این بین 378 دانشجو با استفاده از جدول کرجسی و به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده­اند. برای گردآوری اطلاعات با توجه به نبود پرسشنامه استاندارد در این زمینه از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده (94/0) نشان از پایایی این پرسشنامه است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آزمون تی تک نمونه­ای، تی مستقل و تحلیل واریانس در سطح معناداری 05/0=α استفاده شد.
یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد تمامی مولفه­ها بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان در محیط کتابخانه دیجیتالی تفاوت معناداری داشته است. از لحاظ جنسیت و مقطع تحصیلی بر رفتار اطلاع یابی در محیط کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبایی تفاوت معنی­داری وجود ندارد. اما بین نگرش دانشجویان به رفتار اطلاع یابی در محیط کتابخانه دیجیتالی و تجربه استفاده از کتابخانه دیجیتالی آنان تفاوت معنی­داری وجود دارد.  

 نتیجه گیری: نتایج نشان دهنده تاثیر کلی خود متغیر رفتار اطلاع یابی دانشجویان در محیط کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبایی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

رفتار اطلاع یابی؛ محیط کتابخانه دیجیتالی؛ اطلاعات؛ دانشجویان؛ دانشگاه علامه طباطبایی

مراجع

 

اسدی، مریم؛ حریری، نجلا (1394). استفاده از روش پژوهش ترکیبی در تحلیل رفتار جستجوی اطلاعات پژوهشگران ایرانی در محیط وب و ارائه الگوی موجود. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 31 (1): 29-59

اعظمی، محمد؛ فتاحی، رحمت الله؛ پریرخ، مهری (1395). نظریه معنا بخشی و کاربرد آن در پشتیبانی از رفتار اطلاع جویی کاربران در محیط رابط کاربر پایگاه­های اطلاعاتی. پژوهشنامه کتابداری و اطلاع­رسانی، 6 (1): 25-47

پروینی، زهره؛ جلالی دیزجی، علی (1390). الگوی اطلاع یابی مناسب برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه رازی در وب. تحقیقات اطلاع­رسانی و کتابخانه­های عمومی، 17 (66): 17-31

داورپناه، محمدرضا (1386). ارتباط علمی: نیاز اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی. تهران: دبیزش، چاپار.

درزی، صغری (1390). بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه مازندران در استفاده از منابع اطلاعاتی. فصلنامه دانش شناسی، 4 (12): 17-25

زره­ساز، محمد؛ فتاحی، رحمت الله؛ صنعت­جو، اعظم (1394). رفتار راهنمایابی کاربران کتابخانه دیجیتال: عوامل روان شناختی تاثیر گذار بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده. فصلنامه ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26 (104): 61-85

نوروزی، یعقوب؛ سخنوری، نعیمه (1392). بررسی میزان رعایت عناصر مدل رفتار اطلاع یابی الیس در نرم افزار­های کتابخانه­های دیجیتالی ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 29 (4): 949-978

 

Chang, C. C., Lin, C. Y., Chen, Y. C., Chin, Y. C. (2009). Predicting intention in academic digital libraries. The Electronic Library. 27(3): 448-460

Devadason, F. J., Lingman, P. P. (1997). A methodology for the identification of information needs of users. IFLA Journal, 23 (1), 41-51.

Katz,W. A. (2002). Introduction to reference work (Vol. II). Boston: McGraw-Hill

Kwanya, T. (2016). Information seeking behavior in digital library context. IGI Global

Lee, J. M. and Song, Y. S. (2015). Mobile information-seeking behavior: a comparative study. International Federation of Library Associations and Institutions. 41(2): 153–161

Mahajan, P. (2009). Information seeking behavior: a study of Punjab University, India. Library Philosophy and Practice.

Nicholas, D.,  Huntington, P., Jamali, H. R., Dobrowolski, T. (2007). Characterising and evaluating information seeking behavior in a digital environment: Spotlight on the bouncer. Information Processing & Management. 43(4): 1085–1102

Nicholas, N., Huntington, P., Jamali, H. R., Rowlands, I., Fieldhouse, M. (2009). Student digital information‐seeking behaviour in context. Journal of  Documentation. 65(1): 106-132

Nicholas, D., Williams, P., Rowlands, I., Jamali, H. R. (2010). Researchers’ e-journal use and information seeking behavior. Journal of Information Science. 494-516

Rainie, L. (2009). The nine tribes of the Internet. Retrieved Dec. 23, 2017,  from http://www.slideshare.net/Rainie/the-nine-tribes-of-the-internet-1555624

Savastinuk, D. (2000). Assessing  the need for a natural resources digital library. Retrieved Oct. 14, 2017,  from http://www. Istl.org/02-winter/article2.html

Savolainen, R. (2007). Information behavior and information practice: Reviewing the umbrella concepts of information-seeking studies. The Library Quarterly, 77 (2), 109-127

Singh, B. (2003). Trends and challenges for academic libraries and information services. CAUSE/EF-FECT, 18(1)

Wilson, T. D. (2000). Human information behavior. The Journal of  Documentation, 55 (3), 249-270

Zha, X., Yalan, L. L., Qian, Y., Gang, W. (2016). Exploring digital library usage for getting information from ELM  perspective: the moderating effect of information need. Aslib Journal of Information Management. 68(3): 448-460

Zha, X., Wang, W., Yan, Y., Zhang, J., Zha, D. (2015). Understanding information seeking in digital libraries: antecedents and consequences. Aslib Journal of Information Management. 67(6): 715-734

Zhang, W. (1998). Analyzing faculty and staff information needs and use of electronic technologies: A liberal arts colleges experience. Journal of Education Media and Library Science, 35 (3), 218-241