نقش کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی در جریان اطلاعات از دیدگاه مدیران و پژوهشگران پژوهشکده‌های وابسته به آموزش عالی ایران

دانش شناسی

مقاله 8، دوره 11، شماره 40، فروردین 1397، صفحه 84-94   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

علی صادق زاده وایقان¹؛ اعظم نجفقلی نزاد ورجوی²

¹سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

²استادیار علم اطلاعات و دانش‌شناسی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران،

چکیده

هدف: بررسی نقش کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی در جریان اطلاعات از دیدگاه مدیران و پژوهشگران پژوهشکده‌های وابسته به آموزش عالی ایران است.
روش پژوهش: از نوع پژوهش‌های کاربردی است و از روش پیمایشی استفاده شده است. جهت گردآوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ (92/0) نشان داد که پرسشنامه از پایایی بسیار خوبی برخوردار است. از نرم‌افزار SPSS برای تحلیل و پاسخ به سؤالات استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش دست‌اندرکاران پژوهشی 212 پژوهشکده‌ وابسته به مراکز آموزش عالی کشور بود که 139 پژوهشکده همکاری نمودند.

یافته­ها: کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی کل مراکز تحقیقاتی آموزش عالی در مرحله «گردآوری، تامین و دسترس پذیر کردن منابع اطلاعاتی»، مؤثرتر از سایر مراحل، و در مرحله «اشاعه اطلاعات تولید شده» کمترین اثر را در روند جریان اطلاعات دارند. اگرچه تاثیر کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی مراکز تحقیقاتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در روند جریان اطلاعات نسبت به سایر سازمانهای مورد مطالعه مؤثرتر است، اما مرحله اشاعه اطلاعات در تمام این مراکز کمترین تأثیر را در روند جریان اطلاعات دارد.

 نتیجه گیری: مرحله اشاعه اطلاعات در جامعه مورد مطالعه، کمترین تأثیر را در روند جریان اطلاعات دارد و این مؤید شکاف با جامعه اطلاعاتی است. بنابراین توجه و سرمایه‌گذاری در بعد اشاعه اطلاعات لازم و ضروری به نظر می‌رسد. لذا استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، دیجیتال‌سازی، سیستم‌های خبره، دسترسی آزاد به اطلاعات، ارتقای سواد کتابخانه‌ای کتابداران باید بیش از پیش مورد توجه مدیران کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

جریان اطلاعات؛ مراکز تحقیقاتی آموزش عالی؛ وزارت علوم؛ تحقیقات و فناوری؛ وزارت بهداشت و آموزش پزشکی؛ دانشگاه آزاد اسلامی

مراجع

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.

صادق‌زاده وایقان، علی؛ حسن‌زاده، محمد؛ نجفقلی‌نژاد ورجوی، اعظم (1392). اطلاعات و جریان اطلاعات در سازمان‌ها. تهران: کتابدار.

عدلی، فریبا (1383). مدیریت دانش: حرکت به فراسوی دانش. تهران: فراشناختی اندیشه.

فتاحی، رحمت‌الله (1382). «تحلیلی بر ارزش افزوده اطلاعات و نظام‌های اطلاعاتی». کتابداری و اطلاع‌رسانی، ج 6، ش 2، ص1-28.

کاظمی، بابک (1380). نظام اطلاعات مدیریت. تهران: اداره کل چاپ و انتشارات و توزیع دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.

مؤمنی، عصمت؛ رضایی، محمد (1396). «جریان نظام مدیریت در کتابخانه و موزه با مدل مفهومی هوش گیلفورد». مطالعات دانش‌شناسی، س 3، ش 10، بهار، ص 87- 107.

مرادی ‌مقدم، حسین (1393). «نقش کتابخانه ها در تحقیقات : تحول از نقش سنتی به نقش نوین در ارائه خدمات». بازیابی شده در تاریخ 26/6/1393 از لینک:                                              http://vista.ir/article/255834/

مهرابی، مسعود (1387). مؤسسات پژوهشی کشور (بخش دولتی). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

 نوروزی‌چاکلی، عبدالرضا؛ نورمحمدی، حمزه‌علی (1386). وضعیت تولیدات علمی ایران و کشورهای منطقه در سال 2005 و 2006 بر اساس آمار موسسه اطلاعات علمی (آی.اس.آی). تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور. ص 3.

Shroeder, R.G.)2004(.“Operations management: contemporary concepts and cases”. McGraw,Hill. p219. 

Soo – Seong, L. (1988).“International information flow and the NICS: An investigation of the S. Korean case in relation to resent Amwrican ttrade policy”. p Abstract.

Zhang, C. N; Yang, C.(2002).“Information flow analysis on role-based access control model”. Information Management & Computer Security. Vol 10, No 5, p225- 236.

Waxman, J. & Feldman, S.(2006).“Partnering with HP in Information Lifecycle Management”. [On-line] available at: http://www.idc.com.