تأثیرپذیری تعلیمی نزاری قهستانی در دستورنامه از بوستان سعدی

فصلنامه تخصصی زبان و ادبیات فارسی

مقاله 7، دوره 15، شماره 18، تیر 1398، صفحه 131-150   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید طالب جلالی¹؛ عباس خیرابادی²؛ حمید رضا سلیمانیان³

¹دانشجوی دکتری گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تربت حیدریه ایران

²گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ازاد تربت حیدریه ایران

³گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ازاد اسلامی واحد تربت حیدریه ایران

چکیده

بوستان سعدی یکی از جامع­ترین آثار تعلیمی در حوزۀ ادب فارسی محسوب می­شود. شاعر در این اثر دنیای آرمانی مبتنی بر اخلاق خود را به تصویر کشیده است. هنرمندی سعدی در تحقّق این امر، باعث شد ده­ها چهرۀ ادبی ، آثاری به سبک و سیاق بوستان پدید بیاورند و به تقلید و تتبّع از موازین آن بپردازند. در این بین، حکیم نزاری قهستانی آن گونه که خود نیز، اشاره کرده، در دستورنامه تحت تأثیر بوستان سعدی بوده است. یکی از جنبه­های اصلی تأثیرپذیری، موضوعات اخلاقی و تعلیمی است. از این رو، در مقالۀ حاضر، به روشی توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه­ای، مهم­ترین وجوه مشترک تعلیمی در دو اثر مذکور، بررسی و کاویده خواهد شد. به نظر می­رسد نزاری در طرح و شرح مباحث تعلیمی همچون توکّل به خدا، مهمان­نوازی، عفو کردن گناهکاران، بخشندگی و سخاوت، ستایش فروتنی و نکوهش غرور، خلوص نیت، رازداری، احترام به دیگران و نکوهش عیب­جویی به سعدی عنایت داشته است.