نقش مدیریت شهری در پایداری گردشگری محله (مطالعه موردی: محله تجریش با رویکرد سبز)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 2، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، آبان 1398، صفحه 37-17   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

ندا باقری¹؛ محمد تقی رضویان^{* 2}؛ جمیله توکلی نیا³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

²استاد دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³دانشیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮی با مشارکت اﺟﺘﻤﺎﻋـﺎت ﻣﺤﻠـﯽ می‌تواند به پایداری گردشگری و توسعه متوازن دست یابد. مدیریت شهری بدون در نظر گرفتن ابعاد پایداری نمی‌تواند موفق عمل نماید ﻣﺸـﺎرﮐﺖ ﻣﺤﻠـﯽ در گردشگری نقطه عطفی در مدیریت شهری و ساکنان شهر دارد. لذا پژوهشگران و سیاست‌گذاران کشورهای توسعه‌یافته سال‌هاست که تغییر رویکرد در سیستم مدیریت شهری به سمت مدیریت سبز شهری حول دیدگاه انسان‌محور داده‌اند. در اﯾﻦ پژوهش از روش اﺳﻨﺎدی، ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ پرسشنامه ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع روش‌های ﮐﯿﻔﯽ استفاده شده است. پرسشنامه تهیه شد، سؤالات ﮐﻠﯽ و جزئی از پرسش کنندگان گروه‌های ساکن، اصناف، گردشگران و مدیران جمع‌آوری و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ و واﺑﺴﺘﻪ را ﺑﻪ مؤلفه‌ها و ﺳﭙﺲ شاخص‌های ﻗﺎﺑﻞ، اندازه‌گیری ﺗﺒﺪﯾﻞ و نتایج استخراج گردید با توجه به جمعیت محله‌ مورد مطالعه حجم نمونه این پژوهش با ضریب اطمینان 82 درصد 380 نفر به دست آمده است. برای سنجش پایایی کار پیمایش از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ابتدا 25 پرسشنامه مورد پیش آزمون قرارگرفته و سپس پایایی بین گویه‌ها از طریق آلفای کرونباخ مورد آزمون قرار گرفت آلفای به دست آمد 71/0 است که نشان‌دهنده پایایی خوبی است. در خصوص تحلیل پایداری اجتماعی محله تجریش با توجه به آنالیز داده‌ها می‌توان بیان کرد با وجود قدمت محله تجریش و حس تعلق مکانی و هویت محله شاخص اجتماعی پایداری در محله با امتیاز 53/3 بیشترین افزایش را نسبت به دیگر شاخص‌ها داشته است و این متأثر از مکان‌هایی است که افراد یک محله را گرد هم جمع می‌نماید. از نظر نقطه ضعف پایداری اجتماعی در محله تجریش شاخص میزان رضایت از زندگی با امتیاز 2 به دلیل شرایط ناپایدار اقتصادی و معیشتی در کشور و نبود برنامه‌ریزی مناسب برای تمامی گروه‌های سنی از جمله تفریح، سرگرمی و سلامت پایین‌تر از حد مورد نظر است. محله تجریش به دلیل پایداری اجتماعی مناسب در شاخص‌های چون تعلق به مکان و محله توانسته است مشارکت افراد محله را جزو نقاط قوت خود ذخیره نماید و محله به خاطر بافت اقتصادی و تنوع کاربری‌های مختلف اقتصادی نسبت به سایر محله‌ها در منطقه یک از رونق اقتصادی مطلوبی برخوردار است، در تحلیل پایداری ابعاد محیطی و کالبدی محله تجریش از نظر نقاط ضعف، به دلیل عدم آموزش صحیح در مصرف و کنترل منابع انرژی بسیار پایین است. این مشکل به خاطر نداشتن برنامه‌ریزی درست و عدم تناسب در اولویت‌بندی‌های نیازهای شهری در مدیریت شهری است. همچنین به دلیل تراکم زیاد ساختمانی جمعیت در حال زندگی در محله تجریش با توجه به استانداردهای زیست‌محیطی از سرانه فضای سبز کمی برخوردار است و با وجود اینکه منطقه گردشگری از طبیعت بکر و کوهستانی و قدیمی است. ولی به خاطر عدم آگاهی و آموزش توجه به جاذبه‌های زیباشناختی ضعیف است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: مدیریت شهری؛ توسعه پایدار؛ ابعاد پایداری؛ گردشگری؛ محله

مراجع

Persian references

Ahmadi Nadoshan, Mojgan, 1386, Ecology ManzarT Avalin Conference Mohandesi Barnameh Rizi va Modiriyat Sistem haye Mohit Zist Tehran, Daneshghah Tehran

Commission on Environment and Development,1987

Jafarian, Mazdak va Farid Abdolhoseinpour, 1385, Paydari Shahri BaNegahi be Vijegihaye Shahrhaye Iran,Hamayesh Shahr Bartar, Tarh bartar, Hamedan, Sazman Omran Shahrdari Hamedan

Lahsaeizadeh, Abdollali, 1382, Jameeh shenasi Toseeh, Entesharat Daneshgah Payam Noor,Tehran

Lotfi, Sedigheh & Aghamiri< Seyed Reza, 1390, Modiriyat Paydar Shahrha Ba Bahreh giri Az Fanavari haye Novin Etelaati, Entesharat Daneshgah Mazandaran, Mazandaran

Maknon, Reza & Hosein Bahreyni,1375, Toseh Shahri Paydar Az Harf ta Amal, Mohit Shenasi, Shomre 27

Mohandesin Moshaver Baft Shahr, 1386, Tarhe Tafzily Mantaghe 1 Shahr Tehran, Dastgah Bahreh Bardar Moavenat Shahrsazi va memari Shahrdari Tehran

Saeidnia, Ahmad, 1383, ModiriatShahri, KetabSabz Shahrdari, Jeld 11, Entesharat Sazman Shahrdari Keshvar, Tehran

Sarafi, Mozafar & Tavakolinya, Jamileh & Aghaei, Adeleh, 1390, Nahiye Mehvari zarorat Ertegha Modiriyat Mahali dar ssssshahrdari Tehran, Mantagheh 4, Faslnameh Amayesh Mohit, sal 4, shomareh 12

Sazman Jahani Jahangardi, (UNWTO) 1379, Barnameh rizi Tourism Dar Sathe Meli va Mantagheei, Tarjomeh Bahram Ranjbaran & Mohammad ZahediT chap Aval, Entesharat Daneshgah Esfahan

Site Shardari Mantaghe1 Tehran

Site Wikipedia

Shakoei, Hosein,1384. Andisheh haye No dar Falsafeh Ghoghraphia,jeld 2, Gita Shenasi,Tehran

Taghizadeh, Mohammad,1380, Toseh Paydar Shahri va Maskan, Faslnameh Maskan Va Enghelab, shomare 95& 96

Tavakoliniya, Jamileh & Ostadi sisi Mansour, 1388, Paydari Mahalehaye kalanshahr Tehran baTakid bar Amalkard Shorayariha, nemone Moredi Mahaleh Evin, Darakeh, Velenjak, Faslnameh Pajohesh Geography Ensani, shomareh 70

Todaro, Michael, Motarjem GholamAli Farjadi,1382, Toseeh Eghtesad Keshavarzi dar jahan 3, Entesharat Moaseseh Aly Pajohesh dar Barname riziaToseeh,

Latin references:

Barton, Hugh, et al (2003); shaping Neighborhoods, New York, spoon press.

Benedict, M. A., & McMahon, E. T. (2006). Green Infrastructure: Linking Landscape and Communities. Washington, D.C: Island Press.

Blockland, T., 2003, Urban Bounds, Translated by Lee K, Mitzman, Policy Press Cambridge

Branch, M. C. (1970) Delusions and delusions of city planning in the United States. Management Science 16(12), B-714Ð732

Bramwell, B., & Lane, B., (1993). Sustainable tourism: an evolving global approach. Journal of Sustainable Tourism, 1(1), 1–5.

Chavis, D.M, &Florin, p (1990), Community Development, Community participation.sa jose, CA: prevention Office, Bureau of Drug Abuse Services.

Henri, Lefebvre (1993), The Production of SPACE Translated by Donald Nichol Son Smith, Oxford Black well.

Holden, M., Roseland, M., Ferguson, K., & Perl, A. (2008). Seeking urban sustainability on the world stage. Habitat International, 32, 305e317.

Inskeep, E. Tourism planning—An integrated and sustainable development approach. New York: John Wiley & Sons, 1991:22.

Johnston. R.J & et al (2001) -The Dictionary of Human Geography- Blackwell publisher– USA 2001

Kline, E, (1997) Sustainable community indicator.IN; Roseland; 116- Kretzman, John P., McKnight, John L. (1997) Capacity Inventories: Mobilizing the Community

Koontz, H. and Weihrich, H. (1990) Essentials of Management. McGraw-Hill Publishing Company, New York.

Lai, P. and Napal, S.K. 2006. ”Local perspectives of ecotourism development in Tawushan Nature Reserve, Taiwan”. Journal of Tourism Management, Vol.

Leman, Edward (1991), Sustainable urban Development: Strategic consideration for urban Using-Nation Ekistics, vol. 348-349- p. 216-224.

Maclaren, V. (2004). Urban Sustainability Reporting The sustainable urban development reader (pp 183): Routledge

Mc Gill, R. (1998). Integrated Urban planning and governance: Is there a Barcelona model. International Planning Studies, 11(1)

Mukomo, S.I., 1996, On sustainable urban development in Sub-Sahara Africa, Cities. 13(4).

Mukomo, s. (1996) on sustable urban development in sub saharan Africa. Cities, 13 (40) p:266

Mumford, Lewis. (1954). 'The neighborhood and the neighborhood unity Yawn Planning Review, Vol. 24, No. 4, 257—270. The City in History.

Power, Anne (2005) Neighborhood Management and The Future of Urban Areas, Center of Analysis of Social Exclusion, London school of Economics

Rakodi, C. (2001). Forget planning, put politics first? Priorities for urban management in developing countries. International Journal of Applied Earth Observation and Groin formation, 3(3), 209–223.

Rosland, Mark. sustainable community Development Integrating Environmental Economic and social objectives, community Economic Development center. Department of Geography. Simon Fraser university, 2000.

Simpson, L (2005) Community Informatics and sustainability: Why Social Capital Matters. Journal of Community Informatics, Vol (2).

Todaro, Michael P. (1969). “A Model of Labor Migration and Urban Unemployment in Less Developed Countries”, American Economic Review,

Urry, Jhon., and Larsen, J, (2011), The Tourist Gaze, 30. London: SAGE. Weaver, David and Oppermann, (2000),Tourism Management, Wiley.

www.takbook.com/content 1980.

Internet resources

https://www.tums.ac.ir

https://www.tums.ac.ir