به‌کارگیری رویکرد ترکیبی به‌منظور بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: محلات دوازده‌گانه بافت فرسوده شهر میناب)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 4، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 47، شهریور 1398، صفحه 321-337   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمد پوراحمد¹؛ محمد ابراهیمی²؛ محمود آروین^{* 3}

¹استاد دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

³دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

 توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری برای ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت‌های ساکنین این بافت‌ها و استفاده از پتانسیل‌های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت‌ها شناسایی و اولویت بافت‌ها ازنظر دسترسی به خدمات و کاربری‌های شهری می‌باشد. به همین منظور در این پژوهش هدف بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در محلات دوازده‌گانه شهر میناب بوده است. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای است. برای سطح‌بندی محلات ازنظر برخورداری از روش‌های ضریب مکانی (LQI) و آنتروپی و  TOPSIS استفاده گردید. نتایج بررسی ضریب در بین محلات گویای این است که محلات شهید عباس­پور و لب رودخانه دارای شرایط بهتری نسبت به دیگر محلات می‌باشند و محلات سجاد، شیخ‌آباد و باغ­ملک ازنظر ضریب مکانی کاربری­ها دارای شرایط بسیار نامطلوب بوده و ضریب مکانی اکثر کاربری­ها در این محلات در سطح صفر قرار دارد. در ادامه با استفاده از روش تلفیقی آنتروپی-تاپسیس، محلات بافت فرسوده شهر میناب به لحاظ برخورداری در سه دسته برخوردار، نیمه برخوردار و محروم تقسیم­بندی شدند که درنتیجه آن، محلات جوی باریکو، سجادیه، گرو صالحی و جنگجو اولویت اول و کوی شهرک نفت، لاری‌ها، لب رودخانه و شهید عباسپور اولویت دوم و محلات سجاد، شیخ‌آباد باغ‌ملک و پاکوه اولویت سوم برنامه­های توسعه قرار می­گیرند.

کلیدواژه‌ها

بافت فرسوده؛ کاربری‌های خدماتی؛ شهر میناب؛ محلات دوازده‌گانه؛ روش‌های کمی

مراجع

Akbari, N., & Zahedi, K. (2009). Application of multi-criteria decision-making methods and ranking. Ministry of Interior, (first edition), published by the municipalities and village administrations the country. (In Persian)

Bakar, A. H. A., & Cheen, K. S. (2013). A framework for assessing the sustainable urban development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 85, 484-492.

Consulting Engineers Texture design and architecture. (2008). Problematic tissue improvement projects in Minab, Ministry of Housing and Urban Development, and Tehran, Iran. (In Persian)

Dadashzadeh, A. (2012). Evaluation of neighborhood sustainable development: case study: Amirieh neighborhood District 2 region 11 of Tehran Municipality. Master's thesis Geography and urban planning, Khwarizmi University, and Tehran, Iran. (In Persian)

EU Commission. (2001). A framework for indicators for the economic and social dimensions of sustainable agriculture and rural development. February, 5, 39.‏

Farhoudi, R., SeifAdini, F., & Zanganeh, M. (2007). Khaf City: The Pattern for Valuation and Analysis of Land use. Journal of Geography and Development, 4 (8), 107-130. (In Persian)

Fujiwara, A., Zhang, J., Lee, B., & Da Cruz, M. R. M. (2005). Evaluating sustainability of urban development in developing countries incorporating dynamic cause-effect relationships over time. Journal of the Eastern Asia Society for Transportation Studies, 6, 4349-4364.‏

Hajipour, K., & Hashemi, B. (2013). Comparative distribution of land use Districts 1 and 5 of Shiraz Using LQI, First National Conference on Geography, Urban Planning and Sustainable Development, pp. 1-18, Tehran, Environment Forum, University of the aviation industry. (In Persian)

Hoseinzadeh Dalir, K., & Maleki, S. (2007). A comparative study of land uses change from 1993 to 2003 in a detailed and comprehensive plan of the city of Ilam. Journal of Geography and Regional Development, 5 (8), 65-93. (In Persian)

Maleki, S. (2003). Sustainable city and sustainable urban development. Journal of Housing and revolution,102, 34-54.

Maleki, S., Nozari, A., & Badri, R. (2016). Review and Evaluate the Effectiveness of Land Uses in Eight Part of Ahvaz City by LQi model.Haft Hesar Journal of Environmental Studies, 3 (16), 5-14. (In Persian)

Matouf, S., & Khodie, Z. (2009). Patterns to Bringing Prosperity, Reconstruction and Improvement of the Urban Worn Texture. Journal of urban management Studies, 1 (3), 127-148.

Mohammadi, J., & Izadi, M. (2012). Rating Isfahan`s Areas in Terms of Cultural Services Based on Multiple Indicators Decision Making. Journal of Social Welfare, 12 (44),175-198. (In Persian)

Momeni, M., & Sharif Salim, A.R. (2012). Multi-criteria decision-making models and software’s. (Third Edition), Tehran, Shaigan Ganj publications. (In Persian)

Moshiri, R., Maleki Nezam Abad, R. (2010). Analysis of land-use planning with an emphasis on urban sustainable development, Case Study: Miyandoaab. Journal encyclopedia (Geography), 82, 73-87. (In Persian)

Pour-Mohammadi, M. (2013). urban land use planning. (Ninth edition), the organization for researching and composing university textbooks in the humanities (SAMT), Tehran, Iran. (In Persian)

Pourtaheri, M. (2011). Application of multi-criteria decision-making methods in geography, (fourth edition), the organization for researching and composing university textbooks in the humanities (SAMT), Tehran, Iran. (In Persian)

Rahimi, H. (2004) Introduction to Geography and Sustainable Development. (First edition), published Euclid, Mashhad. (In Persian)

Rezai, Z., Ghazanfarpour, H., & Abdullah, A. (2015). Survey and evaluation of Land use The 9 main areas of the Shiraz city by LQ Modell and using GIS. Journal of spatial planning 5 (1), 63-82. (In Persian)

Sajadi, G.Fani, Sami, I. (2012). the analysis of land use old texture Case Study: Neighborhood Maragheh 1-7). Journal Earth science Researches, 3 (11), 1-15. (In Persian)

Shafayi, S. (2005). Guidance Identify intervention in old textures. Company
  Ideh pardazan Fan and Honar. (In Persian)

Serkan, B., & Serdar, Ko. (2009). Operating System Selection using Fuzzy AHP and TOPSIS Methods. Mathematical and Computational Applications, 14 (2), 119-130.

Shakuie, H. (2000) new views in urban geography. (First Edition), Publications SAMT, first Volume, Tehran, Iran. (In Persian)

Statistical Center of Iran. (2006). General Census of Population and Housing. Tehran: Iran Statistics Center. (In Persian)

Teymori, P., & Rahmani Araghi, Sh. (2010). The old Regions OF Malayer and the Suggestions for their Conservation, Environmental Basd Territorial Planning,  3 (8), 117-134.  (In Persian)

Zarabi, A., Mohammadi, J., & Abdullah, A. (2009). Investigate and Evaluation of Land use fourteen regions the city of Isfahan using the comparative method LQi model by using GIS. Journal Applied Research of Geographic Sciences, 9 (8), 173-202. (In Persian)

Zayyari, K., Mahdian Bahnemiri, M., & Mahdi, A. (2013). Survey of Spatial justice and measurement of urban public services benefice based on the Population distribution and accessibility in Babolsar city. Journal of Applied research in Geographical Sciences, 13 (28), 217-241. (In Persian)

Zayyari, Y., & Moradabad, F. (2015). Analysis urban land use with the approach of social justice Using Williamson index and dispersion coefficient Case Study District 1 Region 9 in Tehran neighborhoods, Pp. 13-1, Fourth National Conference on Sustainable Development in Science, Geography and Planning, Architecture and Urbanism, Tehran, Mehr Arvand institutions of higher learning, the strategies to achieve sustainable development.