شناسایی و بررسی مولکولی عامل پوسیدگی پایه سیترنج در باغات مرکبات شرق استان مازندران

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

مقاله 3، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 23، شهریور 1397، صفحه 121-132   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

سید وحید علوی¹؛ فائزه فلکی²

¹مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران

²گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

در سال های اخیر عارضه ای شبیه به گموز مرکبات با علائم پوسیدگی، جداشدن پوست از تنه، قهوه ای شدن پوست و لایه سطحی چوب متصل به آن، زردی و زوال روی پایه سیترنج درختان مرکبات در شرق استان مازندران مشاهده گردید. نمونه های مشکوک به آلودگی در مراحل مختلف رشد جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل گردید. پس از شستشوی سطحی نمونه ها با آب جاری و ضدعفونی سطحی با الکل اتیلیک 70% ، قطعاتی از هر نمونه با تیغ استریل جدا و در محیط های غذایی PARPH و PDA کشت داده شد. روی محیط PARPH پرگنه قارچی رشد نکرد ولی روی  PDAجدایه های قارچی با پرگنه های همگن از نظر شکل ظاهری به دست آمد که پس از خالص سازی، بیماریزایی جدایه ها با قرار دادن یک قطعه از محیط کشت حاوی ریسه در محل برش داده پوست نهال های سیترنج در شرایط گلخانه ای، موجب نکروز در محل مایه کوبی و پیشرفت آلودگی و زردی نهال های سیترنج تلقیح شده گردید. شاهد نهال سیترنج مایه کوبی شده با قطعه ای از محیط کشت PDA سترون تلقیح شده با جدایه های قارچی علائم آلودگی را نشان ندادند. جدایه های قارچ مورد بررسی در محیط آگار حاوی Foeniculum vulgare  تولید پریتس کروی نمود. آسک های آن تک جداره، چماقی و بی رنگ بود. فرم غیر جنسی آن تولید کنیدیوما هایی با استرومای حقیقی، کنیدیوفورهای سیلندری شکل و پیکنید نمود. بر اساس نتایج به دست آمده، پرگنه های مورد بررسی با گونه  Diaporthe novem Santosمطابقت داشت. استخراج DNA ژنومی جدایه های قارچی انجام و تکثیر با آغازگرهای نواحی ITS1، ITS4 و Bt  صورت گرفت و قطعات به دست آمده تعیین توالی گردید. نتایج حاصل از تعیین توالی نیز گونه قارچی فوق الذکر را تایید نمود. این اولین گزارش از بیماری پوسیدگی پایه سیترنج و شناسایی عامل آن در شمال ایران می باشد.

کلیدواژه‌ها

سیترنج؛ مرکبات؛ پوسیدگی؛ مازندران

مراجع