بررسی موقعیت ژئوپلتیکی هرمز در زمان صفویه و تسلط پرتغالی‌ها بر آن منطقه

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 20، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، آبان 1398، صفحه 402-389   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسنده

مریم پویا^*

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه ولایت ایرانشهر، زاهدان، ایران

چکیده

چکیده
خلیج فارس همواره از مناطق بسیار حساس، استراتژیک و تجاری منطقه خاور میانه به شمار می‌رود. از این رو در طول دورانهای مختلف تاریخی منشاء تحولات بسیاری بوده است. از مسائل بسیار مهم و قابل بحث در منطقه‌ی خلیج فارس بررسی موقعیت ژئو پلتیکی هرمز در زمان صفویه و تسلط پرتغالی‌ها بر آن منطقه می‌باشد. این پژوهش در پی یافتن این پرسش‌ها است که : اولا موقعیت استراتژیکی این منطقه چگونه است؟ دوما بعد از تصرف جزیره هرمز توسط پرتغالی ها چه پیامد هایی بدنبال داشته است؟ سوما روند اخراج پرتغالی‌ها و تسلط صفویه بر منطقه چگونه بوده است؟ یافته‌های این پژوهش بر اساس نظرات مورخان مختلف نشان می‌دهد که این منطقه‌ی استراتژیک نقش بسیار زیادی در تجارت با هندوستان و کشور های همجوار منطقه و آسیای جنوب شرق داشته است. با تصرف این جزیره توسط آلبو کرک پرتغالی تجارت این منطقه تحت کنترل آنان قرار گرفت و تاثیرات سوء در تضعیف تجارت تجار و سرزمین های پس کرانه‌ای آن به جا گذاشت و حتی بعد از آزاد سازی هرمز و انتقال آن به بندر گمبرون باز هم نتوانست رونق گذشته‌ی خود را باز یابد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: هرمز؛ صفویه؛ ژئوپلتیک؛ پرتغال

مراجع

References

“A conflict in the Arabian Gulf “, International Essays (1), Washington D. C. 1986.

Afghanistan Report No 67-69, 1990, Institute of Strategic Studies, Pakistan.

Ahmad M. Abdel Halim, International Essays (1), Washington D. C, 1986.

Amir Sadeghi,Hossein, The security of the Persian Gulf , Croom Helm , 1981.

Arab Oiland Gas Directory 1990, Paris.

Aritav Acharya, U. S Military Strategy in the Persian Gulf, London, 1989.

Aron,Lois. A:”The Modern Middle East and North Africa “McMillan, London, 1984.

Bin Khalid, Abdulaziz, International Essays (1).

Chubin Sharam, U. S. Security Interests in the Persian Gulf, 1980.

Cordesman,Anthony H. “ The Gulf and the West ”West review” Press , 1988.

Defence and Diplomacy, Vol. 8, No. 6, June 1990.

Firzil, Nicola, the Iraq-Iran Conflict. Paris, 1981.

Foreign Trade Statistics, Central Department of Statistic, Saudi Arabia, 1989.

Hafeznia, Mohammad Reza, Persian Gulf and Strategic Role of Strait Hormuz, Tehran, Samt, 1992.

Jenab, Mohammad Ali, Persian Gulf and Familiarity with it’s Emirates, Tehran ,shariat printing and shargh , 1970.

Mojtahed Zadeh , pirouz ,Countries and Borders on Geopolitical Region Persian Gulf ,Third printing ,Tehran, Ministry of Foreign Affairs,1994.

Morgan,Peter,New thoughts on old Homuz ,Iran , 1991.

“Maritime-Continental Debate “, Essays on Strategy, Washington D. C.

Miles,S. B. The countries and tribesof the Persian Gulf , London ,1966.

Navaei,Abdol Alhosein ,Political and economic Relations on Safavid Period, Tehran,Samt,1998.

Naficy,Saied ,Historical Geography of Persian Gulf ,Collections Review of the First Seminar of Persian Gulf , Tehran ,General Office Radio press.

The International Energy Journal, Aug. 1990.

International Essays 1, National Defense University Washington D. C.

International Petroleum Encyclopedia, U. S. A, 1990.

Sousa,F, The Asia Portugal, London, 1695.

Strabo, Geography , translated by London Jons, London , 1954.

Vothoughi, Mohammad Bagher ,Persian Gulf History and It’s Adjacent lands. ,Tehran, Payame –Noor,1386.

Wilson,A,The Persian Gulf , London,1959.

Whitehouse, David,”SirafaSasanian port”, Antiquity XIV. 1971.

Vilkinson, J. C ,”Suhar in Early Islamic Period” ,South Asian Archaeology 2 , 1973.