تحلیل خطر لرزه ای با رهیافت احتمالی و با استفاده از مدل کرایسس در شهر زرین شهر

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 6، دوره 8، شماره 29، اردیبهشت 1398، صفحه 69-80   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

امین عیدیوندی^{* 1}؛ قاسم خسروی²؛ عبدالله واعظ شوشتری³

¹کارشناس ارشد،گروه مخاطرات محیطی و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، واحد لنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

²استادیارگروه مخاطرات محیطی و سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی، واحد لنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

³استادیارگروه عمران، واحد لنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

چکیده

زمین لرزه به عنوان یکی از شاخص ترین مخاطرات محیطی زمینی، اغلب مناطق ایران را مورد تهدید قرار می دهد. اهمیت خطر زلزله در کشور به واسطه گسترش سریع شهرها و تمرکز جمعیت و سرمایه در سال های اخیر بیشتر شده است. شهر زرین شهر به عنوان مرکز بخش شهرستان لنجان در استان اصفهان از حیث جمعیت، زیر ساخت های اقتصادی_ اجتماعی و از سویی به واسطه قرار گرفتن چندین گسل فعال در اطراف و نزدیک به آن از ریسک بالایی در برابر خطر لرزه ایی برخورد دار است، بر این اساس بررسی های مربوط به تحلیل خطر لرزه ای این شهر و یافتن مناطق پر خطر یکی از ضروریات مدیریت شهری می باشد. لذا از اهداف این تحقیق استفاده از روش احتمالی جهت تحلیل و پهنه بندی خطر زمینلرزه در شهر زرین شهر با استفاده از مدل کرایسس بوده است. روش انجام تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای(اسناد، نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی، مدل رقومی زمین ، کاتالوگ دادهای لرزه ای ،تصاویرگوگل ارث) اقدام به تحلیل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش گواه آن است که بیش از هفده هزار هکتار از اراضی شهری در محدوده با خطر بالا قرار می گیرد و لذا با توجه به جمعیت پانزده هزار نفری ساکن در این بخش لزوم توجه به طراحی و اجرای ساز های مقاوم در برابر خطر لرزه ایی و همچنین مقاوم سازی بخش های فرسوده تر کمک قابل توجهی به کاهش خسارات احتمالی ناشی از زلزله می نماید.

کلیدواژه‌ها

تحلیل خطر لرزه ایی؛ رهیافت احتمالی؛ مدل کرایسس؛ زلزله؛ زرین شهر

مراجع

1. المدرسی سید علی و همکاران، (1395) تخمین خسارت ناشی از زلزله با استفاده از مدل  Radiusو GIS مطالعه موردی شهرستان اشکذر، مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره هفتم، شماره 16، سال 1397، صص 104-89.

2. آمبرنیر، ملویل، (1982)، تاریخ زمین لرزهای ایران، انتشارات دانشگاه کمبریج.

3. امینی جمال، (1389)، تحلیل آسیب‌پذیری مساکن شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی منطقه شهرداری تهران)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به راهنمایی منوچهر فرج‌زاده اصل، دانشگاه تربیت مدرس تهران، گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی.

4. حاتمی‌‌‌نژاد حسین، (1388)، ارزیابی میزان آسیب پذیری لرزه‌ای در شهر نمونه مورد مطالعه: منطقة 10 شهرداری تهران، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، شمارة 68، دانشکدة جغرافیا، دانشگاه تهران.

5. حیدری مهدی و همکاران، (1380)، مطالعات لرزه خیزی، لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه، استان خراسان.

6. زارع مهدی، (1387)، مبانی تحلیل خطر زمین لرزه، انتشارات پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله.

7. دانشجو فرهاد، (1378)، مبانی مهندسی زلزله و ریسک، انتشارات دانش فردا.

8. سلطانی یحیی؛ سادات ریاض راد زهره، (1393)، پهنه‌بندی خطر زمین لرزه به روش احتمالاتی در گستره استان خراسان جنوبی، شانزدهمین کنفرانس ژئوفیزیک ایران.

9. قانعی پرستو؛ شوشتری احمد، (1391)، آنالیز حساسیت روابط کاهندگی در تحلیل خطر زمین لرزه خراسان، وزارت علوم و تحقیقات فناوری دانشگاه فردوسی مشهد دانشکده علوم.

10. قانعی پرستو، (1392)، تحلیل خطر زمین لرزه به روش احتمالاتی استان کردستان، وزارت علوم و تحقیقات فناوری، دانشگاه کردستان.

کرمی فریبا و همکاران، (1395)، بررسی مخاطرات ناشی از زلزله اهر ورزقان در حوضه سرندچای و پیرامون آن، مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره ششم، شماره 14، زمستان 1396، صص 168-153.

11. گلی مختاری لیلا و همکاران (1395)، ارزیابی میزان آسیب پذیری محدوده شهری کاشان در برابر خطر زمین لرزه با استفاده از مدل IHPW، مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره هفتم، شماره 16، تابستان 1397، صص 126-105.

12. مرکز تحقیقات راه و مسکن شهرسازی، آیین نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد2800 ویرایش چهارم.

13. مرکز مطالعات زلزله و زیست محیطی تهران بزرگ و گروه مطالعات ژاپنی(1378 تا 1379)، تحت قرار داد آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن(جایکا) با عنوان ریز پهنه‌بندی لرزه‌ای تهران بزرگ.

14. معماریان حسین و همکاران (1386)، با عنوان پهنه بندی و ریز پهنه بندی خطر زلزله در منطقه شهرکرد، دومین همایش مقابله با سوانح طبیعی، تهران، قطب علمی مهندسی نقشه برداری و مقابله با سوانح طبیعی، دانشکده فنی دانشگاه تهران.

15. محسنی محمود؛ جهانی احسان (1395)، با عنوان تحلیل خطر لرزه ای با در نظر گرفتن مفاهیم احتمالاتی، وزارت علوم و تحقیقات فناوری دانشگاه مازندران، دانشکده فنی و مهندسی.

16. وانو و همکاران، (2002)، منطقه بندی نواحی لغزشی زلزله، با استفاده از سیستم فازی (مطالعه موردی شمال شرقی فلات تبت).

17. هاشمی سید ناصر (1395)، استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی در بررسی و تحلیل توزیع مکانی خطر لرزه خیزی و تراکم جمعیت در ایران، مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره هفتم، شماره 16، تابستان 1397، صص 174-161.

18. Abo EL EZZ, Ahmad, Nollet, Marie-jose, Naster, miroslav(2015). Assessment of earthquake-induced damage in Quebec city, Canada, International journal of Disaster Risk Reduction. Volume 12, pp 16-24.

19. Allen, M.G.H., Khapp, B. (1988). Environmental Hazards, Earth surface processes, and landforms, 13(3): 193-292.

20. Aramas, I, Gavris, A. (2013). Social vulnerability assessment using spatial multi-criteria analysis (SEVI model) and the Social Vulnerability Index (SoVI model) a case study for Bucharest, Romania, Natural Hazards and Earth System Sciences, Volume 13, issue 6, pp 1481-1499.

21. Bonico, p. Galli, p. Naso, G. Pizzi, A. (2012).  Zoning surface rapture hazard a long normal fault:Insight from the 2009, Mwl Aqnila, central Italy, Balleting of the seismological society of America, 102(3): 918-935.

22. Ghafory-Ashtiany , Mohsen ,2007: EARTHQUAKE RISK REDUCTION  ACHIEVEMENT, “Iranian Experience” , International Institute of Earthquake  Engineering and Seismology. Tehran.

23. Gutenberg B, Richter CF (1956). Magnitude and energy earthquakes. Ann Geoff’s 9:1–15.

24. Knopoff, L.and J.K.Gardner (1972). Higher seismic activity during local night on the raw worldwide earthquake catalog Geophys.

25. Mehmet,Servi.2004: Assessment of Vulnerability to Earthquake Hazards Using Spatial Multicriteria Analysis, MSc Thesis in Middle East Technical University, Turkey.

26. Safaei,H,(2005)’identify and evaluate the seismic potential of faults around Isfahan. ‘Final report of the research project, university of Isfahan,116p.

27. Sadigh, K. et al., 1997. Attenuation relationships for shallow crustal earthquakes based on California strong motion data. Seismological Research Letters, 68(1), pp.180–189.

28. Shoushtari, A.V., 2016. Seismic Hazard Assessment of Peninsular Malaysia Based on New Ground Motion Prediction Equations for Subduction Earthquakes. Doctoral Dissertation, Universiti Teknologi Malaysia.

29. Tang, A., and Wen, A.) 2009: (an intelligent simulation system for earthquake disaster assessment, Computers & Geosciences 35, 871– 879.

30. UNDP (2004), Reducing Disaster Risk, A Challenge for Development.

WebReferences

31. www.iiees.ac.ir

32. www.geophysics.ut.ac.ir

33. www.isc.ir