تحلیلی بر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر جغرافیای جنسیتی در کشور

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 8، دوره 8، شماره 29، اردیبهشت 1398، صفحه 93-104   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مسعود صفایی پور¹؛ نادیا داری پور^{* 2}

¹دانشیار دانشگاه شهید چمران، دانشکده علوم زمین و Gis

²دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران، دانشکده علوم زمین و Gis

چکیده

چکیده

برابری جنسیتی به عنوان یکی از مقولات مرتبط با توسعه‌ی اقتصادی- اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. نابرابری‌های جنسیتی
دارای اثر منفی بر توسعه‌ی انسانی و ارتقای کیفیت نیروی انسانی دارد.این پژوهش بر آن است تا بر اساس مقایسه‌ی آمار سرشماری سال 1390 و 1394، بهبود وضعیت زنان را در مقایسه با مردان در مناطق مختلف کشور مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. این پژوهش با استفاده از نرم افزار Arc/Gis و استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. با وجود برخورداری سهمی از فعالیت‌های اقتصادی زنان در روستاها نسبت به مردان اما همچنان سهم مردان بیش از زنان برآورد شده است. به گونه‌ای که در منطقه‌ی سه (شامل: استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، زنجان، گیلان و کردستان) زنان دارای درآمد هم وزن با کل مشارکت کنندگان در فعالیت‌های اقتصادی نیستند اما تمایل به استقلال آنان را به این سو حرکت داده است. یافته‌ها بهبود بیشتر در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نشان می‌دهد. اما با این حال موقعیت زنان بر حسب شاخص‌های مذکور تغییر چندانی را به دنبال نداشته است.

کلمات کلیدی: برابری جنسیتی، سرشماری، جغرافیای جنسیت، مناطق.

کلیدواژه‌ها

برابری جنسیتی؛ سرشماری؛ جغرافیای جنسیت؛ مناطق

مراجع

1. اسحاقی، حسین، (1387)، «تأملی بر پیکره پیامدهای فمنیسم اسلامی»، رواق اندیشه، شماره 44.

2. سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران، 1390.

3. سرشماری عمومی نفوس و مسکن ایران، 1394.

4. جاراللهی، عذرا، (1372)، «تاریخچه اشتغال زن در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی.

5. جلالی پور، حمید رضا، (1382)، «حاملان بی‌نشان، چرا مدافعان زنان از فمینیست نامیدن خود بیم دارند؟»، زنان، شماره 105.

6. چمبرز، رابرت، (1376)، «توسعه روستایی: الویت بخشی به فقرا»، ازکیا، مصطفی، انتشارات دانشگاه تهران.

7. خواجه نوری، بیژن، حاتمی، علی، (1386)، «بررسی عوامل مؤثر بر میزان اشتغال زنان جوان استان‌های غربی کشور»، مجله اینترنتی جامعه‌شناسی ایران.

8. ریترز، جورج، (1377)، «نظریه جامعه‌شناسی در دوران معاصر»، ثلاثی، محسن، تهران، انتشارات علمی.

9. رابرتسون، رونالد، (1382)، «جهانی شدن»، پولادی، کمال، تهران، نشر ثالث.

10. محمودیان، حسین، (1382)، «بررسی مشارکت زنان در نیروی کار در استان‌ها در سال‌های 55 الی 75»، نامه علوم اجتماعی شماره 211، صص: 189-218.

11. قره‌ریاضی، هایده، (1382)، «لزوم نگرش جنسیتی در تدوین برنامه‌ی چهارم توسعه»، فصل‌نامه‌ی ریحانه، شماره 4.

12. نعمتی، مرتضی، فرجی سبکبار، حسنعلی، خاکی، افشین، (1394)، «بررسی سازوکار تأثیر فناوری اطلاعات بر توانمندسازی زنان روستایی بر مبنای مدل DEA، (مطالعه موردی: روستای قرن آباد)»، زن در توسعه و سیاست، دوره‌ی 10، شماره 1، صص: 138-125.

13. نوری، هدایت ا...، غفاری، رامین، (1386)، «جایگاه زنان روستایی در فرایند توسعه پایدار: مطالعه موردی استان چهارمحل و بختیاری»، فصلنامه روستا و توسعه، 73-103.

14. Bounds, Michael, (2004) Urban Social Theory(City, Self and Society), New.

15. Gottdiener, Mark and Hutchison, Ray (2011), “The new urban sociology”, westview press.

16. York: Oxford University Press Morrison, (2005), The impact of social institutions on Center Working Paper No. 213. Paris.