نگاهی جامعه شناختی به عوامل اجتماعی مؤثر بر اخلاق شهروندی جوانان کاشان

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 1، دوره 3، شماره 8، آذر 1392، صفحه 1-30   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمد صادق مهدوی¹؛ زهرا اسمی جوشقانی²

¹استاد جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

در این تحقیق با استفاده از نظریه­های مارکس، پارسونز، دارندورف، ترنر، هابرماس، گیدنز، کملیکا، فالکس، یانگ به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر اخلاق شهروندی جوانان شهرستان کاشان پرداخته شده است و اخلاق شهروندی با 10 مؤلفه مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه­ی آماری این تحقیق جوانان 35-18 ساله­ی کاشان است که به صورت خوشه­ای چند مرحله­ای 398 نفر انتخاب شده­اند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که بین عرصه­ی عمومی 481/0، خانواده 305/0، آشنایی با مفاهیم جدید270/0، پایگاه اجتماعی190/0، سن 38/3، جنس34/3 و اخلاق شهروندی رابطه­ی معناداری وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان می­دهد که با توجه به ضریب تعیین تعدیل شده­ی کلی متغیرهای باقی مانده در معادله رگرسیون با همدیگر 9/31% از واریانس متغیر وابسته را تبیین می­کنند و نمودار تحلیل مسیر بر همین اساس ترسیم شده است. در پایان آماره­ی تحلیل عاملی بر روی 14 گویه انجام شد و بعد از چرخش و حذف گویه­هایی که بارهای عاملی کم داشتند در نهایت این عوامل به 4 عامل (رعایت قانون، انجام وظایف از روی اراده، آشنایی با مفاهیم جدید، احساس تعهد و روابط خانوادگی) تقلیل یافتند.

کلیدواژه‌ها

اخلاق شهروندی؛ جوانان؛ عرصه ی عمومی؛ خانواده؛ مفاهیم جدید

اصل مقاله

.

مراجع

-      بختیار نصر آبادی، آمنه، حسنعلی و احمد بختیار نصرآبادی. (1389). «تحلیلی بر فضای شهری مردم­گرا و رابطه­ی آن با رفتار شهروندی»، مجله جامعه­شناسی کاربردی، سال 22، شماره­ی2، صص114-101.

-      پیران، پرویز. (1385). شهروندی از حقوق تا مسؤولیت، مجله نامه، شماره­ی 53، صص74-73.

-      توسلی، غلام عباس و سید محمد نجاتی حسینی. (1383). «واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران»، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره­ی پنجم، شماره­ی 2، صص62-32.

-      راهنمای سرشماری مرکز آمار ایران. (1390). تهران: انتشارات مرکز آمار ایران.

-      سراقی، عیسی، لیلاساکی، داریوش ابوالفتحی و حسین ملکی. (1389). «بررسی و تحلیل حقوق شهروندی و تأثیر آن بر روند شهر و شهرنشینی در دوران معاصر، تهران»، همایش منطقه­ای شهر، شهروند و مدیریت شهری، صص 169-154.

-      شیانی، ملیحه. (1381). شهروندی و رفاه اجتماعی، فصلنامه­ی علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی، سال اول، شماره­ی 4، صص24-9.

-      ــــــــــــ . (1382). وضعیـت شهـروندی و موانـع تحقـق آن، پایان­نامه­ی دکتری جامعه­شناسی دانشگاه علامه طباطبایی.

-      شیانی، ملیحه و طاهره داودوندی. (1389). «تحلیلی بر میزان آگاهی از حقوق شهروندی در میان دانشجویان»، فصلنامه­ی برنامه­ریزی رفاه و توسعه­ی اجتماعی، شماره­ی 5، صص59-35.

-       شیانی، ملیحه و طاهره داودوندی. (1390). «بررسى تطبیقى شهروندى در دانشگاه علامه طباطبایى و دانشگاه آزاد اسلامی»، مجله­ی جامعه­شناسی ایران، دوره­ی 12، شماره­ی 3، صص62-37.

-      عاملی، سعید رضا. (1380). «تعامل جهانی شدن، شهروندی و دین»، نامه­ی علوم اجتماعی، پاییز و زمستان، شماره­ی18، صص200-167.

-      عظیمی، فخرالدین. (1377). جامعه­ی مدنی و ایران امروز، تهران: انتشارات نقش و نگار.

-      فاضلی، نعمت. (1386). شهروندی فرهنگی و فرهنگی شدن شهروندی، قابل دسترس در سایت:(www.farhangshenasi.com/articel )

-      فالکس، کیث. (1381). شهروندی، مترجم: محمد تقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.

-      فکوهی، ناصر. (1388). مفاهیم کلیدی شهروند و فرهنگ شهروندی در ایران، قابل دسترس در سایت: (www.anthropology.ir )

-      کاتوزیان، محمدعلی. (1389). اقتصاد سیاسی ایران: از مشروطیت تا پایان سلسله­ی پهلوی، ترجمه­ی محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: انتشارات مرکز.    

-      کلدی، علیرضا و نگار پوردهناد. (1391). «بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان نسبت به حقوق شهروندی در تهران»، فصلنامه­ی مطالعات شهری، سال دوم، شماره­ی 4، صص58-29.

-      کیویستو، پیتر. (1378). اندیشه­های بنیادی در جامعه­شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

-      مهدوی، محمدصادق و محمد مبارکی. (1385). «تحلیل نظریه­ی کنش ارتباطی هابرماس»، فصلنامه­ی علوم اجتماعی سال دوم، شماره­ی هشتم، صص21-1.

-      میر،ایرج. (1386). «به سوی یک نظریه­ی تفضیلی در اندیشه­ی هابرماس»، فصلنامه­ی تخصصی علوم سیاسی، سال چهارم، شماره­ی هفتم، صص277-247.

-      نجاتی حسینی، سید محمود. (1380). «جامعه­ی مدرن، شهروندی و مشارکت»، فصلنامه­ی پژوهشی، تحلیلی و آموزشی مدیریت شهری، سال دوم، صص15-6.

-      نقیب زاده، میر عبدالحسین و رضا علی نوروزی. (1388). «تحلیلی بر اهداف تربیت اخلاقی و اجتماعی از دیدگاه هابرماس با تأکید بر نظریه­ی کنش ارتباطی»، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیست و یکم، شماره­ی پیاپی37، شماره­ی اول، صص 142-123.

-      نوذری، حسینعلی. (1381). بازخوانی هابرماس، درآمدی بر اندیشه­ها و نظریه­های هابرماس، تهران: نشر چشمه.

-      نیکومرام، هاشم و اسماعیل کاوسی و حوریه سادات. (1390). «نقش مهندسی فرهنگی در توسعه­ی اخلاق شهروندی»، فصلنامه­یمطالعاتمدیریتشهری، سال سوم، شماره­ی پنجم، صص87-71.

-      هاشمیان فر، سید علی و محمد گنجی. (1388). «تحلیلی بر فرهنگ شهروندی در شهر اصفهان»، جامعه­شناسی کاربردی، سال بیستم، (شماره­ی پیاپی 33)، شماره­ی 1، صص 44-25.

-      هاشمیان فر، سید علی و شهرزاد عجمی. (1391). «بررسی فرهنگ شهروندی ساکنان بافت حاشیه‌ای شهر اصفهان»، فصلنامه­ی مطالعات شهری، سال دوم، شماره­ی3، صص230-209.

-      هزارجریبی، جعفر و ابوالفضل امانیان. (1390). «آگاهی زنان از حقوق شهروندی و عوامل مؤثر بر آن»، مجله­ی مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال سوم، شماره­ی نهم، صص18-1.

-          Hill, Dilys. M (1994) Citizen and Cities,Havvester Wheat press.

-          Minkler, J (1998) Active Citizenship, Empowering America's Yougth, InWWW.Frenso, edu/ sps/ minkler, html.

-          Parsons,T(1965) Full citizenship for the Negro American Sociological problem, Daetdalus,Vol. 94.

-          Summers, Jacqueline Y. (2002). A proposal Model for Anchorage Adult Civic Education. Unpublished Master of Education Thesis.

-          Sundstron,Mikeal ,Christian femandez(2013) Citizenship  Education and diversity in liberal societies: Theory and policy in a comparative perspective, Education, Citizenship and Social Justice, vol 8 no 2, 103-117.

-          Turner,B (1993) Contemporary Problem in Theory of citizenship, london, Sage.