ارائه الگوی همگرایی منطقه‌ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 22، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44، آبان 1398، صفحه 434-424   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

سعید محمدی پور¹؛ محمد اخباری^{* 2}؛ فرهاد حمزه³

¹دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران

²دانشیار جغرافیای سیاسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ،ایران.

³استادیارجغرافیای سیاسی، واحد تهران مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران.

چکیده

چکیده
منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می­توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت­ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش­های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت­های داخلی و فرصت­های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه­های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می­آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت­ها و چالش­هایی هستند که برخی از آن­ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می­بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش­ها به توسعه ظرفیت­ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت­های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه­ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت­های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می­تواند ضمن تنش­زدایی به نوعی همگرایی منطقه­ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه‌ مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات «SOWT» بهره برده شده است.

کلیدواژه‌ها

واژگان‌کلیدی: ژئوپولیتیک؛ همگرایی منطقه‌ای؛ ایران؛ ترکیه؛ عراق؛ مدل راهبردی SWOT

مراجع

-        References

1. Ali Babaee, Gholamreza, (1993), Culture of International Relations, Tehran: Office of Political and International Studies.
2. Asgarkhani, Abu Mohammad, (2002), Theory of International Regimes, Faculty of Law and Political Science (Tehran University), No. 57.
3. Duerti, James and Robert Faltzesgraf, (2011), Conflict Theories in International Relations, translated by Alireza Tayeb and Wahid Bozorgi, Tehran: Qomes.
4. Ghavam, Abdolali, (2005), International Relations: Theories and Approaches, Tehran: Post Publication.
5. Gray, Colin S, Geoffrey Sloan, Geoffrey R. Sloan, (1999), Geopolitics, Geography, and Strategy, Psychology Press.
6. Hafeznia, MR, (2006), Principles and Concepts of Geopolitics, Mashhad: Papelli Publications.
7. Kazemi, Ali Asghar, (1991), Theory of Convergence in Tehran International Relations: The Ethics Publication.
8. Koulaie, Elahe (1998), Challenges of Convergence in the Commonwealth of Independent States, Journal of Central Asian and Caucasian Studies, No. 24.
9. Mir Heidar, D0rreh (1998), Geopolitics: A New Definition, Geographical Research Quarterly, Year 13, No. 4, Winter.
10. Mojtahedzadeh, Pirouz, (2002), Geographical and Political Geography, Tehran: Position.
11. Omidi, Ali, (2009), Regionalism in Asia: A Look at ASEAN, SAVK, and ECO, Tehran: Office of Political and International Studies.
12. Otto, Giroud, (2001), Critical Thinking about Geopolitics, in: A Collection of Geopolitical Thoughts in the Twentieth Century, By: Giroud Etotail, Simon Dolby, and Paul Rutledge, translated by Mohammad Reza Hafezania and Hashem Nasiri, Department of Publication and Publication State, Office of Political and International Studies.
13. Seifzadeh, Seyyed Hossein, (2005), Iranian Foreign Policy, Tehran: Publication of the Month.
14. Taylor, P.J, (1993), Political Geography: World Economy, Nation- state and locality, 3rd end (Harlow Longman).