تحلیل ویژگی‌های یک محله سالم از دیدگاه شهروندان (نمونه موردی: محله 3 شهر ایوان)

آمایش محیط

مقاله 1، دوره 12، شماره 45، شهریور 1398، صفحه 1-24   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

رحیم بردی آنامرادنژاد^{* 1}؛ سعید ملکی²؛ فاطمه رزمگیر³؛ لیلا کشتگر³

¹(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه مازندران)

²عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران

³(دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز)

چکیده

مطالعه حاضر در راستای تحلیل ویژگی‌های یک محله سالم در محله 3 شهر ایوان در استان ایلام به انجام رسیده است. روش پژوهش «توصیفی – تحلیلی» است که به شیوه پیمایشی درآن به جمع‌آوری داده‌های تحلیلی اقدام شده است. جامعه نمونه پژوهش 321 نفر از شهروندان محله 3 شهر ایوان هستند که بر اساس فرمول عمومی کوکران و به شیوه تصادفی ساده انتخاب شده‌اند. برای تحلیل ویژگی های محله سالم از 4 مؤلفه میزان آسایش، میزان امنیت، قابل دسترسی بودن و دسترسی محله، جهت ارزیابی میزان رضایت شهروندان محله استفاده شده است. تحلیل داده‌ها متناسب با اهداف فرعی ترسیم شده از طریق آماره T و تحلیل رگرسیون خطی انجام گرفته است. نتایج تحلیلی پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه دسترسی با میزان اختلاف از میانگین 39/41 و میزان اریب از مرکز 0123/0 از دیدگاه شهروندان در وضعیت مناسبی در محله قرار دارد. تحلیل رگرسیونی مؤلفه های پژوهش نشان می دهد که با توجه میزان بتای بدست آمده و سطح معنی داری با اطمینان 95/0 مؤلفه های پژوهش در سالم سازی محله 3 ایوان تأثیر مستقیم دارند.

کلیدواژه‌ها

محله سالم؛ رضایت شهروندان؛ شهر ایوان

مراجع

 

1-     ابراهیم زاده، ع.، آهار، ح.، طهماسبی، ف.، منوچهری، ا.، شهناز، ع.،1393. تحلیل کیفیت زندگی در دو بافت قدیم و جدید شهر مراغه با بهره گیری از مدل‌های آنتروپی و الکتره. فصلنامه آمایش محیط. 26(7)، صص: 18-1.

2-     بصیرت، م .1384. «بازتولید مفهوم محله در شهرهای تاریخی ایران بر پایه اصول نوشهرسازی» پایان نامه کارشناسی ارشد،گروه شهرسازی، تهران: دانشگاه تهران.

3-     پاکزاد، ج .1386. «راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران» انتشارات شهیدی.470 صفحه.

4-     توکلی­نیا، ج و استادی سیسی، م .1388. «تحلیل پایداری محله­های کلان شهر تهران با تأکید بر عملکرد شورایاری­ها(نمونه موردی: محله­های اوین، درکه و ولنجک)» پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 70(49)، صص:43-29.

5-     تقوایی، م و کیومرثی، ح .1390. «سطح­بندی محلات شهری بر اساس میزان بهره­مندی از امکانات و خدمات شهری با بهره­گیری از تکنیک تاپسیس(مطالعه موردی: محلات شهر آباده)» مجله پژوهش و برنامه­ریزی شهری، 5 (۲)، صص:42-23.

6-      جعفری، س .1389.«امنیت در محلات مسکونی» فصلنامه گزارش، شماره­ی 64 و 65 ، صص:41-22.

7-     حسینی،س.،باقریان،خ. 1393. تحلیلی بر مؤلفه‌های سازنده کیفیت زندگی در شهر نوشهر، فصلنامه آمایش محیط. 27(7)، صص:55-78.

8-     چپ­من، د .1384. «آفرینش محلات و مکان­ها در محیط انسان ساخت» همایش توسعه محله­ای، چشم­انداز توسعه پایدار شهر تهران، مرکز تحقیقات و مطالعات امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.

9-     حاجی­پور،خ .1385. «برنامه­ریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار» نشریه هنرهای زیبا، شماره 26 ،صص: 47-36.

10- دیکنز، پ .1377. «جامعه شناسی شهری» ترجمه حسین بهروان، مشهد: انتشارات به نشر.

11- ذاکرحقیقی،ک.، جمالی پور،م.، 1394. مدل ارزیابی کیفیت زندگی در محلات از پیش اندیشیده شده (نمونه مطالعاتی: محله کوی ملت اهواز). فصلنامه آمایش محیط. 28(8) ، صص:147-125.

12- ربانی، ر .1382. «جامعه شناسی شهری» اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان. 340 صفحه.

13- زیاری، ک .1390. «بررسی آسایش و امنیت در محله­های شهر یزد» پژوهش­های جغرافیای انسانی، 76(43)، صص: 12-1.

14- زیاری، ک. و جانبابانژاد، م.ح .1390. «دیدگاه­ها و نظریات شهرسالم» نشریه شهرداریها، 95(9)، صص:24-14.

15- زیاری،ک. و جانبابا نژاد.م.ح.1394. « اصول ومعیارهای شهرسالم» فصلنامه سپهر، 82(21)، صص: 56-50.

16-  - سینگری، م و مفیدی شمیرانی، س. م .1390. «بررسی الگوهای اولیه تأثیرگذار در طراحی محله‌های معاصر با رویکردی بر مفاهیم پایداری» هویت شهر، ۸(5)،صص: 83-73.

17- شیعه، ا .1385. «خطوط آهن و محله‌های مسکونی در نمونه تهران» نشریه شهرداریها، 73(۶)،صص:66-60.

18- شیعه،ا و همکاران.1392. «بررسی وتبیین مفهوم محله سالم در محلات سنتی ایران(مطالعه موردی: محله امامزاده یحیی تهران) فصلنامه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‌ای، 17(۵)، صص:20-1.

19- صرافی، م .1379. «مبانی برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای»، چاپ دوم، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور،202 صفحه.

20- عبدالهی، م، صرافی، م و توکلی­­نیا. 1389. «بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن با تأکید بر شرایط محله­های شهری ایران» پژوهش­های جغرافیای انسانی، 72(42)،صص:103-82.

21- عزیزی،م.م .1382. «تراکم در شهرسازی: اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری» تهران: دانشگاه تهران.284 صفحه.

22- عینی­فر، ع .1386. « نقش الگوی عام اولیه در طراحی محله­های مسکونی معاصر» نشریه هنرهای زیبا، 32(-)، صص:50-32.

23- کلانتری خلیل­آباد، ح و ملاحسینی اردکانی، ر .1391. «تفاوت الگوی شهرسازی در میزان محله‌گرایی نواحی فرهنگی و جغرافیایی مشابه(مطالعه تطبیقی: شهرهای اردکان و میبد)» فصلنامه مطالعات شهرهای ایرانی اسلامی، ۷(2)، صص:53-39.

24- لینچ، ک .1381. «تئوری شکل شهر» ترجمۀ محمود یثربی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 680 صفحه.

25- مافی، ع و رضوی، م.ح .1391. «برنامه­ریزی استراتژیک توسعه محله­ای با تأکید بر متغیرهای اجتماعی(نمونه موردی: محله طلاب شهر مشهد)» مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، 14(4)، صص:131-115.

26-  مرکزآمارایران،1390

27- معصومی، س .1390. «توسعه محله­ای در راستای پایداری کلانشهر تهران» انتشارات جامعه و فرهنگ. 160 صفحه.

28- نوریان،ف و عبدالهی ­ثابت،م.م .1387. «تبیین معیارها و شاخص­های پایداری در محله مسکونی». نشریه شهرنگار. 50(9)، صص:64-49.

 

29-  Barton,H.,2004.Shaping neighborhoods'guide for health, sustainability and vitality.,Sponpress.

30-  Chow, K., healey, m. 2008. Place attachment and place identity: first-year undergrooluates making the transition from home to university. Journal of environmental psychology 28.

31-  Cowan, R., 2005, The Dictionary of Urbanism, London, Street Wise Press.

32-  Friedman,J. 1993. Toward anon euclidion mode of planning. JAPAjournal, Autumn, pp: 43-44.

33-  Galster, G.,2001, On The Nature of Neighborhood, Urban studies, V. 12(38), pp.2111-2124.

34-  Galster, G.,2007. Are Neighbourhoods Self-stabilising?Exploring Endogenous Dynamics

35-  Urban Studies, Vol. 44, No. 1, 167–185,

36-  Jackson, L., van-noordwijk, M. 2010. Biodiversity and agricultural sustainability: from assessment to adaptive management. Current Opinion in Environmental of sustainability, 1:1-8. (http://www.sciencedirect.com/).

37-  Morse, S, F,.2008.Post- sustainable development. Sustainable development,I6,341-352 (http://www.interscience.wiley.com/).

38-  Townsend, C,. L. 2005. Building Great Neighborhood, A Citizens ’Guide for Neighborhood Planning. Michigan : Michigan State University.

39-  World Health 0rganizatin.2003.Frequently Asked Question about Community – Based Initietives, Regional Office for the Eastern Miditerrean Cairo, Nasr City, Egypt.

40-  Meclaren.V.1996:"Urban Sustainability reporting"jouranal of the American Planing Associarrion,62(2)pp.183-184.

41-  Wheeler, S., M.2004."Planning for Sustainability" Routledge, London and NewYork.

42-  Disorder Perceptions and Personal Health, Depression, and Anxiety. Social Science Research, 41(6), 1515–1528.