سنجش تاثیر فضیلت سازمانی بر خلاقیت فراشناختی

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 6، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 34، مهر 1398، صفحه 133-164   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

زهرا فروتنی^{* 1}؛ عطیه بحرانی²؛ فهیمه یزدانمهر³

¹‏استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ‏ایران

²استادیارگروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام ‏نور، تهران، ایران

³کارشناس ارشد رشته مدیریت دولتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

زمینه: یکی از مهمترین منابع شایستگی های پایدار در هر سیستمی ، منابع انسانی خلاق آن است و سطح پیشرفت هر جامعه با خلاقیت آن در ارتباط است.
هدف: نظر به اهمیت موضوع ، هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر فضیلت سازمانی و مؤلفه های آن بر خلاقیت فراشناختی معلمان است.
روش: روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است و از این لحاظ که نتایج آن میتواند مورد استفاده قرار بگیرد، کاربردی محسوب میشود. جامعه آماری تحقیق، دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهرخوی و ابزار سنجش متغیرها دو پرسشنامه استاندارد فضیلت سازمانی کامرون و همکاران (2004) و سنجش خلاقیت تورنس(1979) بود . برای پردازش و تحلیل داده ها از نرم افزارهای spss وPLS استفاده شد.
یافته ها : حاکی است که در سطح اطمینان 95% الگوی ساختاری تحقیق، از برازش مناسبی برخوردار است.
نتیجه گیری : نتایج حاصل از تحلیل مسیرالگوی ساختاری نشان میدهد، فضیلت سازمانی و سه مؤلفه آن (خوش بینی، اعتماد و همدردی) بر خلاقیت فراشناختی معلمان تاثیر مستقیم، مثبت و معناداری دارند ؛ ولی تاثیر دو مؤلفه انسجام و بخشش بر خلاقیت فراشناختی معلمان از نظر آماری معنادارنیست.

کلیدواژه‌ها

"فضیلت سازمانی"؛ "خلاقیت"؛ "خلاقیت فراشناختی"؛ "مدل یابی معادلات ساختاری"

مراجع

احدی، مریم؛ رضایی، نورمحمد؛ دلاور، علی و پادروند، نادر(1392). آموزش خـلاقیت به دانش آموزان و تاثیر آن بر افزایش سطح مؤلفه های سیالی، ابتکار، انـعطاف، بسط. ابتکار و خلاقیت درعـلوم انسانی، دوره 3،شماره1،1-17.

افشارکهن، زهرا و عصاره، علیرضا(1390). بررسی تأثیر آموزش خلاقیت به معلمان بر خلاقیت دانش آموزان پایه اول ابتدایی استان خراسان استان خراسان در سال تحصیلی 89- 88 . ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره1،شماره29،2-55.

 افروز، غلامعلی(۱۳۸۰). تابستان و دانش آموزان ـ خلاقیت ها و آسیب پذیری ها » پیوند، شماره، 3(4)، ۲۶۱-۲۶۳.

بهجویا، ناظم (1388). روش های خلاقیت برای نسل امروز و فردا، تهران، انتشارات رسا.

پیرخائفی، علیرضا و همکاران(1388). تأثیر آموزش خـلاقیت بر مؤلفه های فراشناختی تـفکر خلاق دانشجویان. رهبری و مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار،دوره3 ، شماره2، 51-61.

رحمان سرشت، حسین و حبیبی بدرآبادی، محبوبه.(1391). ارتباط پایبندی سازمان به فضائل اخلاقی و سلامت سازمان. اخلاق در علوم و فناوری، 7(3)،1-10.

دانایی فرد، حسن؛ امرالهی بیوکی، ناهید و فانی، علی اصغر(1394). ادراک از فضیلت سازمانی، حلقه مفقوده پارادیم مثبت گرایی در عرصه مطالعات سازمانی. چشم انداز مدیریت دولتی، دوره6 شماره2، 15-34.

دبیری، احمد (1389). فضیلت گرایی اخلاق. معرفت اخلاقی، 2سال دوم، شماره 5، 5-22.

دستغیب، سیده مریم؛ علیزاده، حمید و فرخی، نورعلی(1391). تأثیرآموزش مهارتهای مثبت اندیشی بر خلاقیت دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان. ابتکار و خـلاقیت در علوم انسانی، دوره ،شماره4، 1-17.

دنهارت، رابرت بی(1991).تئوری سازمان دولتی. ترجمه الوانی، سید مهدی و دانایی فرد، حسن، تهران، صفار، چاپ اول.

رحیمی، هدی و شیری، اردشیر (1394). بررسی تأثیر معنویت محل کار بر خلاقیت شغلی(مورد مطالعه: کارکنان پتروشیمی ایلام). سومین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین.

رستگار، احمد.، هاشمی، سیده فاطمه (1394). رابطه رهبری خدمتگزار و خلاقیت: بررسی نقش واسطه ای اعتماد سازمانی. دوره 5، شماره 2، 97-116.

رضایی، نادر؛ پیوسته،اکبر و فرضعلی زاد، اکبر (1396). بررسی نقش مدیریت دانش در ارتقاء خلاقیت و نوآوری کارکنان در سازمانهای نظامی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،دوره 7،شماره1، 17 – 48.

صادقی، احمد و همکاران.(1391). عوامل مؤثر بر خلاقیت و نوآوری کارکنان از دیدگاه پرسنل شاغل در بیمارستان شهید هاشمی نژاد تهران. مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، دوره 7 شماره 1، 81-91.

زندی، خلیل و همکاران (1393). تحلیل روابط رهبری اخلاقی، معنویت در کار و فرسودگی شغلی. اخلاق درعلوم وفناوری. دوره 9، شماره1،11-1.

سام خانیان، محمدربیع (1384). خلاقیت و نوآوری در سازمان و مدیریت آموزشی، تهران، انتشارات اسپند هنر.

سلطانی، مهدی؛ شیری، اردشیر؛ فرجی، الهام و همتی، امین(1397). بررسی تأثیر کار هیجانی برخلاقیت کارکنان با تبیین نقش میانجی استرس شغلی. مطالعات منابع انسانی، سال هشتم، شماره30.

شکاری، حسین(1391). طراحی وتبیین مدل مفهومی سازمان فضیلت گرا(مطالعه موردی دانشگاه­های استان یزد)، رساله دکتری رشته مدیریت دولتی.

صادقی مال امیری، منصور(1388). ارائه مدلی برای سنجش خلاقیت در سازمان. دو ماهنامه علمی-پژوهشی دانشگاه شاهد، دوره 16، شماره 38، 17-33.

صادقی مال امیری، منصور(1394). تئوری سیستمـی خـلاقیت در سـازمان. ابتکار و خـلاقیت در علـوم انسانی، دوره 4، شماره 4، 163-207.

عابدی، جمال (1372). خـلاقیت و شیـوه ای نـو در اندازه گیری آن. پژوهش های روانشناختی، دوره 2، شماره 1و2،54-46.

عبدوی، فاطمه و پاشایی سجاد (1397). تجزیه و تحلیل نقش واسطه ای بازخورد کار از سرپرست در تأثیر عوامل محیطی، فردی، سازمانی بر ارتقای خلاقیت کارکنان. ابتکار و خـلاقیت در علـوم انسانی، دوره هشتم، شماره1، 57-82.

عزیزی نژاد، بهاره (1397). بررسی تأثیر رهبری همنوا بر عملکرد سازمانی از طریق نقش توانمندسازی تیمی در بین مدیران و کارکنان دانشگاه پیام نور . رهیافتی نو در مدیریت آموزشی ، شماره4 ، 27- 46 .

قنبری، سیروس و همکاران (1395). ساختار عاملی و همسانی درونی پرسشنامه اخلاق و فـضیلت سازمانی. اخلاق در علوم و فناوری، دوره 11، شماره 3 ، 69-76.

کرمی،بختیار؛کرمی،آزادالله و هاشمی،نظام (1392). اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی بر خلاقیت، انگیزه، پیشرفت و خودپنداره تحصیلی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 2 ،شماره4، 121-139.

کیخا، احمد وعباس پور، عباس(1398). رابطه بین هوش سازمانی و عملکردسازمانی با میانجیگری خلاقیت (مورد کاوی: دانشگاه تهران). ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 8 ،شماره4، 1-32.

گرائلی شیخ، رقیه و پارسا، عبدالله(۱۳۹۰). بررسی نقش معلم در پرورش ویژگی های شخصیتی کارآفرینی فراگیران، اولین همایش ملی آموزش در ایران 1404، تهران، پژوهشکده سیاستگذاری علم، فناوری و صنعت.

محدث نوری، میرزا حسین (1373). خاتمه مستدرک الوسائل. تحقیق مؤسسه آل البیت علیهم السلام الاحیا التراث، جلد دوم، قم، مؤسسه آل البیت(ع).

مداحی، جواد؛ داودی، محمد و حسینی زاده، سیدعلی(1394). مـاهیت خـلاقیت در دیدگاه اسلامـی. اسـلام و پژوهـش های تربیتی، دوره 7 ، شماره2، 5-28.

مقیمی، سیدمحمد؛ رهبر، امیرحسین؛اسلامی،حسن(1386). معنویت سازمانی و تأثیر آن بر خلاقیت کارکنان. اخلاق در علوم و فناوری، سال دوم، شماره 3و4، 89-98 .

مهر محمدی، محمود (1383). برنامه درسی: نظرگاه ها، رویکردها و چشم اندازها. مشهد: بـه نشر.

نجف بیگی، رضا و همکاران (1393). طراحی الگـوی مطلوب جهت ارتقا فـضیلت سازمـانی در سازمان های دولتی ایران. پژوهش های مدیریت عمومی، دوره7، شماره24،47-66.

نصیری و همکاران(1393). بررسی رابطـه بیـن اعتمـاد سـازمانی با خـلاقیت سازمانی در دانشگاه بوعلی سینا همدان. نوآوری های مدیریت آموزشی، 9(4): 86-95.

نکویی، بیوک (1378). رابطهء خلاقیت،باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری خود نظم بخش و پیشرفت تحصیلی (قسمت اول)، استعـدادهای درخشـان، سال هشتم، شماره 1.

نیک پی، ایرج و ملکیان فرد، مرجان(1395). تأثیر رهبری اخلاقی مدیران مدارس بر فضیلت سازمانی معلمان با میانجی گری اعتماد و تعهد سازمانی. مدیریت مدرسه، دوره 4، شماره107،1-129.

هاشمی زنوز، سیده ساناز(1387). قرآن کریم و تربیت انسان خلاق: خلاقیت و نوآوری از دیدگاه قرآن و احادیث. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 29 :69-84.

هاشمی، سیدحامد و همکاران(1395). تبیین نقش میانجی گر فضیلت سازمانی در رابطه بین سرمایه اجتماعی و عملکرد کارکنان. مجله علوم انسانی اسلامی، دوره 1، شماره 11، 184-194.

هوشمندیار، نادر(1395). توسعه مدیریت و نقش خلاقیت پلیس در نظم و امنیت عمومی. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره 5 ، شماره97،4 -120.

Amabile, T. A., Schatzel, E. A., Monetal, G. B., & Karmer, S. J. (2004). Leader Behaviors and work environment for creativity: perceived leader support.The Leadership Quarterly, 15(1): 2-32.

Barclay, L., Markel, K.., Yugo, J. E. (2012). Virtue theory and organizations: Considering persons with disabilities. Managerial Psychology, 27(4), 330-346.

 Cameron, K. S. (2010). Five keys to flourishing in trying times. Leader to Leader, 55(winter): PP. 45-51.

Cameron, K. S., Bright, D., & Caza, A. (2004). Exploring the relationships between Organizational Virtuousness and Performance. American Behavior Scientist, 47(6), 766-790

Cheng H. Chi. (2009). Knowledge sharing and group cohesiveness on performance: An empirical study of technology R &D teams in Taiwan. Tecnovation, 29, pp. 786-797.

Connelly, C. E. (2001). Promoting creativity in software development, London, Ontario Queen’s School   of Business, Queen’s University.

Darcy, K.T. (2010). Ethical Leadership: The past, present and future. International Journal of Disclosure & Governance; 7(3): 198-212.

Dau Gaspar, O. (2011). The Teachers Creative Attitudes, an Influence Factor of The Student’s Creative Attitudes. International Conference on the Future of Education, Florence, Italy, 16-17June, 2011.

Fernando, M., & Almeida, S. (2012). The organizational virtuousness of strategic corporate social responsibility: A case study of the Sri Lankan Family owned enterprise MAS holding. European Management, 30(6): 564-576.

Grant, A, Christianson, M, Price, R. (2007), Happiness, Health or Relationship?, Managerial Practices and Employee Well-Being Tradeoffs, Academy of Management Perspectives,  21(3): PP: 51-63.

Hackett, R. D., & Wang, G. (2012). Virtues and leadership: An integrating conceptual framework founded in Aristotelian and Confucian perspectives on virtues. Management Decision, 50(5), 868-899.

Harris, R.(1998). Introduction to creative thinking. At: http://www.virtualsalt.com/crebook1.htm

Hessel, I. (2013). ''''Developing A Virtuous Aspect of Leadership: A case study of the Virtuous Projects Approach to Leadership Development'''', Master Thesis in Education, Department of Educational Research, University of Oslo.

Hungies, S.K., and Changeiywo, J. M. (2009). Influence of Creativity Teaching Strategy on Student’s Performance and Motivation in The Topic “Energy” in Secondary School Physics in Nakuru District, Kenya. Journal of Technology and Education in Nigeria, 14(1&2): 101-114.

Hullanda, J. (1999), Use of partial least square (PLS) in strategic management research: a review of four recent studies. Strateg Manage, 20, 195-204.

Irannejad M. (2009). Principles of management in the contemporary world, 2nd ed. Tehran: Managers Pub, P.85. [Persian].

Luthans, F., Jensen, M. (2002). Hope: A New Positive Strength for Human resource Development, Human Resource Development Review, 1(3): 304-322.

Madhaven, R, Grover. (1998). From Embedded to Knowledge: New Product Development as Knowledge Management, Journal of Marketing, 62(4). Management Effectiveness", Electronic Journal of Knowledge Management, Volume 9, pp 155-167.

Manzoor, A. (2014). A look at efficiency in public administration: past and future. Sage Open, 4(4).

Rasulzada, F., & Dackert, I. (2009). Organizational Creativity & Innovation in Relation to Psychological Well-Being & Organizational Factors. Creativity Research Journal, 21(2/3), 191-198.

Rasulzada, F., & Dackert, I. (2009). Organizational Creativity & Innovation in Relation to Psychological Well-Being & Organizational Factors. Creativity Research Journal, 21 (2/3), 191-198.

Rego, A., Ribeiro, N., Cunha, M. P., Jesuino J. C. (2011), How happiness mediates the organizational virtuousness and affective commitment relationship. Journal of Business Research, 64 (5), 524-532.

Ribeiro, N., & Rego, A. (2009). Does perceived organizational virtuousness explain organizational citizenship behaviors. International Journal of Social and Human Sciences, 3(6): 736-743.

Runco, M.  A. (2007), Creativity, Research, Development, and practice. Chapter 10, Enhance ment and Fulfillment creativity, PP. 319-373.

Sadler-Smith, E. (2013). Toward organizational environmental virtuousness. Journal of Applied Behavioral Science; 49 (1): 123-148.

Sarros, James C., Cooper, Brian K., & Joseph C. Santora. (2008). Building a Climate for Innovation through Transformational Leadership & Organizational Culture. Journal of Leadership & Organizational Studies, 15(2), 145-158.

Seligman, M. (2002). Positive psychology, positive prevention, and positive therapy. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds), Handbook of positive psychology, New York: Oxford University, Press.

Sozbilir, F. (2018). The interaction between social capital, creativity and efficiency in organizations. Thinking Skills and Creativity, 27, 92-100.

Torrance, E. P. (1979). An instructional model for enhancing incubation. Journal of Creative Behavior, 13(1): PP. 23-35.

Youssef, C. M., & Luthans, F. (2008). Leveraging psychological capital in virtuous organizations: Why and how. In C. Manz, K. Cameron, K. Manz, & R. Marx (Eds.), The virtuous organization, Hackensack, NJ: World Scientific Publishers.