بررسی تاثیر رهبری اصیل بر خلاقیت کارکنان: با در نظر گرفتن نقش میانجی رفتار تسهیم دانش و نقش تعدیل‌گر تکنولوژی اطلاعات

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 5، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 35، اسفند 1398، صفحه 115-146   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مریم احمدی زهرانی^{* 1}؛ سارا کریمی²

¹استادیار گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

²دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی گرایش تحول سازمانی، موسسه آموزش عالی امین، اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر رهبری اصیل بر خلاقیت با در نظر گرفتن نقش میانجی‌گری رفتار تسهیم دانش و تعدیل‌گری تکنولوژی اطلاعات بود.
روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، پژوهش کاربردی و از نظر ماهیت از پژوهش‌های توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را تعداد 90=N نفر از کارکنان شرکت بیمه کارآفرین شهر اصفهان تشکیل می‌دهند. که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان وکرجسی تعداد 73=n نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به‌‌عنوان نمونه انتخاب شده‌اند و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه‌های محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری آن مورد تایید استادان و نخبگان قرار گرفت و پایایی پرسشنامه‌ها بوسیله آزمون آلفای کرونباخ به تایید رسید. سپس این داده‌ها از طریق نرم افزار Spss24 تجزیه و تحلیل شدند. جهت آزمون فرضیه‌ها از آزمون همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با بهره‌گیری از نرم افزارSmart Pls2 استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان دادکه رهبری اصیل بر خلاقیت تاثیر مستقیم دارد و همچنین نقش میانجی-گری متغیر رفتار تسهیم دانش در این رابطه نیز مورد تایید قرار گرفت. ولی نقش تعدیل‌گری فناوری اطلاعات مورد تایید قرار نگرفت.
نتیجه گیری: الگوی رفتاری رهبری اصیل به‌عنوان ریشه تمام سبک‌های نوین رهبری و جامع-ترین و کاربرد‌ی‌ترین نظریه رهبری، می‌تواند راه‌گشای بسیاری از معضلات سازمان‌ها و پیامدهای مثبت اعم از خلاقیت و تمایل به اشتراک دانش در محیط کار گردد و مدیران و مسئولان سازمان‌ها باید به تقویت مشخصه‌‌های این الگوی رفتاری بکوشند تا از مزایای آن بهره‌مند گردند.

کلیدواژه‌ها

رهبری اصیل؛ خلاقیت؛ رفتار تسهیم دانش؛ فناوری اطلاعات

مراجع

آقاجانی، طهمورث؛ شوقی، بهزاد (1393). بررسی تأثیر سبک رهبری مدیران بر خلاقیت کارکنان. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول، 17، 43-51.

اخوان، پیمان؛ امیران، حیدر؛ رحیمی، اکبر (1393). مدل کاربردی اشتراک دانش کارکنان و مقایسه آن در مراکز تحقیقاتی و تولیدی. فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، (4)6، 183-205.

امرایی، فروزان؛ قدم پور، عزت اله؛ شریفی، طیبه؛ غضنفری، احمد (1398). مقایسه تأثیر آموزش مهارت­های وسعت بخشی تفکر و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خلاقیت (سیالی، ابتکار، انعطاف­پذیری، بسط دانش آموزان. فصلنامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (8)، 97-128.

حاجلو، نادر؛ صبحی‌قرامکی، ناصر؛ امامی، فاطمه (1391). بررسی رابطه بین خلاقیت و استرس شغلی و انگیزش پیشرفت با تعهد سازمانی پرستاران. مطالعاتروانشناختیدانشکدهعلوم تربیتی  وروانشناسیدانشگاهالزهرا، (8) 3، 90-106.

حسینی‌سرخوش، سیدمهدی؛ اخوان، پیمان؛ کیا، علی؛ امین پور؛ علیرضا (1394). بررسی رفتار تسهیم دانش کارکنان در یک سازمان با فناوری پیشرفته میتنی بر نظربه رفتار برنامه ریزی شده، مدیریت نوآوری، (4) 4، 61-80.

رجبی فرجاد، حاجیه و پورهاشمی‌خشکناب، سیدحسین (1394). سنجش تأثیر فن‌آوری اطلاعات بر بهره وری کارکنان. فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت منابع در نیروی انتظامی، (1) 4، 169-194.

رضایی، رضا؛ مقیمی، سیدمحمد (۱۳۹۳). تأثیر رهبری اصیل بر سرمایه روان­شناختی و خلاقیت کارکنان. همایش بین المللی مدیریت، تهران، موسسه سفیران فرهنگی مبین.

رهنما، زهرا (1393). تأثیر جو تیمی و توانمندسازی رهبری بر رفتار تسهیم دانش بین کارکنان گروه­های آموزشی آموزش و پرورش ناحیه 2 رشت. پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی گرایش مدیریت منابع انسانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.

سبحانی، یزدان (1390). رابطه مؤلفه­های فن‌آوری اطلاعات و مدیریت دانش با عملکرد سازمانی فدراسیون­های ورزشی، پایان­نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت و برنامه­ریزی ورزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

 سبحانی، حسن ؛ محمدی­گیکلو، اسلام (1384). برآورد تأثیر متغیرهای اقتصادی بر توسعه فن‌آوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه. مجله تحقیقات اقتصادی، 71، 1-38. 

سید نقوی، میرعلی؛ کاهه، مریم (1393). نقش رهبری اصیل در بهبود سطح خلاقیت و اشتیاق به کار کارکنان. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت ( بهبود تحول)، (23) 76، 1-28.

شوقی، بهزاد؛ زمانی مقدم، افسانه؛ جعفری، پریوش (1396). تأثیر مدیریت دانش بر خرد سازمانی با توجه به نقش میانجی هوش هیجانی (مورد مطالعه: دانشگاه آزاد اسلامی اسلامی شهر تهران). فصلنامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،  1(7)، 155-186. 

صادقی، محمدباقر؛ محمودی­کیا، مریم؛ ارشدی، نسرین (1394). تحلیل رابطه متغیرهای شخصیتی و سازمانی با رهبری اصیل. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، (1) 10، 32-50. 

صادقی­مال­امیری، منصور؛ رئیسی، محبت (1389). ارائه مدل مفهومی برای سنجش خلاقیت. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، (7) 30، 97-112.

علاقه بند، علی (1384). مبانی و اصول مدیریت آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، نشر روان.

علی‌پور‌پیچانی، افشین و اکبری، محسن (1385). سنجش همسویی استراتژی فن‌آوری اطلاعات و استراتژی کسب و کار سازمان. فصلنامه پژوهش بازرگانی، (11) 41، 151-180.

غفاری ، خلیل؛ قدسی، احقر و نادری، عزت الله (1387). بررسی تحلیلی روانشناختی، اجتماعی وفلسفی برنامه درسی فناوری اطلاعات وارتباطات (ICT). فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، (2)4، 75-100.

غفوری، فرزاد؛ اشرف­گنجوی، فریده؛ دهقان، آیت الله؛ حسینی، سیده مهسا (1388). ارتباط بین سبک رهبری مدیران با خلاقیت معلمان تربیت بدنی. مدیریت ورزشی، (1) 2، 215-248.

قبادی­الوار، احمد؛ عارف­نژاد، محسن (1394). تأثیر رهبری اصیل بر سرمایه روانشناختی و خلاقیت کودکان، سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران، موسسه همایشگران مهر اشراق.

 قربانی، سجاد ؛ صادقی، علیرضا ؛ قدسی، احقر (1398).بررسی اثربخشی نرم افزار چندرسانه­ای محقق ساخته بر میزان خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم در درس علوم تجربی،فصلنامة علمی، پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (8)، 195-218.

قنبری، سیروس؛ زندی، خلیل؛ فائق‌محمدی، محمد؛ احمدیان فر، سهیلا (1394). تسهیل آوای سازمانی از طریق رهبری اصیل. فصلنامه علمی-پژوهشی مدیریت دولتی، (4) 7، 865-882.

قنبری، سیروس؛ زندی، خلیل؛ سیف­پناهی، حامد. (1395). ساختار عاملی و همسانی درونی پرسشنامه رهبری اصیل. مجله مدیریت توسعه و تحول، 24، 57-67.

گلستانی­زاده، محبوبه؛ شاه­طلبی، بدری؛ اعتباریان، اکبر (1394). رابطه پذیرش فن­آوری اطلاعات با خلاقیت کارکنان در ذوب آهن اصفهان. فصلنامه فن­آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، (4) 5، 51-70.

مرتضوی، سید محسن (1384). نقش فناوری اطلاعات در تولید و ساخت، ماهنامه تدبیر، شماره 148.

 منتظر، غلامعلی (1381). توسعه مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات محور آینده نگری در نظام آموزشی کشور. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، (8) 3، 97-116.

موسوی­زاده، سیده نرجس، آتش­زاده­شوریده، فروزان؛ شعبانی، فاطمه (1395). تأثیر سبک های نوین رهبری بر خلاقیت کارکنان: یک مرور نظام مند. نشریه دانشکده پرستاری و مامایی ، (92)26، 59 - 77.

میرمحمدی، سید محمد؛ رحیمیان، محمد ( 1393). بررسی تأثیر رهبری اصیل بر خلاقیت فردی کارکنان با توجه به نقش میانجی سرمایه روانشناختی. پژوهش­های مدیریت در ایران، (3)18، 181-203.

محمودی میمند، محمد؛ مظلومی، نادر؛ وجدانی، فؤاد (1394). عوامل مؤثر بر نوآوری در صنعت بیمه کشور. فصلنامه علمی - پژوهشی پژوهشنامه بیمه. (1) 30، 53-94.

ناصری، ج (1383). تأثیر نابهنگامی در کارایی و اثربخشی. ماهنامه تدبیر، شماره151.

Avolio, B.J., Gardner, W.L. (2005). Authentic leadership development: getting to the root of positive forms of leadership. Leadersh Quarterly. 16 (3), 315–338.

Caniels, M. C., De Stobbeleir, K. and De Clippeleer, I. (2014). The antecedents of creativity revisited: a process perspective, Creativity and Innovation Management, 23(2), 96-110.

‏Cerne, M., Jakli9c, M., Škerlavaj, M. (2013). Authentic leadership, creativity, and innovation: a multilevel perspective. Leadership, 9 (1), 63–85.

Cooper, C. D., Scandura, T. A., Schriesheim, C. A. (2005), looking forward but learning from our past: Potential challenges to developing authentic leadership theory and authentic leaders, The Leadership Quarterly, 16, 475-493.

Cottrill, K., Denise Lopez, P., Hoffman, C. C. (2014). Howauthentic leadership and inclusion benefit organizations Equality, Diversity and Inclusion. An International Journal, 33 (3), 275-292.

Diddams, M., Chang, G. C. (2012). Only human: Exploring the nature of weakness in authentic leadership, The Leadership Quarterly, 23, 593-603.

Endrissat, N., Muller, W. R., Kaudela-Baum, S. (2007). En Route to an Empirically-Based Understanding of Authentic Leadership,European Management Journal, 25 (3), 207-220.

Franklin, R. S. (2010). Exploring the Moral Development and Moral Outcomes of Authentic Leaders. Doctoral dissertation

Gino F and Ariely D. (2012) .The dark side of creativity: original thinkers can be more dishonest, Journal of Personality and Social Psychology. 102 (3), 445-460.

Helmstadter, E. (2003). The institutional economics of knowledge sharing. Basic issues. In: Helmstadter, E. (Ed.), the economics of knowledge sharing. A new institutional approach (pp. 11-38). Cheltenham & Northampton, MA: Edward Elgar.

 Hooff, B., Van Weenen, F. L. (2004). Committed to share: commitment and CMC use as antecedents of knowledge sharing, Information & Managemen, 11(1), 13-24.

Lee, J-N. (2001). the impact of knowledge sharing, organizational capability and partnership quality on IS outsourcing success,Information & Management, 38(5), 323-335.

McDermott, R. (1999).Why information technology inspired but cannot deliver knowledge management .California Management Review, 41(4); 103- 117.

Malik, N., Dhar, R. L., & Handa, S. C. (2016). Authentic leadership and its impact on creativity of nursing staff: A cross sectional questionnaire survey of Indian nurses and their supervisors. International Journal of Nursing Studies, 63, 28-36.

Menkes, J. (2011). Great Leadership in a World of Ongoing Duress: The Three Must-Have Capabilities of Twenty-First Century CEOs. Boston, MA: Harvard Business Review Press.

May, D. R., Chan, A. Y. L., Hodges, T. D., Avolio, B. J. (2003). Developing the Moral Component of Authentic Leadership, Organizational Dynamics, 32 (3), 247-260.

Muceldili, B., Turan, H., Erdil, O., (2013). The Influence of Authentic Leadership on Creativity and Innovativeness, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 99, 673-681.

Nichols, T. W., Erakovich, R. (2013). Authentic Leadership an Implicit Theory: a normative form of Leadership? Leadership & Organization Development Journal, 34 (2), 182-195.

Peng. J., Chen, Y., Xia, Y., & Ran, Y. (2017).Workplace loneliness, leader member exchange and creativity: The cross-level moderating role of leader compassion. Personality and Individual Differences, 104, 510-515.

Prodromos, D. C. & Vrimaki, E. (2009). Knowledge Sharing Behavior of Bank Employees in Greece, Business Process Management Jornal, 15, (2), 245-260.

Quintane, E., Casselman. R. M., Reiche, B. R and ylund, P. A. (2011). Innovation as knowledge- based outcome, journal of knowledge management, 15, 400-414.

Rego, A., Sousa, F., Marques, C., Pina e Cunha, M. (2014). Hope and Positive Affect Mediating the Authentic Leadership an Creativity Relationship, Journal of Business Research, 67, 200- 210.

Roof, R. (2013). Authentic Leadership Questionnaire (ALQ) Psychometrics, Asian Journal of Business Ethics, 3 (1), 1-8.

Ryu, S., Ho, S.H. and Han, I. 2003. Knowledge sharing behavior of physicians in hospitals.
Expert Systems with Applications, 25(1): 113-122.

Soh, k. (2017). Fostering Student Creativity through teacher behaviors. Thinking Skills and Creativity, 23, 58-66.

Teh, Pei-Lee & Yong, Chen-Chen & Chong, Chin & Yew, Siew. (2011). Do the Big Five Personality Factors affect knowledge sharing behaviour? A study of Malaysian universities.Malaysian Journal of Library and Information Science. 16. 130-143.

Tenenhaus, M., Amato, S., &Esposito Vinzi, V. (2004). A global goodness-of-fit index fof PLS structural equation modeling, in Proceedings of the XLII SIS scientific meeting(pp.739-742).

Toor, S. R., Ofori, G. (2018). Leadership for future construction industry: Agenda for authentic leadership, International Journal of Project Management, 26, 620-630.

Wen Wu, S. (2010). Linking Bayesian networks and PLS path modeling for causal analysis. Expert Systems with Applications, 37, 134–139.

Voorberg W, Bekkers V and Tummers L G. (2018). A systematic review of co-creation and coproduction: Embarking on the social innovation journey. Public ManagementReview. 17 (9), 1333-57.

Walumbwa, F. O., Wang, P., Wang, H., Schaubroeck, J., Avolio, B. J. (2010). Psychological Processes Linking Authentic Leadership to Follower Behaviors, the Leadership Quarterly, 21, 901-914.

Walumbwa, F., Avolio, B., Gardner, W., Wernsing, T., Peterson, S. (2008). Authentic Leadership: Development and Validation of a Theory-Based Measure. Journal of Management, 34(1), 89-126.

Wang, C. J., Tsai, H. T., & Tsai, M. T. (2014). Linking transformational leadership and employee creativity in the hospitality industry: The influences of creative role identity, creative self-efficacy, and job complexity. Tourism Management, 40, 79-89.

Wong, C, Cummings, G. (2009). Authentic leadership: a new theory for nursing or back to basics? Journal of Health Organization and Management, 23(5), 522-538.

 Yammarino, F. J., Dionne, S. D., Schriesheim, C. A., Dansereau, F. (2008). Authentic Leadership and Positive Organizational Behavior: A Meso, Multi-level Perspective, theLeadership Quarterly, 19, 693-707.

Yi, J. (2009) A measure of knowledge sharing behavior: scale development and validation, Knowledge Management Research & Practice, 7(1), 65-81.