زیست‌شناسی شپشک آردآلود مرکبات (Hem., Coccidae) Planococcus citri Risso در شرایط آزمایشگاهی و نوسانات فصلی آن در باغات مرکبات استان مازندران

فصلنامه تخصصی تحقیقات حشره شناسی

مقاله 7، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 7، آذر 1389، صفحه 225-237   

نویسنده

شعبانعلی مافی^*

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری

چکیده

زیست­شناسی شپشک آردآلود مرکبات Planococcus citri Risso و نوسانات فصلی آن در طی سال­های 1375- 1376 در باغات مرکبات استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی­ها نشان داد که این شپشک دارای سه تا چهار نسل در سال می­باشد. تحت شرایط آب و هوایی شمال کشور این حشره روی واریته­های مختلف مرکبات و گیاهان زینتی به­صورت    پوره­های سنین 2 و3، حشره بالغ و دسته تخم زمستان­گذرانی می­کند. کوتاه­ترین و طولانی­ترین دوره رشدی یک نسل به ترتیب 38 و 50 روز تعیین گردید. میانگین تعداد تخم شمارش شده در فصول بهار، تابستان و پاییز به ترتیب 2/159، 3/229 و 9/170 عدد بود. زیست­شناسی شپشک آردآلود مرکبات در شرایط آزمایشگاهی (دمای 20 و 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ±70% و دوره نوری 12 ساعت روشنایی) مورد بررسی قرار گرفت. میانگین طول دوره زیستی شپشک آردآلود در دماهای فوق به ترتیب برای جنس­های نر و ماده 4/52 و 1/41 روز و 3/84 و 8/65 روز تعیین گردید. مطالعه نوسانات انبوهی جمعیت شپشک آردآلود مرکبات در باغات سمپاشی نشده و سمپاشی شده نشان داد که فعالیت افراد زمستان­گذران در هر دو باغ از ابتدای اردیبهشت­ماه آغاز گردید. اوج جمعیت آفت در باغات سمپاشی نشده در ماه­های مرداد و شهریور مشاهده گردید که حضور دشمنان­طبیعی در این باغات از وارد شدن خسارت اقتصادی تا حدودی جلوگیری کرد. اما در باغات تحت کنترل شیمیایی اوج جمعیت آفت در ماه­های شهریور و مهر مشاهده گردید. هم­زمانی فعالیت دشمنان­طبیعی و آفت در باغات سمپاشی نشده می­تواند دلیلی بر کاهش 30-40 درصد خسارت به میوه­ها باشد.

کلیدواژه‌ها

واژه‌های کلیدی: شپشک آرد آلود مرکبات؛ Planococcus citri؛ زیست‌شناسی؛ دشمنان‌طبیعی؛ مازندران

مراجع