طرحواره‌های ناسازگار اولیه، باورهای غیرمنطقی در مورد رابطه و بی ثباتی ازدواج

فصلنامه روان شناسی تحلیلی شناختی

مقاله 6، دوره 10، شماره 36، خرداد 1398، صفحه 67-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فاطمه قره باغی^{* 1}؛ هدی توکلی²

¹گروه روانشناسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب

²کارشناس ارشد مشاوره خانواده، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

هدف: متغیرهای شناختی از عوامل موثر در پیش بینی بی ثباتی ازدواج و احتمال طلاق هستند. این پژوهش به منظور بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی در پیش بینی بی ثباتی ازدواج انجام گرفته است. روش: طرح این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از زوجین مراجعه کننده به بهزیستی شهرستان سیروان که از میان آنها 200 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ - فرم کوتاه، مقیاس باورهای ارتباطی رومنس و دبورد و سیاهه بی ثباتی ازدواج ادواردز و جانسون بودند. برای تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها از رگرسیون ساده و چندگانه استفاده شد. یافته: نتایج نشان دادند که طرحواره های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی در مورد رابطه به صورت جداگانه و همزمان پیش بینی کننده بی ثباتی ازدواج یا احتمال طلاق هستند. نتیجه گیری: با توجه به نقش مولفه های شناختی در پیش بینی بی ثباتی ازدواج می توان از این یافته در برنامه های آموزشی و پیشگیرانه برای کاهش احتمال طلاق و بهبود رابطه زوج ها استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

طرحواره های ناسازگار اولیه؛ باورهای غیرمنطقی در مورد رابطه؛ عوامل شناختی؛ بی ثباتی ازدواج

مراجع

آهی، ق. (1385). هنجاریابی نسخه کوتاه پرسشنامه طرحواره یانگ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

ازخوش، م.، عسگری، ع. (1386). اندازه گیری باورهای غیرمنطقی در روابط زناشویی، استاندارسازی پرسشنامه باورهای ارتباطی، فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال چهارم، شماره 14، ( 153-137).

ادیب راد، ن.، مهدوی، ا، ادیب راد، م.، و دهشیری، ع. (1384) مقایسه باورهای ارتباطی زنان مراجعه کننده به مراکز قضایی و زنان مایل به ادامه زندگی مشترک شهر تهران، فصلنامه خانواده پژوهی، (2) 1، ( 138-131 ).

آزادبخت، ر.، وکیلی، پ. (1392) رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و رضایت زناشویی، فصلنامه روانشناسی تربیتی، سال چهارم، پیاپی 15، (18-11).

اکبری، ا.، عظیمی، ز.، طالبی، س.، فهیمی، ص.( 1395). پیش بینی طلاق عاطفی زوجین براساس طرح واره های ناسازگار اولیه، تنظیم هیجان و مؤلفه های آن، فصلنامه علمی-پژوهشی، دوره 14، شماره 2، پیاپی 27، ( 92-79 ).

 ثنایی، ب. (1388). مقیاس های سنجش خانواده و ازدواج. تهران ، انتشارات بعثت.

 حمیدپور، ح.، اندوز، ز. (1386). طرح واره درمانی: راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی، تهران: انتشارات ارجمند.

خسروی، ز.، سیف، س.، عالی، ش. (1384). بررسی رابطه بین نوع فرآیند طرحواره ای و نگرش ازدواج. مجله پژوهش در سلامت روانشناختی، سال یکم، شماره 4، (41-31).

حیدری، م.، مظاهری، م.، پوراعتماد، ح. (1384). رابطه باورهای ارتباطی با احساسات مثبت نسبت به همسر، فصلنامه خانواده پژوهی، (2)1، (13-121).

ذوالفقاری، م.، فاتحی زاده، م.، عابدی، م. (1387). تعیین رابطه بین طرحواره های ناسازگار اولیه با ابعاد صمیمیت زناشویی زوجین شهر اصفهان، خانواده پژوهی، 44، 15، (276-274).

صدقی طارمی، ع. (1383) رابطه بین سبک های دلبستگی و انواع عشق در دانشجویان متاهل شهید بهشتی، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه شهید بهشتی.

شایسته، ک.، صاحبی، م.، و علیپور، ا. (1385) بررسی رابطه رضایمندی زناشویی با باورهای ارتباطی و انتظارات غیرمنطقی زوجین، فصلنامه خانواده پژوهی (7)2، (238-223).

شکرکن، ح.، خجسته مهر، ر. (1385). ویژگیهای شخصیتی مهارت های اجتماعی، سبک های دلبستگی و متغییرهای جمعیت شناختی به عنوان پیش بینی های موقعیت و شکست رابطه زناشویی در اهواز، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، سال سوم، شماره 1، (30-1).

مؤمن زاده، ف. (1381) ارتباط تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، تهران.

 موسوی، م. (1383). تاثیر روابط قبل از ازدواج بر تعارضات زناشویی در دانشجویان متاهل دانشگاههای دولتی شهر تهران، تازه ها و پژوهشهای مشاوره، جلد 6، شماره 22،

مسرت مشهدی، ز. (1396) بررسی اثرپذیری میزان سازگاری زناشویی از باورهای غیرمنطقی، مجله روانشناسی، سال ششم، شماره 1، شماره پیاپی 18، (84-69).

نجفی، م.، بیطرف، م.، محمدی فر، م.، مته کلامی، ا. (1394). مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه و بینش شناختی در زنان متقاضی طلاق و عادی، فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال ششم، شماره چهارم، ( 48-41).

نظری، ع. م.، صاحبدل، ح.، و اسدی، م. (1389). بررسی ارتباط بین سبک های دلبستگی و میزان بی ثباتی ازدواج در زنان و مردان متاهل، زن و مطالعات خانواده، 2(8)، 115-125.

یانگ، ج.، گلوسکو، ژ.، یشار، م.، (1997) طرحواره درمانی: ترجمه حمید پور و اندوز (1386)، تهران، انتشارات ارجمند.

یانگ، ج. (1990). شناخت درمانی برای اختلالات شخصیت: رویکرد متمرکز بر طرحواره، ترجمه صاحبی و حمید پور (1384). چاپ اول، تهران، انتشارات ارجمند.

یاری پور، ع. (2000). بررسی تاثیر طرح مداخلات مشاوره خانواده بر میزان ثبت طلاق در محاکم دادگستری شهر قم. پایان نامه کارشناسی ارشد، مشاوره ، دانشگاه آزاد اسلامی رودهن.

 یوسفی، ن.، اعتمادی، ع.، بهرامی، ف.، احمدی، ا.، و فاتحی زاده، م. (1389). مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در همسران مطلقه و عادی به عنوان پیش بینی کننده طلاق. مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، 16 (1)، 21-33.

Addis, S., & Bernard, J. (2000). Marital adjustment and irrational beliefs, Journal of Rational-Emotive and cognitive- behavior therapy, 20, 3-13.

Beck, A. T. (1987). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International University Press.

Brown, S., L, Sanchez, Nock, S., l & Wright, J., D (2006)links between premarital Cohabitation and subsequent marital quality. Stability and divorce: a comparison of covenant versus standard marriage. Journal of social science research, 35, 457.

Bradbury, T., Fincham, F., Beach, S. (2008). Research on the nature and determinants of marital relationship. Journal of marriage and the family. 92, 319-340.

Dryden, W. (2003).Handbook of individual therapy. London: LSSAG Publisher.

DeBord, J. Romans, J. S. & Krieshok, T. (1996). Predicting dyadic adjustment from general and relationship- specific beliefs. Journal of psychology, 130-280.

Eidelson, R.J., &Epstein, N. B. (1982). Cognition and relationship maladjustment: Development of a measure of dysfunctional relationship beliefs. Journal of Consulting and clinical psychology, 50(5), 715-720.

Ellis, A. (1989). Rational- emotive couples therapy. New York: Bergamon press.

Ellis, A. (1999). Rational-emotive behavior therapy and cognitive behavior Therapy for elderly people. Journal of Rational Emotive & Cognitive Behavior Therapy, 17, 1.5-18.

Epsten, S., Lipson, A., Holstein, C., & Huh, E. (1992). Irrational reactions to negative outcomes: Evidence for two conceptual systems. Journal of Personality and Social Psychology,62, 328-339.

Edwards, J. N., Johnson, D. R. and Booth, A. (1987). Coming a part: A prognostic instrument of marital breakup. Journal family Relations, 36, 168-170.

Fliporic, S., Vucusal-Jevic. T., Opacic, G., (2015) Irrational beliefs, dysfunctional emotions, and marital adjustment, Journal of family, 11. 24-39.

Freeman, N. (1994). Constructive thinking and early maladaptive schemas as predictors of interpersonal adjustment and marital satisfaction. Unpublished doctoral dissertation, New York University.

Froggatt, W. (2005). A brief introduction to rational emotive behavior therapy. Hastings: Stortford Lodge, 1-15.

Janjani, P., Momeni, K., Rai, A., & Saidi, M. R. (2017). Mediating role of irrational beliefs in the relationship between the quality of family communication and marital satisfaction. Middle East Journal of Family Medicine, 15 (7), 89-94.

Lee, C. W., Taylor, G., & Dunn, J. (1999). Factor structure of the schema- Questionnaire in a large clinical sample. Cognitive therapy and research, 23,441-451.

Panahifar, S. Yousefi, N. & Amani, A. (2014). The effectiveness of schema based couple therapy on early maladaptive schemata adjustment and the increase of divorce, chapter of Arabian journal of business & management review, 9(3), 339-345.

Pascal, A. Christine, A. Jean, L. (2008). Development and validation of the Cognitive Inventory of Subjective Distress. International Journal of Geriatric psychiatry, 23, 1175-1182.

Ramezani, K. & Momeni, A. R. (2017). Investigating the relationship between irrational beliefs and intimacy with marital conflicts among working women and housewives. World Journal of Environmental Biosciences, 6, 51-55.

Stiles, O. E. (2004). Early maladaptive schemas and intimacy in young adults romantic relationship [Unpublished doctoral dissertation]. San Francisco, USA; Alliant International University. P. 42.

Thimm, J. (2010). Personality and early maladaptive. Journal of Behavior Therapy, 131-138, 1(2).

Tikdarinejad, A., & Khezri Moghadam, N. (2017). Relationship between irrational beliefs and marital conflicts in couples based on rational-emotive behavior therapy. Patient Safety and Quality Improvement, 5(2), 526-530.

Vanderleek, L., Robinson, E.H., Casado-Kehoe, M., and Young, J. (2011). The relationship between play and couple stability. The family Journal, 19 (2), 9-2.

Welburn, K., Coristine, M., Dagg, P., Pontefract, A., & Jordan, S. (2002). The Schema Questionnaire-Short Form: factor analysis and relationship between schemas and symptoms. Cognitive Therapy and Research, 26,519-530.

Young, J. E. (2003). Schema therapy. New York: Guilford: 123-218.

Young, J. E. (1994). Cognitive therapy for personality disorders: A schema- focused approach. Sarassota, f. L: Professional Resource press.