رمان تمثیلی «کوری»

فصل نامه تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی

مقاله 6، دوره 11، شماره 40، شهریور 1398، صفحه 103-125   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

ماه نظری^*

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج دانشکده ادبیات

چکیده

«کوری» رمان تمثیلی اثر ژوژه ساراماگو پرتغالی، نخستین بار­در سال 1995(م) منتشر شد. در­این رمان، «مشبه­به» از اهریمنِ کوری که­حیوانیت درون را حاکم ساخته، سخن گفته‌است. با چشمانی به ظاهر سالم بدون بصیرت با هاله‌ای سفیدرنگ وهستی به تاراج رفته، که هرلحظه انسان را در مردابی متعفن فرود می­برد انتقاد می­کند. این داستان سرشار از تمثیلی رؤیاگونه با طنزی تلخ وگزنده است که زندگی یکنواخت وبی افق را برجسته نموده است. ساراماگو، کابوسی هولناک را باز می‌آفریند که جامعه‌ی پیشرفته وصنعتی با تمام امکانات، کرامت انسانی ­را فراموش کرده وبه دوران بربریت بازگشته است. عصری که رشته الفت و تعهد از هم گسیخته است زیرا انسان عزت خویش را پاس نمی‌دارد و احترام هم نوع را به وادی فراموشی سپرده و دروغگویی جای حقیقت جمعی را گرفته است. اهمیت این رمان به خاطر فضای غنی داستانی است که امکان بررسی مضامین وپیام نویسنده را از زوایای مختلف میسر می سازد که با شیوه توصیفی – تحلیلی بررسی شده است.
مسئله: آیانویسنده­به­جهل ونادانی به عنوان مرضی مسری در میان انسان‌ها می‌نگرد؟فرضیه: این رمان تمثیلی آینه‌ای از زندگی امروزی بشری است که باترس و وحشت اوج می‌گیرد وکوری تمثیلی از جهل و نادانی است، وقتی­که­ارزش‌های زندگی وکرامت انسانی را نا دیده می‌گیریم، ااساس گمراهی و انحراف را برای خود و جامعه مهیا می‌سازیم.

کلیدواژه‌ها

رمان کوری؛ تمثیل؛ شخصیت؛ جهل؛ حیوانیت

مراجع

قرآن کریم، (1383). ترجمه الهی قمشه‌ای.تهران: چاپخانه اعتماد

1. ابن عربی، محیی الدین، (1385)، شرح نقش الفصوص، تخقیق وتألیف عبدالرضا، مظاهری، قم: خورشید باران.
2. اسماعیل لو، صدیقه، (1384)، چگونه داستان بنویسیم، تهران: انتشارات نگاه.
3. ایزوتسو، توشیهیکو، (1360)، ساختمان معنایی مفاهیم واصطلاحات اخلاقی قرآن کریم، ترجمه فریدون، بدره ای، تهران: قلم.
4. بقلی شیرازی، روزبهان، (1360)، شرح شطحیات، هنری کربین، تهران: طهوری.
5. فصل نامة تحقیقات تعلیمی وغنایی زبان وادب فارسی دانشگاه آزاد اسلامی – واحد بوشهر
6. دستغیب، عبدالعلی، (1387)، در آینه‌ی نقد، تهران: حوزه‌ی هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
7. رویلی، میجان وسعد البازغی، (2005 م)، دلیل الناقد الأدبی، ج 4، مغرب: الدارالبیضا.
8. ساراماگو، ژوزه، (1393)، گوری، ترجمه اسدالله، امرایی، تهران: مروارید.
9. شمیسا، سیروس، (1370)، انواع ادبی، تهران: باغ آینه.
10. -----------، (1387)، نقد ادبی، تهران: فردوس.
11. شوالیه، ژان­وگربران، آلن (1384)، فرهنگ­نمادها، ج 2، ترجمه­سودابه، فضایلی، تهران: انتشارات جیحون.
12. فتوحی رود معجنی، محمود، (1385)، بلاغت تصویر، تهران: نشر سخن.
13. گریس، ویلیام جی، (1369 ه.ق)، ادبیات وبازتاب آن، ترجمه بهروز، غرب دفتری، تبریز: انتشارات نیما.
14. مولوی، جلال الدین محمد بن بلخی، (1376)، مثنوی، تصحیح رینولد، نیکلسون، تهران: بهزاد.
15. ------------------------، (1367)، کلیات شمس تبریزی، شرح مولوی به قلم، بدیع الزمان، فروزانفر، تهران: امیرکبیر.
16. میرصادقی، جمال، (1376)، عناصر داستان، تهران: نشر سخن.
17. نجم رازی، عبداله بن محمد، (1389)، مرصاد العباد، شرح اکرم، رحمانی و علیرضا، اقدامی، رشت: دانشگاه آزاد اسلامی رشت.
18. هجویری، علی بن عثمان بن ابی الجلابی، (1396)، شرح مشکلات وبازنویسی: ماه، نظری، تهران: راشدین.
19. یونسی، ابراهیم، (1388)، هنر داستان نویسی، تهران: انتشارات امیر کبیر.
20. مقالات
21. رحمدل، غلامرضا وفرهنگی، سهیلا، (1387)، پژوهش‌های میان رشته‌ای در مطالعات ادب فارسی، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، سال پنجم، شماره 21: صص 23-44.