سیمای زن در مجموعه داستان های کوتاه راضیه تجار

روان‌شناسی فرهنگی زن

مقاله 6، دوره 11، شماره 41، مهر 1398، صفحه 87-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم زارع پستکی زاد؛ نرگس جابری نسب^*

دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، گروه زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران.

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، سیمای زن در مجموعه داستان­های کوتاه راضیه تجار است. در این پژوهش، جایگاه اجتماعی و نقش زن ایرانی در داستان نویسی معاصر فارسی و شناخت دقیق تصویری که یک نویسنده زن از زنان ارایه می­دهد، به روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده­ ها بر اساس تحلیل کیفی و مبتنی بر توصیف و تحلیل محتوای داده­ هاست. در بررسی ­های انجام شده، مشخص شد راضیه تجار از جمله نویسندگانی است که در دو دهه اخیر در حوزه داستان نویسی، جایگاه ویژه­ای پیدا کرده است. قهرمان بیشتر داستان­های وی، زنان هستند و مسایل مربوط به این زنان، موضوع اصلی داستان­های وی است. در این مقاله، طبق بررسی سیمای زن و بررسی گفتار و رفتار شخصیت­های زن در هشت مجموعه داستان کوتاه این نویسنده، نشان داده شد که زنان در کانون توجه قرار دارند و در سیطره نظام مردسالاری اسیرند و هیچ­ گونه هویت و استقلال شخصیتی ندارند و پیوسته در معرض تهدیدند و به هیچ تکیه­ گاهی اعتماد ندارند.

کلیدواژه‌ها

راضیه تجار؛ سیمای زن؛ داستان کوتاه

مراجع

- اخوت، احمد. (1371). دستور زبان داستان. اصفهان: نشر فردا.

- امیدی، زهرا. (1394). بررسی تطبیقی درون­مایه­های داستان­های شیوا ارسطویی و راضیه تجار. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهرکرد.

- اولیایی­نیا، هلن. (1382). نقد فمینیستی، ویرجینیا وولف. نشریه کتاب ماه ادبیات و فلسفه، ٧٤: 65-50.

- بارانی، محمد، خانی سومار، احسان. (1392). بررسی عنصر شخصیت در داستان «این شکسته­ها» اثر جمال میرصادقی. فصل­نامهادبیاتداستانی کرمانشاه، 3: 22-1.

- پرین، لارنس. تأملی دیگر در باب داستان. ترجمة محسن سلیمانی. (1362). تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.

- تجار، راضیه. (1369). زن شیشه­ای. تهران: انتشارات برگ سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1372). سفر به ریشه­ها. تهران: انتشارات برگ سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1374). از شوق نوشتن تا شور رهایی. فصل­نامه ادبیات داستانی، 33، 25-22.

- تجار، راضیه. (1375). هفت­بند. تهران: انتشارات سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1387). فانوسی بیفروز. تهران: انتشارات سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1389). آرام شب به­خیر. تهران: انتشارات سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1391). شعله و شب. تهران: انتشارات سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1393). نرگس­ها. تهران: انتشارات سوره مهر.

- تجار، راضیه. (1395). سنگ صبور. تهران: انتشارات سوره مهر.

- حرّی، ابوالفضل. (1377). نقد و نظر: سفر به ریشه­ها، هفت­بند، نرگس­ها (نقد آثار داستانی راضیه تجار). مجله ادبیات داستانی، 46، 113-105.

- دانشفر، ساره. (1389). مقایسه تحلیلی شخصیت زن در آثار راضیه تجار و زویا پیرزاد. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.

- رنجبر سرایدشتی، لیلا. (1395). تحلیل عناصر داستانی داستان­های کوتاه راضیه تجار. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور مرکز رشت.

- روزبه، محمدرضا. (1388). ادبیات معاصر ایران، نثر. تهران: روزگار.

- روزبه، محمدرضا.، طالبی، مریم. (1389). نقد فمینیستی مجموعه داستان­های شیوا ارسطویی. فصل­نامه علوم ادبی دانشگاه قم، 5، 123-89.

- سهامی احمد، مرضیه. (1389). سیر تحول داستان کوتاه دفاع مقدس در دهه 60، 70 و 80 بر اساس آثار چهار نویسنده: حبیب احمدزاده، راضیه تجار، سیدمهدی شجاعی و رحیم مخدومی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم.

– شهسوار، زهرا. (1388). نقد و تحلیل ساختاری داستان­های کوتاه برگزیدة دفاع مقدس(داستان­های کوتاه چهار تن از نویسندگان: راضیه تجار، حسن رحیم­پور، فیروز زنوزی جلالی، مجید قیصری). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه پیام نور بجنورد.

- میرصادقی، جمال. (1364). عناصر داستان. تهران: نشر سخن.