هنجا‌رگریزی در شعر احمدرضا احمدی‌

پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

مقاله 1، دوره 10، شماره 38، دی 1398، صفحه 11-38   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسنده

مراد اسماعیلی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گنبدکاووس

چکیده

هنجارگریزی مؤثرترین شگرد برای برجستگی زبان و آشنایی‌زدایی در شعر است که همواره، دغدغه شاعران بوده است. این شگرد در شعری که با عنوان «موج نو» مطرح می­شود و احمدرضا احمدی‌ به‌عنوان برجسته­ترین شاعر این جریان در اشعارش به‌صورت گسترده، رویکردی هنجارگریزانه دارد، اساس رویکرد شاعر را تشکیل می‌دهد. این جستار، در پی پاسخ به این سؤال است که احمدی چگونه و در چه حوزه­هایی و به چه اشکالی به هنجارگریزی دست زده است. بررسی­های به‌عمل‌آمده، نشانگر این موضوع است که احمدرضا احمدی‌ در اشعارش از انواع هنجارگریزی بهره برده است. یکی از انواع هنجارگریزی­ها در شعر او، هنجارگریزی نحوی است. هنجارگریزی زمانی یا باستان‌گرایی نیز در اشعارش بسامد بالایی دارد که شاعر هم در حوزه فعل و هم در حوزه واژگان، از آن بهره گرفته است. هنجارگریزی معنایی به‌صورت گسترده و در هیأت آرایه­های تشبیه، تشخیص، حسامیزی و تصاویر پارادوکسی در اشعار او نمود دارد. افزون بر این، او در حوزه­ها­ی نوشتار، سبک، واژگان و آوا نیز به هنجارگریزی دست زده است. این پژوهش درنهایت به این نتیجه رسیده است که هنجارگریزی، اساس رویکرد شاعر را تشکیل داده که خود جریان تازه‌ای از شعر را رقم می­زند.

کلیدواژه‌ها

احمدرضا احمدی‌؛ آشنایی‌زدایی؛ هنجارگریزی؛ اشکلوفسکی

مراجع