ارتباط بین میزان فلزات سنگین و برخی ویژگیهای فیزیکی -شیمیایی خاک در حوزه ی آبخیز قرنقوچای

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 7، دوره 12، شماره 44، آذر 1397، صفحه 91-99   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

رامین سلماسی^*

استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات اذربایجان شرقی

چکیده

در حوزه­ی آبخیز قرنقوچای واقع در استان آذربایجان شرقی، شواهد مربوط به آلودگی فلزات سنگین گزارش  شده است. آزمایش­های اولیه نمونه های آب چشمه های منطقه نیز مقادیر برخی از این فلزات را چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن را نشان داد. هدف پژوهش حاضر بررسی این موضوع است که با توجه به آلودگی آب های منطقه به فلزات سنگین، آیا خاک های منطقه نیز  تحت تاثیر این آلودگی هستند یا خیر. در صورتی که پاسخ مثبت است میزان این فلز/فلزات  با کدام ویژگی های خاک ارتباط دارند. برای این منظور، پس از انجام  بررسی­های صحرایی و نمونه­برداری از خاک های منطقه و تجزیه ویژگی های فیزیکی و شیمیایی  و نیز فلزات سنگین در آن ها، تجزیه و تحلیل های لازم بر اساس تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی­های فیزیکی وشیمیایی نمونه­های خاک و نیز آنالیزخوشه ای انجام گرفت. یافته­های این پژوهش نشان دادند که مس با کربن آلی و آلومینیوم، کروم، منگنز با درصد رس نمونه های خاک همبستگی مثبت داشته اند. در طبقه‌بندی یافته های بدست آمده این پژوهش با استفاده از آنالیز خوشه ای، 5 شاخه اصلی تشکیل شدند که با یافته های  تعیین ضرایب همبستگی همخوانی نشان دادند.  همبستگی مثبت بین برخی فلزات و میزان رس و مواد آلی نمونه های خاک دلالت بر این می کنند که مواد آلی و رس خاک ها با تثبیت فلزات، خطر رها شدن آن ها را به محیط زیست کاهش می دهند. لازم است پژوهش های دیگری انجام گیرد تا منشا ناشی از فعالیت های زمین شناختی و انسانی  فلزات اندازه گیری شده این طرح  را تعیین نماید.

کلیدواژه‌ها

ویژگیهای خاک؛ فلزات سنگین؛ حوزه ی آبخیز قرنقوچای؛ آلودگی آب و خاک

مراجع