دراسة الشخصیات القومیة فی روایة «مدن الملح» لعبد الرحمن المنیف

فصلیة دراسات الادب المعاصر

مقاله 2، دوره 11، شماره 42، آبان 2019، صفحه 29-48   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

روح الله صیادی نژاد¹؛ سعیده حسن شاهی²

¹أستاذ مشارک فی قسم اللغة العربیة وآدابها بجامعة کاشان

²طالبة الدکتوراه فی فرع اللغة العربیة وآدابها بجامعة کاشان

چکیده

الروایة فن حدیث فی الأدب العربی ولم تمتدّ جذورها أکثر من قرن؛ لکنها رغم حداثتها تنمو بسرعة وإزدهار بأیدی الرواة العربیة. یعّد عبدالرحمن منیف من شخصیات أرسخ جذور الرّوایة فی الأدب العربی لاسیّما بأثره خماسیة «مدن الملح». یحاول الباحثان فی هذه الورقة البحثیّة باتباع المنهج الوصفی- التحلیلی دراسة شخصیات الجزء الأول من خماسیة «مدن الملح»(التیه) معتمدة علی الملامح القومیة قبل دخول الأمیرکان وبعده؛ کما یقوم هذا البحث علی دراسة الشخصیات المحوریة، دلالة الأسماء، توظیف الرموز ووصف الشخصیات. تستهدف المقالة إلی کشف خفایا شخصیات الروایة وتبیّن أسلوب الکاتب الممیّز فی خلق هذه الشخصیات وهکذا یستنبط أنّ طرق الکاتب تختلف تماماً عمّا هو الحال فی تقدیم الشخصیات فی الروایات العربیة اذ إنه یحاول تسلیط الضوء علی القضایا القومیة فی أسلوبٍ یتمیّز بجودة الوصف و دقة البناء.

کلیدواژه‌ها

الروایة؛ الشخصیة؛ عبدالرحمن منیف؛ مدن الملح

مراجع

أحمد، مرشد. 2005م، البنیة والدلالة، د.ط، بیروت- عمان: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر والمرکز الرئیسی، دار الفارس للنشر والتوزیع.

بلکر، اروین آر. 1389ش، عناصر فیلمنامه نویسی، ترجمه محمد گذرآبادی، تهران: انتشارات هرمس.

بیریام، الیوت. 1368ش، رمان به روایت رمان نویسان، ترجمه علی محمد حق شناس، چاپ اول، تهران: بی نا.

شاهین، محمد. 2001م، آفاق الروایة؛ البنیة والمؤثرات، د.ط، دمشق: اتحاد کتاب العرب.

عبدالخالق، نادر. 2010م، الروایة الجدیدة بحوث ودراسات تطبیقیة، ط1، کفر الشیخ: العلم والإیمان للنشر.

الفیصل، سمر روحی. 2003م، الروایة العربیة البناء والرؤیا، د.ط، دمشق: اتحاد کتاب العرب.

مک کی، رابرت. 1389ش، داستان، ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی، ترجمه محمد گرد آبادی، تهران: نشر هرمس.

منیف، عبدالرحمن. 2008م، مدن الملح(التیه)، لا مک: المؤسسة العربیة للدراسات وللنشر.

النابلسی، شاکر. 1992م، مباهج الحریة فی الروایة العربیة، ط1، بیروت- الأردن: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر، دار الفارس للنشر والتوزیع.

نصرالله، الیاس. 2010م، السعودیة وبدعة التاریخ البدیل، دمشق: دار المدی للنشر.

یونسی، ابراهیم. 1351ش، هنر داستان نویسی، چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.

 

المقالات و الرسالات

آیت اللهی، سید حبیب الله و دیگران. 1386ش، «تحلیل عناصر داستانی قصه حضرت یوسف در قرآن کریم»، مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش8.

رضوانیان، قدسیه و علیرضا پورشبانان. 1389ش، «نمایش شخصیت‌ها و شخصیت‌های نمایشی در تاریخ بیهقی»، فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، ش2.

سعودی، آمال. 2009م، «السرد والبناء فی روایة ذاکرة الماء لواسینی الأعرج»، مذکرة لنیل شهادة الماجیستر، جامعه محمد بوصنیاف، مسیة.