بررسی و شناسایی منابع و متغیرهای آلاینده آب رودخانه کرج در محدوده اسلامشهر

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 4، دوره 12، شماره 45، اسفند 1397، صفحه 39-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مریم خدابخشی¹؛ فرح ناز کریم زاده^{* 2}؛ بهنوش خوش منش³؛ افشار ضیاء ظریفی⁴

¹دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی ، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

²استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد واحد اسلامشهر

³استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد واحد پرند

⁴استادیار گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان

چکیده

این مقاله با هدف مطالعه برخی از آلودگی های ناشی از عناصر سنگین در آب رودخانه کرج ) که مهمترین رودخانه در اسلامشهر است ( از قبیل اکسیژن محلول ،  EC،TDS،PH ، شوری و همچنین تعیین غلظت عناصر سنگین نمونه های آب از قبیل As،Cu،Pb، Zn،Cd،Cr،Ni که مورد آنالیز قرار گرفتند تدوین گردیده است. جهت انجام آزمایشات و تعیین متغیرها ، مراحل نمونه برداری در اسفند ماه در5 ایستگاه در طول مسیر رودخانه انجام گرفت چون سایر ایستگاهها فاقد آب بودند .تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ضریب همبستگی پیرسون انجام گرفت . میانگین PH در نمونه های آب سطحی 55/7 است که نشان دهنده ی ماهیت قلیایی نمونه های آب است. بالا بودن هدایت الکتریکی آب رودخانه کرج ناشی از فعالیتهای کشاورزی و صنعتی می باشد. بالا بودن TDS با فراوانی نیترات آب مرتبط است. روند کاهشی میانگین غلظت کاتیونهای اصلی نمونه های آب رودخانه کرج به صورت منیزیم > کلسیم > سدیم>پتاسیم، و ترتیب غلظت آنیونها در نمونه های آب سطحی به صورت سولفات > کلر است. در نمودار پایپر ، تیپ آب آنیونها از نوع سولفاته و در رخساره کربنات و بی کربنات و تیپ آب در کاتیونها از نوع سدیم – پتاسیم و در رخساره منیزیک و کلسیک قرار دارد. براساس نتایج بدست آمده از ضرایب همبستگی بین عناصر فلزی نیکل با کروم ، مس با روی همچنین کروم با روی می توان وجود منشأ مشترک خاکزاد و زمین زاد )فعالیتهای انسانی( را برای تأمین آنها در آب رودخانه احتمال دارد. ضمن این که همبستگی های مثبتی نیز ما بین آنیون های سولفات و برخی عناصر فلزی و نیز یون کلر مشاهده می شود که می تواند حمل شدگی عناصر در فاز سولفیدی را بیان کند.

کلیدواژه‌ها

عناصر آلوده کننده؛ آب؛ رودخانه کرج؛ محدوده اسلامشهر؛ فلزات سنگین

مراجع