بررسی عوامل موثر بر فرسایش‌پذیری حوزه وارک و پهنه‌بندی خطر آن با استفاده از روش EMP

فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

مقاله 6، دوره 12، شماره 45، اسفند 1397، صفحه 67-77   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سیامک بهاروند^{* 1}؛ سلمان سوری²

¹استادیار، گروه زمین‌شناسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران،

²باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران

چکیده

فرسایش خاک از جمله نگرانی‌های عمده محیط‌زیستی قرن حاضر می‌باشد. آمارها نشان می‌دهد فرسایش خاک در ایران چند برابر متوسط جهانی می باشد، به طوری که این موضوع به معضلی اساسی برای محیط زیست و منابع طبیعی تبدیل شده است. این تحقیق با هدف بررسی عوامل موثر بر فرسایش‌پذیری حوزه وارک و پهنه‌بندی خطر آن با استفاده از روش EPM انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا با بازدید‌های میدانی و مطالعه تصاویر ماهواره‌ای به بررسی فرسایش پرداخته شد. سپس لایه‌های اطلاعاتی شیب متوسط حوزه، حساسیت سنگ و خاک به فرسایش، کاربری اراضی و فرسایش مشاهده‌ای تهیه و در نهایت با وزن‌دهی به لایه‌های اطلاعاتی، نقشه حساسیت خطر فرسایش منطقه تهیه گردید. نتایج پهنه‌بندی خطر فرسایش نشان داد که به ترتیب 3/6، 2/55، 0/26، 1/3 و 4/9 درصد از مساحت منطقه در کلاس‌های خطر خیلی کم، کم، متوسط، شدید و خیلی شدید قرار دارد. نقشه پهنه‌بندی نشان می دهد که مناطق حساس به فرسایش در قسمت‌های جنوب غرب، شمال غرب و بخشی از شمال منطقه، منطبق بر بخش‌های فسیل‌دار و درز و شکاف‌دار آهک آسماری با شیب نسبتاً زیاد، تمرکز دارد. با توجه به بازدیدهای میدانی، بررسی دقت‌سنجی روش استفاده شده در تهیه نقشه پتانسیل خطر فرسایش در سطح حوزه وارک نشان می‌دهد که روش EPM از دقت نسبتاَ بالایی برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

استان لرستان؛ حوزه وارک؛ روش EMP؛ فرسایش

مراجع