بررسی رابطه بین احساس حق به شهر و قانون گرایی (مورد مطالعه: شهروندان 18 سال به بالای شهر یزد)

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 2، دوره 9، شماره 32، آذر 1398، صفحه 33-56   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکبر زارع شاه آبادی^{* 1}؛ میثم غلامی²

¹دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه یزد (نویسنده مسؤول)

²کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه یزد

چکیده

حق به شهر علاوه بر اینکه عضویت فعال شهری همراه با حقوق و تعهدات همگانی است شهر را مهم­ترین لایه تصمیم سازی و سیاست­گذاری معرفی می­کند که با به رسمیت شناختن شهر به مثابه مکانی برای باز تولید روابط اجتماعی وقدرت­، حق تملک فضا وحق مشارکت شهروندان را در شکل­دهی به زندگی روزمره شهری مورد تاکید قرار می­دهد و از این­رو حق به شهر از بحث بر انگیزترین مباحث شهری و یکی از ملزومات زندگی شهری به حساب می­آید. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین احساس حق به شهر و قانون­گرایی می­باشد. پژوهش حاضر به لحاظ روش اجرا، پیمایشی و از نظر زمان پژوهش، مقطعی، به لحاظ ماهیت، کاربردی و به لحاظ وسعت پهنانگر است. جامعه آماری پژوهش حاضر 411051 نفر از شهروندان 18 سال به بالای شهر یزد در سال1397 بوده­اند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 365 نفر از آنان با روش نمونه­گیری سه مرحله­ای مورد بررسی قرار گرفت. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده که اعتبار آن از طریق، صوری و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از این است که احساس حق به شهر و قانون­گرایی در بین شهروندان یزدی از حد متوسط پایین­تر بوده و بین احساس حق به شهر و قانون­گرایی رابطه معنی­داری وجود دارد. همچنین با توجه به مدل رگرسیون، متغیر­های مستقل 20 درصد از واریانس قانون­گرایی را تبیین می­کنند.

کلیدواژه‌ها

حق به شهر؛ رفتاری؛ شناختی؛ عاطفی؛ قانون گرایی

اصل مقاله

.

مراجع

- آقائی، هادی، مهدوی، سید صادق (1391). بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی بر قانونگرایی شهروندان(مطالعه موردی تبریز)، فصلنامه دانش انتظامی، سال چهاردهم، شماره دوم، صص151-186.

- الیاسی، امیر، میرزاجانی، عباس، کریمی، محمد، نوری، حسین (1395). بررسی شیوه های آموزش قانونگرایی و احترام به حقوق شهروندی با ارتقاء امنیت اجتماعی دانش آموزان(مطالعه موردی: دبیران مدارس مقطع متوسطه شهر قزوین)، کنگره ملی توانمند سازی جامعه در حوزه مشاوره، خانواده و تعلیم و تربیت اسلامی، صص1-12.

- ایران دوست، کیومرث، دوست وندی، میلاد .(1394) "حق به شهر و سکونت گاه های فقیر نشین با تاکید بر سکونت گاه های خود انگیخته شهری در ایران"، فصلنامه شهرسازی و معماری هفت شهر، شماره49و50، دوره4، صص184-205.

- ترکمان، فرح. بهمن پور، سکینه(1389). "نقش شهروندی بر اساس کتابهای علوم اجتماعی دوره دبیرستان، فصلنامه علوم رفتاری(ابهر)، شماره 3، صص 1-22.

توسلی، غلام عباس، نجاتی حسینی، محمود (1383). واقعیت اجتماعی شهروندی در ایران، مجله جامعه شناسی ایران، دوره5، شماره2، صص32-62.

- تیمور نژاد، کاوه، یوزباشی، علیرضا، ابراهیمی، مجید (1394). عوامل موثر بر آموزش شهروندی با تاکید بر توسعه پایدار شهری(مورد مطالعه شهرداری زنجان)، فصلنامه اقتصاد و مدریت شهری، شماره5، صص79-92.

- جلائی، نساء، دیندار سنگجویی، حوریه (1394). حق به شهر حقی برای زیستن بهتر و یک ضرورت، اولین کنفرانس سالانه پژوهش­های معماری، شهرسازی و مدریت، صص 1-12.

- حقیقتیان، منصور، فرنام، محمد (1391)، بررسی عوامل اجتماعی رعایت قوانین شهروندی در بین شهروندان اردبیلی، فصلنامه مطالعات شهری، سال دوم، شماره چهارم، صص 214-171.

- دورکیم، امیل. (1378)  خودکشی، ترجمۀ نادرسالارزاده، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.

- رفیعیان، مجتبی، الوندی پور، نینا (1395). ­مفهوم پردازی اندیشه حق به شهر، در جستجوی مدلی مفهومی، مجله جامعه­شناسی ایران، دوره 16، شماره2، صص25-47.

- زارع شاه آبادی، اکبر، ترکان، رحمت الله (1391). عوامل قانون گرایی شهروندان در شهر یزد، فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، سال سیزدهم، شماره 50، صص 159-205.

- زارع شاه آبادی، علیرضا (1382). نقش مهاجران عراقی ساکن شهر یزد در مورد آسیب اجتماعی در شهر، فصلنامه جغرافیا و توسعه، شماره 2، صص 57-72.

- شارع پور، محمود، علیوردی نیا، اکبر، شعبانی، مریم (1395). بررسی میزان آگاهی از حقوق و مسئولیت های شهروندی نسبت به امور شهری و عوامل اجتماعی مرتبط با آن، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی شهری، سال ششم، شماره 18، صص1-22.

- صرافی، مظفر، عبدالهی، مجید (1387). تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدریت شهری کشور، فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی، شماره63، صص15-134.

- علمی، محمود (1385).­بررسی عوامل موثر بر قانون­گرایی شهروندان تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات علوم انسانی.

- غفاری نسب ،اسفندیار .قاسمی نژاد، محمدعلی و سید ابراهیم مساوات(1395). "پژوهش جامعه شناختی فرهنگی شهروندی و هویت ملی مطالعه موردی: زنان شهر فیروز آباد"، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 66، صص 129-146.

- کبیری، افشار، رستم زاده، امین (1396). تحلیل جامعه شناختی وضعیت قانونگرایی در بین دانشجویان(مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه های ارومیه)، فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال هفتم، شماره3، صص318-336.

- محسنی، رضا علی. (1388) تحلیل جامعه شناختی امنیت اجتماعی و نقش آن در کاهش جرم و آسیب­های اجتماعی، فصلنامهنظموامنیتانتظامی، سال دوم ، شماره4، صص1-23.‏

- ممتاز، فریده (1381). انحرافات اجتماعی(نظریه ها و دیدگاه ها)، جلد1، تهران: شرکت سهامی انتشار.

- موسی نوری، محمد (1388). قانونگرایی در سیره پیامبر اعظم (ص)، انجمن علمی پژوهشی تاریخ وابسته به آموزش عالی فقه.

- میرفردی، اصغر، مختاری، مریم، فرجی، فروغ، دانش پذیر، هومن (1394). بررسی تاثیر فرهنگ شهروندی بر میزان گرایش به قانون گریزی (مورد مطالعه شهر یاسوج)، فصلنامه پژوهش های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شماره دوم صص1-20.

- نجاتی حسینی، محمود (1389). شهروندی شهری: از نشریه تا سیاست شهری و تجربه فرهنگی، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره اول، شماره سوم، صص160-136.

- Dikeç, M., & Gilbert, L. (2002), Right to the city: homage or a new societalethics? Capitalism Nature Socialism, 59-74.

- Dikeç, M., & Gilbert, L. (2002), Right to the city: homage or a new societal ethics? Capitalism Nature Socialism, 59-74.

- Fenster, T. (2005). Identity issues and local governance: Women's everyday life in the city. Social Identities, 11(1), 21-36. ‏

- Fraser, D. (2016). The Blood Libel in North America: Jews, Law, and Citizenship in the Early 20th Century. Law & Literature, 28(1), 33-85. ‏

- Friedmann, J. (1992), The right to the city. Society and Nature: The international Journal of Political Ecology, 1(1), 71-84.

- Harvey, D. (2008), Debates and developments: the right to the city, International Journal of Urban and Regional, 27(4), 939-941.

- Harvey, D. (2012). Rebel cities: From the right to the city to the urban revolution. Verso books.

- Irandost, K, Dostvandi, M. (2015). Right to the city and the impoverished settlements with an emphasis on urban spontaneous settlements in Iran, Seventh Quarterly Journal, No. 49, pp. 184-205. )In Persian(

- Khodayarimotlagh, S, Sharepour, M, Tavallaei N. (2017). "Investigating the Effect of Indicators of Urban Space Desirability on the Realization of the Right to the City (Case Study: Babolsar City)", Sociology of Social Institutions Quarterly, No. 4, pp. 189-225. )In Persian(

- Kofman, E. & Lebas, E. (1996). Writing on cities. Oxford: Blackwell Publisher.

- Lee, D. (2017). “Because our law is our law”: considering Anishinabek citizenship orders through adoption narratives at Fort William First Nation, A Thesis submitted to the Faculty of Graduate Studies of the University of Manitoba in partial fulfillment of the degree of DOCTOR OF PHILOSOPHY, Department of Native Studies, University of Manitoba Winnipeg.

‏- Maktabi, R. (2016). Female Citizenship and Family Law in Kuwait and Qatar Globalization and Pressures for Reform in Two Rentier States. Nidaba, 1(1), 20-34. ‏

- Pillai, S., & Williams, G. (2017). Twenty-first Century Banishment: Citizenship Stripping in Common Law Nations. International & Comparative Law Quarterly, 66(3), 521-555. ‏

- Purcell, M. (2002), Excavating Lefebvre: the right to the city and its urban politics of the inhabitant, Geojournal, 99-108.

- Regulska, J. (2017). Women and the Law in Poland: Towards Active Citizenship. In Women and Citizenship in Central and Eastern Europe (pp. 55-76). Routledge.

- Zareshahabadi, A. (2005). The Role of Iraqi Immigrants Residing in Yazd City on Social Damage in the City, Geography and Development Quarterly, No. 2, pp. 57-72.