رتبه بندی تاب آوری کالبدی-فضایی مناطق شهری (مطالعه موردی: کلان شهر کرج)

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 7، دوره 14، شماره 3 - شماره پیاپی 48، آذر 1398، صفحه 641-660   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

اسماعیل نصیری هنده خاله^*

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، ایران

چکیده

.یکی از ارکان مهم تاب آوری در سیستم های شهری مفهوم ابعاد کالبدی تاب آوری است که به طور سیستماتیک عناصر و ساختار کالبدی را مورد تحلیل قرار می دهد.هدف از این تحقیق رتبه بندی تاب آوری کالبدی مناطق شهری کلان شهر کرج بر پایه مدل الکتر است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده است قسمتی از داده های پژوهش از طرح جامع و تفصیلی در قالب، سیزده گویه از مؤلفه های کالبدی-فضایی برحسب نظرات کارشناسی و تکنیک سلسله مراتبی انتخاب شدند. و مابقی اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای، اسنادی و پیمایشی به وسیله ابزار پرسشنامه و مصاحبه حضوری جمع آوری،سنجش و ارزیابی شده است.اطلاعات مورد نیاز پژوهش بعد از استخراج با استفاده از نرم افزار آماری SPSS از طریق روش های آماری ناپارامتری و روش الکتر از نظر تاب آوری کالبدی رتبه بندی و تجزیه و تحلیل شده است نتایج نشان می دهد که در مجموع مناطق یک،هشت، هفت و نه به دلیل نظام قطعه بندی نسبتا" منظم و عرض استاندارد معبرو کیفیت عمومی بناهای موجود دارای بیشترین تاب آوری کالبدی هستند و مناطق 11 و 12 و قسمت هایی از محلات اسلام آباد و میدان کرج به دلیل پخشایش ناموزون فضای باز و محصوریت معابر عمومی دارای نزولی ترین رتبه در تاب آوری کالبدی می باشند

کلیدواژه‌ها

مدل الکتر؛ مخاطرات محیطی؛ تاب آوری کالبدی؛ کلان شهر؛ کرج

مراجع

Amaratunga D., & Haigh R. (2011). post-Disaster Reconstruction of The Built Environment-Building for Resilience, Wiley-Blackwell, U.K.

Arefi, M. (2011). Design for resilient cities-Reflection from a studio, Companion to Urban Design, edited by Tridib Banerjee and Anastasia Loukaitou-Sideris,Routledger.Taylor & Francis Group.

Badri, S. A., & Ramezanzadeh, M. (2013). the role of local management in the promotion of resilience to natural disasters with an emphasis on flood. Two Journal of Crisis Management Research and Research, pp. 50-39(in Persian)

Behtash, M.R., Kaynezhad, M.A., Pierre Babaei, M.T., & Asgharali, A. (2013). Evaluation and analysis of dimensions and components of resilience of Metropolis of Tabriz, Journal of Fine Arts, Museum of Architecture and Urban Development, 18(3), 33-42. (in Persian)

Buchanan, H. (2000). Fuzzy Multiple criteria decision Making, Fuzzy sets and system,Vol:78

Cutter, Burton, C.T. (2010). Disaster Resilience Indicators for Benchmarking g Baseline Conditions. Journal of Homeland Security and Emergency Management,7(1).

Cutter, S, L. (2008). A Framework for Measuring Coastal Hazard Re silence in New Jersey Communities, white paper for urban coast institute, pp. 1-10

Dadashpour, H., 7 Adeli, Z. (2015). Measuring Resilient Capacities in Qazvin City Complex, Crisis Management Research Center, 8, 85-73. (in Persian)

Datar, Ashlesha: Liu, J., Linnemayr, S., & Stecher, C. (2013). The impact of natural disasters on child health and investments in rural India. Social Science & Medicine, Vol.76, 83-91

Fallahi, A., & Jalali, T. (2014). Resilient reconstruction from the point of view of urban design, after the earthquake of 1382 Bam, Fine Arts, Architecture and Urban Design, pp. 16-5. (in Persian)

Felbermayr, G., & GrӦschl, J. (2013). Natural disasters and the effect of trade on income: A new panel IV approach, European, Economic Review,Vol.58,18-30

Haeri, S. M., & Gatmiri, B. (1996). Report of the extensive maps of Tehran and its surroundings, Housing and Revolutionary Foundation, Tehran. (in Persian)

Kartez .(2010). Managing land use to build resilience, In Cooperating with nature: Confronting natural hazards with land use planning for sustainable communities, edited by R.J.Burby.Washington, D.C.,Joseph Henry press,Washington,D.C.

Kazuzi, A. (2011). Assessment and Prioritization of Strategies Using Electron Technique in a Fixed Environment, Journal of Industrial Management Studies, Vol. 8, No. 20, pp. 79-49

Mayunga, Joseph S. (2007). Understanding and applying the concept of community disaster resilience: a capital-based approach, A draft working paper prepared for the summer academy for social vulnerability are resilience building, Munich, Germany

Mitchell, T., & Harris, K. (2012). Resilience: a risk management approach, background note, ODI.

National Academy. (2014). Disaster Resilience: a National Imperative, Committee on Increasing National Resilience to Hazards and Disaster, Washington D.C.

Poor Taheri, Mehdi, Parishan, Majid, Roknaddin Eftekhari, Abdolreza, Asgari, Ali. (2011). Assessment and evaluation of the basic components of earthquake risk management (Case study: rural areas of Qazvin), rural research, No. 5,115. (in Persian)

Porkermani, Mohsen and Mehran Arian. (1998). Seismicity of Iran, Shahid Beheshti University Press, Tehran. (in Persian)

Prair, Parastor Faryadi, Shahrzad  Yavari, A.R & Salehi, I. (2013). Expansion of Ecological Sustainability Strategies to Increase Resilience of Urban Environment (Case Study of Tehran Municipality 1 and 3), Journal of Environmental Studies, No. 1 Pages 132-123. (in Persian)

Rezaei, M. R .(2013). The Economic and Institutional Resilience of Urban Communities against Natural Disasters, A Case Study of Tehran's Neighboring Earthquakes, Two Journal of Crisis Management, Thirty-One, pp. 38-29. (in Persian)

Rezaei, M. R. (2015). Measurement and Evaluation of the Physical Resilience of Urban Communities against Earthquakes, A Case Study of Tehran Metropolitan Neighborhoods, Human Geography Researches, Volume 47, Issue 4, Pages 623-611. (in Persian)

Salehi, I., Aqa Babaei, M. T., & Sarmadi, H. (2011). Evaluating environmental resilience using the causality network model, Journal of Environmental Studies, No. 99, 59. (in Persian)

Salmani Moghadam, M., Amir Ahmadi, A., & Kavian, F. (2014). Application of Land Use Planning in Increasing Urban Resilience against Earthquake Using Geographic Information System (Case Study of Sabzevar, Journal of Geographical Studies in Arid Regions, No. 17, pp. 34-17. (in Persian)

Tilio, L.et al. (2011). Resilient City and Seismic Risk: A Spatial Multi criteria Approach, ICCSA, part I, Springer-Verlag, Berlin. Heidelberg pp.410-422.

Turner II, BL.   (2010).Vulnerability and Resilience: Coalescing or Paralleling Approaches for Sustainability Science? Global Environmental Change, Article in Press Model JGEC-789.

Vazin, N. (2007). Native and New Knowledge on Reducing Environmental Damage in Villages (Case Study: Rostam Stew), Master's Thesis, Tarbiat Modares University. (in Persian)

Zhang, Zhao. (2013). Community-Based Disaster Management: A Review of Progress in China. Natural Hazards, 65(3), 2215-2239

ὀBrien, K., Sygna L., & Haugen, J.E. (2004). Vulnerable or Resilient? A Multi-Scale Assessment of Climate Impacts and Vulnerability in Norway. Climatic change, 64(1-2), 193-225.