شهر، جدایی گزینی فضایی و روابط اجتماعی افراد تنها: مطالعه ای در شهر تهران

مطالعات جامعه شناختی شهری

مقاله 7، دوره 9، شماره 32، آذر 1398، صفحه 191-216   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

الهام رحمت آبادی¹؛ سهیلا علیرضا نژاد^{* 2}؛ حسین ابوالحسن تنهایی³

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

²دانشیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار (نویسنده مسئول)

³دانشیار جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

چکیده

پرسش آغازین عبارت است از این­که افراد تنها با چه مسائلی در زندگی شهری، روابط اجتماعی و محله­ای مواجه هستند؟ برای نیل به پاسخ یک طرح ترکیبی شامل روش داده بنیان و مردم‌‌نگاری مجازی طراحی شد. برای گردآوری اطلاعات در روش داده­بنیان از مصاحبه­های نیمه ساخت یافته و در مردم­نگاری مجازی از تحلیل محتوای کیفی روزنگاشت­های افراد تنها استفاده شد. نمونه­گیری در این پژوهش هدفمند بود. یافته­ها نشان می­دهد که جدایی گزینی فضایی در خلق تنهایی تاثیر تعیین­کننده­ای دارد. شش­گونه تنهایی انتخابی، اجباری، ناگهانی، تحمیلی، زودرس و طبیعی مشاهده شد. از جمله مهمترین آثار تجربه تنها زندگی کردن به هراس­های ارتباطی، نظارت و تهدید حریم خصوصی، تمایل کم به معاشرت­ و انواعی از انزوای اجتماعی، جسمی، جنسی، کلامی، فضایی- مکانی اشاره کرد. کسانی که تنهایی­شان را با جدایی‌گزینی فضایی تعین بخشیده­اند. در عرصه اجتماعی در معرض داغ ننگ و تعرض به حریم خصوصی هستند و با استفاده از انواع انزوا تلاش می­کنند تنهایی خود را حفظ کنند. هم‌گزینی سیاستی است که به افراد تنها در مدیریت سبک زندگی تنها یاری می­رساند.

کلیدواژه‌ها

شهر؛ جدایی گزینی فضایی؛ تنهایی؛ روابط اجتماعی؛ هم گزینی

مراجع

- ازکیا، مصطفی. ایمانی جاجرمی، حسین (1390). روش­های کاربردی تحقیق(جلد دوم). تهران: کیهان

- باکاک، رابرت (1381). مصرف. خسرو صبری، تهران: نشر شیرازه

- بوردیو، پی­یر (1393). تمایز. حسن چاووشیان. تهران: نشر ثالث

- پوگام، سرژ (1395). جامعه­شناسی رابطه اجتماعی. عبدالحسین نیک­گهر. تهران: نشر هرمس

- تانکیس، فرن (1394). فضا، شهر و نظریه اجتماعی. حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران

- ژیلنیتس، آندژی (1393). فضا و نظریه اجتماعی. محمود شورچه. تهران: انتشارات مدیران امروز

- شار، ادم (1389). کلبه هایدگر. ایرج قانونی. تهران: نشر ثالث

- شایگان، داریوش (1386). افسون زدگی جدید. فاطمه ولیانی. تهران: انتشارات فرزان

- فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی. تهران: نشر صبح صادق

- فرگوسن، مگی (2018). تنهایی، مثل اعتیاد بی­صدا و نامرئی و مرگ­بار است. محمد معماریان. سایت ترجمان

 

- فلیک، اوه (1393). درآمدی بر تحقیق کیفی. هادی جلیلی. تهران: نشرنی

- فیالکوف، یانکل (1383). جامعه­شناسی شهر. عبدالحسین نیک­گهر. تهران: آگه

- کرنگ، مارک (1383). جغرافیایی فرهنگی. مهدی قرخلو. تهران: انتشارات سمت

- کوریگان، پیتر (1397). درآمدی بر جامعه شناسی مصرف. شایسته مدنی لواسانی. تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات

- گافمن، اروینگ (1386). داغ ننگ. مسعود کیانپور. تهران: نشر مرکز

- گیدنز، آنتونی (1382). تجدد و تشخص. ناصر موفقیان. تهران: نشرنی

- مدنی­پور، علی (1391). فضاهای عمومی وخصوصی شهر. فرشاد نوریان. تهران: نشر شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری

- هورتولانوس، رلوف (1394). انزوای اجتماعی در جامعه مدرن. تهران: انتشارات جامعه شناسان

http://tarjomaan.com/neveshtar/8966/

- Klinenberg, Eric. (2012).Going solo: the extraordinary rise and surprising appeal of living alone. New york: Penguin press.

- Kozinets, Robert V(2015), Netnography: Redefined, Thousand Oaks, California 91320

- Leung, louis, Loneliness (2002), Self-Disclosure, CYBERPSYCHOLOGY & BEHAVIOR, Volume 5, Number 3

- Peplau, Letitia Anne(1988), Loneliness: New Directions in Research, the 3rd National, Conference on Psychiatric Nursing, Montreal, Quebec, Canada.

- Wilkinson, Eleanor (2014), Single people’s geographies of home: intimacy and friendship beyond ‘the family’, Environment and Planning A, volume 46, pages 2452 – 2468