بررسی و ارزیابی سیاست‌های مسکن گروه‌های کم‌درآمد شهری (نمونه موردی: تبریز)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 8، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، بهمن 1398، صفحه 151-167   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد ملکوتی نیا¹؛ علیرضا سلطانی^{* 2}؛ بختیار عزت پناه³

¹دانشجوی دکترای گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

²استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

³استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران‌

چکیده

چکیده
در کشور افراد یا خانوارهایی وجود دارند که امکان برآوردن نیازهای خود از جمله مسکن را ندارند به همین علت دولت‌ها سیاست‌های خاصی را برای ایجاد رونق در بخش مسکن و جلب رضایت شهروندان اتخاذ نموده و به عنوان مبارزه با فقر در اولویت برنامه‌های خود قرار می‌دهند. پژوهش حاضر با هدف بررسی سیاست‌های ممکن برای تأمین مسکن فقرا در کشور و به صورت خاص در شهر تبریز تدوین گردیده است. در این رابطه روش‌های تصمیم‌گیری چند متغیره با توجه به دخیل بودن متغیرهای متعدد در بخش مسکن برای سنجش توان شهر تبریز در مقایسه با سایر شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی و ارزیابی پارامترهای موجود مسکن جهت بررسی امکان جایگزینی جمعیت مورداستفاده قرار گرفته است. در تعیین معیارهای تحقیق و وزن‌دهی آن‌ها از نظر کارشناسان و روش آنتروپی شانون به صورت توأم استفاده و از مصاحبه، تکمیل پرسشنامه، آمارهای جمعیتی و آمارهای میزان زیربنای ساخته شده بهره‌برداری گردیده است. پارامترهای ده گانه اصلی تحقیق نظیر نوع مصالح مورداستفاده، الگوی مقدار مساحت، جمعیت و تعداد واحدهای موجود بر اساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن سال 95 ترکیب و در بیست شهرستان استان با توجه به نزدیکی به تبریز و عامل مهاجرت که تشدید کننده مشکل کمبود مسکن است مقایسه گردید با این هدف که با تقویت امکانات از ساخت و توسعه شهرهای جدید جلوگیری و منابع موجود در شهرستان‌های موجود صرف گردد تا امکان مهاجرت وارونه از شهر تبریز بررسی گردد. با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی در کشور و تخصیص اعتبارات و منابع به مسکن مهر و هزینه کردهای ایجاد تأسیسات در خارج از حریم شهرها و عدم توفیق در جذب جمعیت، ارزیابی بافت‌ها و محله‌های فرسوده مناطق کم تراکم و غیر آپارتمانی به منظور هدایت ساخت و ساز به آن مکان‌ها با نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) بررسی گردید. با محاسبات انجام گرفته رتبه‌بندی شهرستان‌های استان نتیجه حاصله این است که به جای ایجاد شهرها و گسترش آن‌ها بر نوسازی، بازسازی و بهسازی واحدهای مسکونی در بافت‌ها و شهرستان‌های موجود که قابلیت جذب جمعیت داشته اقدام و از روش‌هایی همچون ساخت مسکن مهر جلوگیری به عمل آید. یافته‌های تحقیق بدترین و بهترین رتبه مسکن در بین شهرستان‌های استان را نشان می‌دهد و نتایج تحقیق با توجه به ترکیب شاخص‌های کمی و کیفی، در برنامه‌ها و اتخاذ سیاست‌هایی که با دخالت دادن نظرها و مشارکت مردم صورت می‌گیرد و در برآورد نیازهای مسکن در شهر تبریز و شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی می‌تواند کاربرد داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: سیاست‌های مسکن؛ گروه‌های کم‌درآمد شهری؛ روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره؛ تبریز

مراجع

References

Abouelmagd, D.; Kesteloot, C. & Corijn, E. (2013). "Housing Projects for Low‐Income Groups and odes of Economic Integration: A Comparative Study in Greater Cairo".Tijdschrift voor economische en sociale geografie. N: 104: (4). Pp. 456-477.

Abedin Dorkoosh, Saeed (1993), An Introduction to Urban Economics, university publication center (in Persian).

Allen, F. and Douglas G. (2004), Comparing Financial Systems, Cambridge MA: MIT Press, 507 pp.

Azizi, M. (2004) Jaygah Shakheshaye Maskan dar Farayand Barnamehrizi Maskan Honarhaye Ziba Publications, N: 17(in Persian).

Ball, G. (2003), Dual-Indexed Mortgages in Reforming Socialist Economies: Evaluating the Risks and Institutional Requirements, UrbanDevelopment Division, the World Bank, Housing Policy Debate, Volume 3, Issue

Berry, J. L. Brain & D. Kasarda (1977) Contemporary Urban Ecology, CollierMacmillan Publishers, NewYork

Ebrahimzadeh, I, (2006), Zarourat Ijad Shahrhaye Jadid &Tahvolat an dar Doran Motakher, Collection of Articles of New Cities V: 3(in Persian).

Eddie C.M. Hui, Manfred C.M. lam, 2005, A study of commuting patterns of new town resident in Hong Kong, Habitat international, vol. 29, pp 421- 437.

Esmaielzadeh, H (2003), The Influence of New Cities on Development of The Southern Axis of Isfahan, thesis of geography (urban planning tendency), Colle با ge of Literature and Humanities at Isfahan University(in Persian).

Drakakis, Smit, (1988), the third word city, nashre toseh translated firouz jamali, 48-52.

Golany, G (1979); International Urban Policies, New towns Contribution New York, John Wileyanosons

Hosseinzadeh Dalir, (2014), a Review of Urban Ideas & Plans, Publication: Forouzesh, p: 81

Norberg-Shulz, Christian, (2002), the concept of dewlling: on the way to figurative architecture, translated: Amir Yar Ahmadi, M. (in Persian).

Maliene, A., Malys, N., (2009), HighQuality Housing – A key issue in delivering sustainable communities, Building andenvironment.

McGill, R, (1998), “Urban Management in Development Countries”, Cities, Vol 15, No 6

Mukerji, Shekhar (2011), Migration and urban decay: Asian experiences, Publication: Jameh Shenasan (in Persian).

Pourmohammadi (2000), Planning for Housing, Publication: Samt, Tehran, Iran

Sabiheh. Mohammad Hosain, Radaei Amir, (2015), Position of affordable aims & plans of Maskan Mehr dar Bakhsh Anbouhsazi Mahidasht, Magezine: Baghe Nazar N:33 PP:91-106

Sheikhi Mohammad, Ebrahim Nia Samakoush Saied, Damadi Mohammad, Barrasi Shakheshay Maskan Dar Sokounatgshay gheyr Rasmi Nomouneh Moredi Babol, Haft Shahr journal,N:39- 40,:95

Turner, J. F. C. (1968), “Housing Patterns, Settlement Patterns, and Urban Development in Modernizing Countries”, Journal of American Planning Association, No 34: 354-363.

‎UN-HABITAT. (2009). Housing and UrbanUpgrading in Yantai, China, ISBN Series Number: 978-92-1-132022-0Retrieved unhabitat.org/pmss/listItemDetails.aspx?publicationID=2499.

Internet Refrences

https://link.springer.com

https://www.amar.org.

https://www.cbi.ir.