ارزیابی عدالت فضایی در توزیع و توسعه پایدار فضای سبز شهری با استفاده از مدل آنتروپی و ضریب پراکندگی (نمونه موردی: مناطق 10 گانه شهر شیراز)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 14، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، بهمن 1398، صفحه 277-292   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

محمد رحیمی^{* 1}؛ منصور صنیعی²؛ عبدالسلام اسماعیلزاده³

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²دانش آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی، واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

³دانش آموخته کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
 در عصر حاضر اهمیت و نقش فضای سبز در حیات و توسعه شهرها تا حدی است که به عنوان یکی از شاخص­های توسعه پایدار از آن یاد می­شود. در توسعه پایدار شهری توزیع متناسب فضای سبز با توجه به پراکندگی متوازن جمعیت یکی از اصول برقراری عدالت جغرافیایی است. می­باشد. این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی در پی دستیابی به هدف اصلی پژوهش یعنی ارزیابی وضعیت سرانه­ فضای سبز در مناطق ده­گانه شهر شیراز می­باشد در این راستا با گرد­آوری اطلاعات موجود در طرحهای توسعه شهری و سرشماری­های رسمی مرکز آمار ایران طی سال­های 1385، 1390 و 1394، تحلیل­های لازم با استفاده از مدل­های آنتروپی و ضریب پراکندگی صورت گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان می­دهد که بالاترین سرانه فضای سبز شهری به ترتیب در مناطق 9، 3، 6، 1 و کمترین سرانه فضای سبز به ترتیب مربوط به مناطق 8 و 7 می‌باشد. در محاسبات مدل ضریب پراکندگی عدد (20/0) بدست آمد که برخلاف تحقیقات قبلی در خصوص نمونه مورد مطالعه این پژوهش، نشانگر تحقق اصل عدالت محوری در برنامه­ریزی فضایی شاخص فضای سبز در سال 1394 می­باشد. نتایج حاصل از ضریب آنتروپی نیز نشان داد که توزیع جمعیت در مناطق ده­گانه شهر شیراز در سال 1385 متعادل بوده، در سال 1390به سمت توزیع نابرابری جمعیت پیش رفته و سپس در سال 1394 دوباره به سمت عدد 1 که نشان‌دهنده توزیع متعادل است، سوق یافته است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: فضای سبز؛ عدالت فضایی؛ توزیع جمعیت؛ توسعه پایدار شهری؛ شهر شیراز

مراجع

References

Ajilian-Momtaz, Shiva, Naemi, Faezeh & Ghadamgahi, Narges. (2013). Investigating the Importance of Urban Green Spaces to Achieve the Sustainable Development Objectives, [In Persian], Conference of Architecture, Civilization and Sustainable Development. Mashhad, Iran.

Ameri, Mahmoud; Abbaspour, Majid; Kazemi, Rohollah & Zahed, Fatemeh. (2011). Presenting a Pattern for Attracting People to Sustainable Development Plans for Ground Transpiration, Sciences and Environment Technology. [In Persian]. 13th Period, No. 2

Arab-Solghar, Neda. (2015). Garden as the Urban Development Institution, Garden Development – Historical City of Shiraz. [In Persian]. Specialized Quarterly of Manzar, No. 33

Armstrong, D. (2000). "A survey of community gardens in upstate New York: Implications for health promotion and community development." Health & Place 6(4): 319-327

Azani, Mehri & Abbasi, Mohammadreza. (2012). Investigating the Status of Green Space Using the Entropy Coefficient and Williamson Model in an Approach to Sustainable Development; Case Study: Shiraz City, [In Persian], Journal of Geography and Planning, Year 16, No (42), P.1-22.

Barton, H. (2000): Sustanable Comunities: The Potential foe eco- Neighbourhoods, Earthscan Publication Ltd, London

Barbosa, o., et al.2007. Who benefits from access to green space? A case study from Sheffield, Landscape and Urban Planning Journal. Vol 83, issue 2-3, pp. 187-195.

Babaoghli, Fereshteh, Nakhaei, Mahdieh, (2015) "Approach to the Sustainable Development of Cities in the Promotion of Environmental Quality with Green Space Process of Endogenous Development", International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, Int. J. Adv. Biol. Biom. Res, 2015; 3 (2), 120-123

Bahreini, Seyyed Hassan & Maknoon, Reza. (2001), Urban Sustainable Development from Theory to Practice, [In Persian], Journal of Ecology, No. 27

Chiesura. A, 2004; the role of urban parks for the sustainable city, Landscape and Urban Planning, No 68, pp: 129-138

Gomez, F. & Salvador, P. (2006), "A proposal for green planning in cities", International journal of sustainable development and planning, 1(1)

Hafeznia, Mohammad Reza. (2006). Principles and Concepts of Geopolitics, [In Persian], Mashhad: Papoli Publications

Hatami-Nejad Hossein & Omranzadeh, Behzad. (2010). Investigation, Evaluation and Suggestion of Urban Green Space Per Capita; Case Study: Mashhad, [In Persian], Scientific – Research Quarterly of Iranian Association of Geography. No. 25

Hosseinzadeh-Dalir, Karim. (1993). Use of Urban Green Space in Comprehensive Plans and Design Principles of Parks, [In Persian], Journal of Geography Development.

Hosseini, Seyyed-Ali; Veisi, Reza & Ahmadi, Sajjad. (2012). Investigating and Analyzing the Green Space of Shiraz, [In Persian], Quarterly of Urban Ecological Studies, 3rd Year, No. 1, PP.51-70.

Iranian Statistical Centre. (2016). Detailed Results of Census in Fars Province, Shiraz County. [In Persian].

Karimi, Bahram. (2008). Examining the Fire Stations of Shiraz and their Optimal Location Using GIS. [In Persian]. MA Thesis in Geography and Urban Planning, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

Maleki, Saied and Damanbagh, Safieh. (2013). Evaluating the Urban Sustainable Development Indicators Focusing on Social and Physical Indicators and Civil Services (Case Study: 8 Districts of Ahvaz City). [In Persian]. Quarterly of Urban Planning Studies. 1st Year, No. 3, PP. 29-54.

Mansouri, Seyyed-Amir & Arab-Solghar, Neda. (2015). Evolution of Structural Relationship between Garden and City in Shiraz Spatial Organization since the 4th Century to 12th Ah. [In Persian]. Bi-quarterly of Iranian Architecture Studies, No. 8, Autumn & Winter 2015

Millward A, and Sadir.,(2011),Benefits af a forested urban park:what is the value Allan Gradens to the city of Toronto,Canada, lands cape and urban planing Journal 100:177-188

Mohammadi-Saran, Soheila. (2013). Economic Evaluation of Suing the Modern Irrigation System in Tabriz Parks. [In Persian]. 1st National Seminar on Solutions for sustainable Development of Tabriz city, Tabriz, Iran.

 Mohammadi, Jamal; Ahmadian, Mehdi & Azadi-Qatar, Saeid. (2011). Analysis and Evaluation of Sustainable Development and Distribution of Intra-city Green Spaces (Case Study: Miandoab City). [In Persian]. Urban Management, no. 29. PP. 259-275.

Mo’tamedi, Mohammad; Shorai, Ramadan-Ali; Dehghanian, Elham & Haddad-Hassanabadi, Manizheh. (2012). Evaluating the Status of Urban Green Space and Comparing it with Standard Per Capita (Case Study: District 10 of Mashhad Municipality). [In Persian]. 4th Conference on Urban Management and Planning. Mashhad, Iran

Nedaei-Tousi, Sahar & Bagheri, Bagher. (2016). Explaining the Sprawl Phenomenon in Metropolitan Districts; Case Study: Shiraz Metropolitan District. [In Persian]. Journal of Geography and Development, No 47, Summer.

Nikkar, Majid. (2005). Shiraz City Centre Over the Time. [In Persian]. Journal of Civilization Queries, No. 12.

R.M.1, Karade, Satish Kuchi, Venkata , and Salma ,Zehra (2017), " The Role of Green Space for Sustainable Landscape Development in Urban Areas", International Archive of Applied Sciences and Technology, Vol 8 [2] ,pp,76-79

Sami, Ali. (1984). Shiraz, the City Forever. [In Persian], Navid Publication Shiraz

Saiednia, Ahmad. (2000). Green Book on Municipalities Guidance (1st Edition). [In Persian]. National Organization of Urban and Rural Municipalities.

Shourjeh, Mahmoud. (2011). Role of Economic Tools in Strategic Management of Urban Sustainable Transpiration. [In Persian]. Eghtesad-e-Shahr, No. 10

Shahrokhian, Alireza. (2017). Statistical Calendar of Shiraz. [In Persian]. Planning and Human Capital Development Division of Shiraz Municipality, Farhang-e-Pars Publication.

Taherkhani, Zahra; Zarabi, Mohammad-Mehdi; Mohtasham, Arezo & Hesari, Pedram. (2014). Role of Urban Green Space in Decreasing the Visual Pollutions with an Approach to Sustainable Development. [In Persian]. National Conference on Architecture and Urban Sustainable View, Mashahd

Thaiutsa B. Puangchit L, Kjelgren R, Arunpraparut w, (2008), "Urban green space, street tree and heritage large Tree assessment in Bangkok, Thailand", Urban Forestry and Urban Greening, Vol 7, issue 3, PP. 219-229