نقش مدیریت شهری در تاب‌آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی (مورد مطالعه: شهر باقرشهر)

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 23، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، بهمن 1398، صفحه 441-456   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

علیرضا کریمی رزکانی¹؛ علیرضا شیخ الاسلامی^{* 2}؛ طاهر پریزادی³

¹دانشجوی دکترای شهرسازی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.

²استادیار گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.

³استادیار گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری ، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
طی سال­های اخیر، تاب­آوری شهری به عنوان مهمترین راهکار مقابله با مخاطرات طبیعی مورد توجه اندیشمندان و برنامه­ریزان شهری قرار گرفته است. در تاب­آوری شهری عوامل مختلفی مؤثر هستند که از جمله­ی آن­ها نظام مدیریت شهری است. برای این منظور در پژوهش حاضر نقش مدیریت شهری باقرشهر در تاب­آوری در برابر سوانح طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش از نظر ماهیت کاربردی و از نظر هدف توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش متخصصان و کارشناسان شهری درگیر در مدیریت شهری باقرشهر بوده است که از بین آن­ها، 35 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. روش گردآوری داده­ها، به صورت کتابخانه­ای و میدانی با استفاده از مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از مقایسه میانگین با آزمون T-Test و تحلیل عاملی تأییدی در نرم افزار SPSS.21 و Smart PLS.3 بوده است. یافته­های پژوهش نشان داد که تاب­آوری باقرشهر در حد متوسط است و از میان چهار مؤلفه­ی تاب­آوری، تاب­آوری نهادی از پایین­ترین میزان (کم تا خیلی کم) برخوردار است. در روش کیفی مشخص شد که نظام مدیریت شهری به دلایلی همچون نبود همکاری بین بخشی، نبود نظارت کافی بر ساخت­و­سازها و عدم شناخت کافی از تاب­آوری شهری به ناتاب­آوری شهری باقرشهر دامن زده است. همچنین ارزیابی اصول دهگانه نقش مدیریت شهری در تاب­آوری باقرشهر نشان داد که نظام مدیریت شهری در دو مؤلفه­ی تأمین منابع مالی و ارزیابی مستمر خطرپذیری­ها از وضعیت خیلی نامطلوبی برخوردار است، اما در بخش حفاظت و ارتقاء زیرساخت­ها و برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری تا حدودی بهتر عمل کرده است.
 

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: سوانح طبیعی؛ خطرپذیری؛ تاب‌آوری شهری؛ مدیریت شهری؛ باقرشهر

مراجع

References

Andersen, Lykke, and Marcelo Cardona. (2013), Building resilence against adverse shocks: What are the determinants of vulnerability and resilence? No. 02/2013. Development Research Working Paper Series

Beatley, Timothy, and Peter Newman, (2013), Biophilic cities are sustainable, resilient cities, Sustainability 5, 8, pp 3328-3345.

Center for Urban Planning Studies of the Ministry of the Interior, (2000), Case Study of Municipalities' Duties and Powers, Urban Management Quarterly, No. 2, pp. 53-67.

Chelleri, Lorenzo, (2012) "From the «Resilient City» to Urban Resilience, A review essay on understanding and integrating the resilience perspective for urban systems," Documents d'anàlisi geogràfica 58,2, pp 287-306.‏

Dadashpour, Hashem and Zeinab Adeli, (2015), Measuring Resilience Capacities in Qazvin Urban Complex, Crisis Management, 4 (2), pp. 73–84.

Habibi, Arash, (2019), Confirmatory Factor Analysis, Official Website: Accessed on 11/03/1398 https://parsmodir.com/db/research/cfa.php

Johnson, Cassidy, & Blackburn, Sophie, (2012), Making Cities Resilient Report 2012, my city is getting ready! A global snapshot of how local governments reduce disaster risk.‏

Kamani-Fard, Asal, Mohd Hamdan Ahmad, and Dilshan Remaz Ossen, (2012), "The sense of place in the new homes of post-Bam earthquake reconstruction," International Journal of Disaster Resilience in the Built Environment 3, pp 220-236.‏

Lotfi, Heidar, Mojtaba Mafarrah, Ahmad Aftab and Ali Majnouni, (2003), The Role of Favorable Urban Governance in Increasing Resilience of Informal Settlements in Iran (Case Study: Tabriz Metropolitan Area), Geography Quarterly, Vol. 30, No. 1, pp. 224–209.

Maleki, Saeed ‌ Amanpour, Saeed ؛ Zadoli Khajeh, Shahrokh, (2017), Spatial Organization and Expansion of Informal Settlements in Tabriz Metropolitan, Geographical Planning Research, 5 (1) , Pp. 79-106

Maroufi, Hossein and Mehdis Borhani, (2017), Identification and Evaluation of Earthquake Resilience Indicators and Explaining Its Promotion Strategies (Case Study of Elahieh neighborhood of Mashhad), 5th International Congress on Civil, Architecture and Urban Development.

 Mileti, Dennis, (1999), Disasters by Design: A Reassessment of Natural Hazards in the United States, Joseph Henry Press, Washington DC.

 Mitchell, Tom, and Harris, Katie, (2012), Endurance: a risk management approach, background note, ODI, 2 p

Mohammadi, Alireza and Asghar Pashazadeh, (2017), Measuring Urban Resilience against Earthquake Risk Case Study: Ardabil City, Earth Knowledge Research 8 (30), pp. 26–12.

Pardaraz Consulting Engineers, (2008), Detailed Integrated Design of Baghershahr and Local Stone Project, Volume I, Baghershahr Municipality.

Parizadi, Taher and Habibollah Fasihi, (2017), Strategic Planning for Promoting Resilience in Baqir City Against Earthquake Risk, Bagher City Municipality, Kharazmi University.

Ramazanzadeh, Mehdi, (2016), Principles and Concepts of Urban Resilience (Models and Models), Center for Studies and Planning, Tehran.

Ramazanzadeh, Mehdi, Ali Asgari and Seyed Ali Badri, (2014), Infrastructure and Disaster Resilience with Emphasis on Study Floods: Tourism Sample Areas of Cheshmeh Kile Tonekabon and Sardarood Kalardasht, »Spatial Analysis Journal Environmental Hazards 1 (1), pp. 35–52.

Rezaei, Mohammad Reza, (2013), Assessment of Economic and Institutional Resilience of Urban Communities against Natural Disasters Case Study: Tehran Neighborhood Earthquake, Journal of Crisis Management Research, vol. 3, pp. 27-38.

Rezaei, Mohammad Reza, Mohammad Hossein Sarai and Amir Bastamnia, (2016), Explaining and Analyzing the Concept of Resilience and Its Indicators and Frameworks in Natural Disasters, Journal of Crisis Prevention and Management Knowledge, Volume 6, Issue 1, Pp. 32-48.

Saidinia, Ahmad, (2003), Municipal Green Paper: Urban Management (Volume 11), Ministry of Interior Publications, Center for Urban Planning Studies, Tehran.

Shieae, Ismaeail (2003), the Necessity of Urban Management Transformation in Iran, Journal of Geography and Development, No. 1, pp. 37-62.

Wikstrom, Anna, (2013), “The challenge of change: planning for social urban resilience: an analysis of contemporary planning aims and practices,” http://www,diva-portal.org/smash/record.