تأثیر ثبات هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت مرزهای شرقی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 34، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، بهمن 1398، صفحه 657-682   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

علیرضا نظریان¹؛ مسعود مطلبی^{* 2}؛ محمد نبی سلیم³

¹دانشجوی دکترای علوم سیاسی گرایش مسائل ایران، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود ایران

²استادیار علوم سیاسی، واحدآزاد شهر ، دانشگاه آزاد اسلامی. آزاد شهر، ایران

³استادیار گروه تاریخ، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی. شاهرود ، ایران

چکیده

چکیده
مؤلفه‌های قدرت شامل جمعیت، قدرت نظامی، موقعیت جغرافیایی، برتری اقتصادی، داشتن فناوری‌های برتر و حتی داشتن اطلاعات می‌باشند که به طور خلاصه می‌توان در 4 دسته ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک، ژئوپولیتیک و ژئوکالچر خلاصه کرد. ایران به ‌عنوان کشوری که دارای بیشتر مؤلفه‌های یاد شده بعلاوه ایدئولوژی شیعی اسلامی است، خود را به‌عنوان کشوری قدرتمند در منطقه خاورمیانه معرفی کرده که خواهان سهمی از توازن قدرت در جغرافیای سیاسی منطقه است. به دست آوردن این جایگاه ابعاد مختلف حیات کشورمان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هدف اصلی این مقاله تبیین و شناخت تأثیر قدرت هژمونیک جمهوری اسلامی ایران بر امنیت کشور و به‌ویژه در مرزهای شرقی است. سؤال اصلی مقاله این است که مؤلفه‌های هژمونیک جمهوری اسلامی ایران یعنی ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر چه تأثیری بر امنیت مرزهای شرقی داشته است. برای پاسخگویی به این سؤال فرضیه‌ای را که در صدد بررسی آن هستیم این است که جایگاه هژمونیک جمهوری اسلامی ایران تأثیر مستقیم و مثبت بر امنیت مرزهای شرقی دارد. نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران با داشتن منابع محسوس مانند موقعیت جغرافیایی، جمعیت، قدرت نظامی، منابع طبیعی، قدرت اقتصادی و عوامل نامحسوس مانند وحدت ملی، قدرت فرهنگی به اضافه رهبری ولایت فقیه و ایدئولوژی اسلامی، شیعی واجد قدرت هژمون (قدرت مسلط برتر) منطقه‌ای است که این موقعیت دارای تأثیرات مثبتی در ابعاد الف- فرهنگی – اجتماعی ب- اقتصادی و سیاسی ج- امنیتی، انتظامی و د- هیدروپلیتیک و مسائل زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این مقاله توصیفی تحلیلی است. منبع گردآوری اطلاعات منابع کتابخانه­ای و مقالات علمی و پژوهشی است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک؛ ژئواستراتژیک؛ ژئواکونومیک؛ ژئوکالچر؛ هیدروپلیتیک

مراجع

References

Mojtahedzadeh, Pirouz (1999), in the grief of the father of modern geography. Tehran: Economic Session Information, Eighth Year, No. 80-79

Mojtahedzadeh, Pirouz (2010), Border Policies and International Borders, Tehran: Post Office

Mojtahedzadeh, Pirouz (2011), Strategic Geography of Iran, Tehran: Geographical Organization of the Armed Forces

Ebrahimi, Nabi Allah (2012), An Interaction with the Principles and Concepts of the Copenhagen School, Tehran: Journal of Foreign Policy, No. 26

Ahmadi, Seyyed Abbas (2005), Iran's Position in Geopolitical Theories. Tehran: First Congress of Iranian Geopolitical Society.

Azgandi, Alireza (2002), Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran, Tehran: Qomes Publication

Heydari, Mohammad (2011) Geopolitical boundaries and the pattern of management and control of eastern borders. Tehran: Geopolitical Quarterly. Eighth Year, Number Three

Heydari, Mohammad, Alamdari, Sohrab, Fattahi, Farhadi (2011), Border Geopolitics and Eastern Border Management and Control Model, Tehran: Geopolitics Quarterly, Eighth Year, Third Issue, 2012

Khalili, Mohsen (2011), Geoeconomic Requirements of Development of South East Iran, Tehran: Quarterly Journal of Foreign Relations, Third Year, No. 4

Danesh Ashtiani, Mohammad Bagheri, Rostami, Ali (2016), Analysis of the Military Doctrine of Supreme Leader Command in National and International Environment, Tehran: Journal of Military Science and Technology Volume 12, Number 36

Razani, Ehsani (2005), Consequences of US Military Presence in Iraq on National Security of the Islamic Republic of Iran, Tehran: NAJA Political Opinion Organization

Rouh Al-Amini, Mahmoud (1986), Cultural Field, Tehran: Attar Publications

Rouhani, Hassan (2010), National Security and Economic System of Iran, Tehran: Strategic Research Center

Roshandel, Jalil (1995), National Security and the International System, Tehran: Noor Publishing

Taremi, Kamran (2003), An Analysis of the Role of Ballistic Missiles in Iranian Defense Doctrine, Tehran: Journal of the Faculty of Law and Political Science, Volume 59, Spring 2003

Ezzati, Ezzatollah­(1992), Geopolitics, Tehran: Post Publication

Kazemi, Ali Asghar (1991), The Conflict Chain in Politics and International Relations, Tehran: Qomes Publishing

Kiani, Davood (2007), National Interests of the Islamic Republic of Iran, Tehran: Institute for Strategic Studies

Mojtahedzadeh, Pirouz (2000), Political and Geopolitical Geography and Situations of Iran, Tehran: Ney Publication

Mohseni, Manouchehr (1991), General Sociology, Tehran: Tahori Library

Mirhidar, Dara (1958), Principles and Principles of Political Geography. Tehran: No. 135, Tehran University Press

Mir Heidar, Dorreh (2002), Foundations of Political Geography, Tehran: Aram Publications

Mir Heidar, Dorreh (2002), Introduction to Political Geography, Tehran: Geographical Organization of the Islamic Republic of Iran Armed Forces

Mir Heidar, Dorreh (2010), Developments of Five Decades of Thought in Political Geography. Mashhad: Papelli Publications

Latin references

Taylor,Peter J, (1989). political Geography,Second ed. London

Dietrich, Fisher­(1993), non military Aspect cf security: A system Approach.UK,cup.

online references

https://www.mapsofworld.com

https://www.pinterest.com