تبیین شاخص‌های فضای شهری انعطاف‌پذیر در شهرهای ساحلی با بهره‌گیری از مدل دلفی: مطالعه موردی شهرهای رامسر و بابلسر

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 38، دوره 12، شماره 1 - شماره پیاپی 45، بهمن 1398، صفحه 741-763   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مسعود فلاح^{* 1}؛ محمد مسعود²؛ ناصر بنیادی³؛ محمود قلعه نویی⁴

¹دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفان، ایران.

²عضو هیأت علمی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

³عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، تهران، ایران.

⁴دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

چکیده
در دهه­های اخیر افزایش جمعیت جهان به خصوص در مناطق شهری به عنوان یک پدیده مهم، پیچیدگی‌ها و نیازهای زیادی را در زمینه­های مختلف ایجاد کرده است. در واقع شهر به عنوان بستر شکل‌گیری اتقاقات، قعالیت­ها و تعاملات اجتماعی و در کنار آن سواحل دارای اهمیت زیادی است بنابراین شناخت فضاهای شهری و طراحی مناسب آن راهی است به سوی برآوردن نیازهای گوناگون شهروندان. در این میان توجه به اصل انعطاف‌پذیری به عنوان یکی از عوامل خلق فضای شهریِ با کیفیت، فضا را قادر می‌سازد تا گزینه‌های متعددی را به شهروندان پیشکش نماید. حال در این پژوهش که از نظر ماهیت از نـوع پژوهش‌های اکتشافی است، تلاش گردیده تا به تبیین مفهوم انعطاف‌پذیری و راه‌های تحقق آن در فضای شهری پرداخته شود. بر این اساس ضمن مطالعه مفاهیم و ادبیات مرتبط با فضای شهری انعطاف‌پذیری مؤلفه‌ها و شاخص‌هایی استخراج و سـپس در قالـب روش دلفـی بـا اسـتفاده از ابـزار پرسشنامه‌ای شاخص‌ها مورد سـنجش قرار گرفـت. نتایج پژوهـش حاکی از 15 شـاخص، در شـکل­گیـری فضای شـهری انعطاف­پذیر در ساحل نقـش مؤثرتـری دارا است کـه با توجـه به جـدول رتبـه­بندی، شاخص‌های چند عملکردی، تبدیل‌پذیری، تنوع‌پذیری و سرزندگی فضای ساحل از اهمیـت بالاتری برخـوردار است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: انعطاف‌پذیری؛ فضای شهری؛ مدل دلفی؛ ساحل

مراجع

-        References

1. Bentley, Ein et al., (2003), Responsive Environments, A Book for Designers, Mustafa Translation Behzadfar, Tehran, University of Science and Technology Publications.
2. Majedi, Hamid et al., (2011), Redefining Urban Space, Journal of Urban Management, No. 27, Spring and Summer 2011, pp. 263-283.
3. Mardomi, Karim and Delshad, Mahsa­­(2010), Flexible Learning Environment, Journal of Iranian Association of Architecture & Urban Planning, No. 1, Fall 89, pp. 109-110.
4. Moein, Mohammad­­(1992), Persian Culture, Volume I, Amirkabir Publications, Eighth Edition, Tehran.
5. Barnett.J, (2001),Adapting to Climate Change in Pacific Island Countries: The Problem of Uncertainty World Development, 29, pp. 977–993.
6. Bentley,I., Alcock,A., Murrain,P., McGlynn, S.andSmith,G. (1985), Responsive Environments: A Manual for Designers. London: Architectural Press.
7. CABE (2004), The Councilor’s Guide to Urban Design. London: CABE.
8. Carmona,M., Heath,T., Oc,T., and Tiesdell,S. (2003), Public Spaces – Urban Spaces: The Dimensions of Urban Design. Boston, MA: Architectural Press.
9. Chau,L.W. (2000), Designing Better City Centres: Toward improving sustainability and livability. Brisbane, QUT, unpublished M.Blt.Env. (Urb.Des.) dissertation.
10. Collins.D, (2009) Public Spaces, Urban, International Encyclopedia of Human Geography, July, Pages 517–520.
11. Davic,R.D,Welsh Jr. (2004)On The Ecological Roles of Salamanders Annual Review of Ecology, Evolution, and Systematic, 35, pp. 405–434.
12. Davies, L. (2007), Urban Design Compendium1. London: English Partnerships, The Housing Corporation.
13. Evans,R. (2007), Urban Design Compendium2: Delivering Quality Places. London: English Partnerships, The Housing Corporation.
14. GEHL-Architects (2004), Places for People. City of Melbourne.
15. GEHL-Architects (2004), Towards a Fine City for People: Public Spaces, Public Life, London 2004. London: Transport for London and Central London Partnership.
16. GEHL-Architects (2007), Public Spaces, Public Life, Sydney 2007. City of Sydney.
17. Jacobs,A. (1993), GreatStreets. Cambridge, Mass. : MIT Press.
18. Madanipour,A. (2003), Public and Private Spaces of the City.London: Routledge.
19. Moughtin,C. and Mertens,M. (2003), Urban Design: Street and Square. London: Architectural Press.
20. Pasmore, w. a. (1994), Creating Strategic Change, Designing The Flexible Performance Organization. New York: John Wiley & Sons, Inc
21. Oxford, www.oxforddictionaries.com.
22. Paumier,Cy. (2004), Creatinga Vibrant City Center: Urban Design and Regeneration Principles. Washington D.C.: ULI- The Urban Land Institute.
23. Pena.W, Parshall.S (2001), Problem Seeking, An Architectural Programming Primer. New York: John Wiley & Sons, Inc
24. Rudlin,D. and Falk,N. (1999), Building The 21 st Century: The Sustainable Urban Neighbourhood. Oxford: Architectural Press.
25. Thompson, Catharine Ward. (2002), Urban Open Space in The 21 st Century. Landscape And Urban Planning, 60, 59-72
26. UNISDR- International Strategy for Disaster Reduction (2010). Making Cities Resilient: My City Is Getting Ready, 2010–2011.World Disaster Reduction Campaign.