ارائه یک مدل پیشگیری از جرم در منطقه 5 شهر تهران در ایران بر اساس رویکرد CPTED

جغرافیا و مطالعات محیطی

مقاله 1، دوره 8، شماره 31، آبان 1398، صفحه 7-16   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

محمدرضا فردین^{* 1}؛ سیروس شفقی²؛ حسن بیک محمدی³؛ زهره رجبی⁴

¹کارشناس شهرداری های کشور

²استاد دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

³دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

⁴پژوهشگاه شاخص پژوه

چکیده

طراحی شهری نقش مهمی در ایجاد امنیت یا ناامنی فضای زندگی شهری ایفا می کند. شهرهایی که اصول درست طراحی آن مشاهده نشده اند، ممکن است آمار جرمی نسبت به شهرهای دیگر داشته باشند. هم چنین عوامل محیطی می توانند فرصت انجام جرم و جنایت برای مجرمان را افزایش دهد. در این مطالعه، عوامل فیزیکی و محیطی موثر بر تعهد جرم در منطقه 5 تهران مورد بررسی قرار گرفت بدین صورت که با شناسایی و تحلیل عوامل محیطی تأثیرگذار در کاهش امنیت در منطقه 5 تهران از طریق برداشت میدانی( بر پایه رویکرد CPTED)، راهکارهایی ارائه شد که در جهت افزایش امنیت و کنترل منطقه تأثیر بسزایی دارند. رویکرد طراحی محیطی یک روش طراحی است که بر اساس آن با بکارگیری طراحی مناسب و هدفمند محیط انسان ساخت، طراحان می توانند فرصت جرم و تبهکاری را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود بخشند . برای این منظور، محله باغ فیض که در این منطقه واقع شده است به عنوان نمونه انتخاب شده و تجزیه و تحلیل فضایی بر روی آن صورت گرفت. بافت قدیمی و سنتی، مقیاس نامناسب و ارتفاع ساختمان ها، کیفیت بصری ضعیف (استفاده نادرست از رنگ، نور و طراحی) ساختمان ها و خیابان ها، در منطقه 5 تهران است که می تواند رفتار جنایی در این منطقه را افزایش دهد. تجزیه و تحلیل تحقیق نشان داد که علاوه بر مشکلات و تنگناهای مختلف در شهر، منطقه مورد مطالعه به دلیل برخی شرایط خاص اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی مناسب برای فعالیت های ضد اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

عوامل فیزیکی؛ عوامل محیطی؛ تعهد جرم و جنایت؛ آسایش بصری

مراجع

1- بارانی، محمد؛ کلانتری، محسن و جباری، کاظم، 1389، تحلیل الگوهای مکانی- زمانی بزهکاری در مناطق شهری، فصلنامه علمی پژوهشی انتظام اجتماعی، شماره 2، صص 33-7

2- بیات رستمی، روح­اله؛ کلانتری، محسن و حسنی، سعید، 1389، توانمندسازی معابر و محلات شهری در برابر بزهکاری از طریق طراحی محیطی CPTED، دومین کنفرانس برنامه­ریزی و مدیریت شهری، مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد.

3- بهرامی. فریبا، مستوفی الممالک. رضا، سرائی. رضا، 1396، تبیین نقش شاخص‌های کالبدی در راستای ارتقای امنیت شهروندان با رویکرد C.P.T.E.D مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ محلۀ زینبیۀ اصفهان. فصلنامه جغرافیا و توسعه فضای شهری، سال. ۴, شماره 1.

4- پوراحمد، احمد؛ رهنمایی، محمدتقی و کلانتری، محسن، 1386، نشریه پژوهش­های جغرافیایی، دانشگاه تهران، شماره ۴۴، بهار ۱۳۸۲، صص89-81

5- پورجعفر، محمدرضا و صادقی، علیرضا، 1387، اصول حاکم بر طراحی هدفمند محورهای دید شاخص شهری، مجله هویت شهر، شماره 2، صص103-95

6- حسینی، سید باقر؛ علی­الحسابی، مهران و نسبی، فاطمه، 1390، تحلیل محیط شهری از رویکرد کیفیت بصری، مجله هویت شهر، شماره 5، صص91-83

7- سجادیان. ناهید، امانپور. سعید، مدانلو جویباری. مسعود، 1394، تحلیلی بر امنیت محیطی کارکرد بوستاى‌های شهری بر پایه رویکرد  CPTED مطالعه موردی: شهر ساری، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال سوم، شماره دهم، صص110-87

8- سرگزی اول. حمیدرضا، قائمی شاد. مرتضی، 1393، بررسی تدثیر چینش کالبدی محیط بر ارتقای امنیت و کاهش جرائم شهری با تأکید بر رویکرد CPTED، مطالعه موردی: محله قاسم آباد- زابل، اولین همایش ملی در جستجوی شهر فردا و اکاوی مفاهیم و مصادیق در شهر اسلامی – ایرانی.

9- صالحی، اسماعیل، 1393، ویژگی­های محیطی فضاهای شهری امن، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، وزارت مسکن و شهرسازی.

10- علی­پور، بهزاد و نجفی، مریم، (1393)، " ارزیابی شاخصهای برنامه­ریزی شهری مؤثر بر ارتقای امنیت محیطی زنان در فضاهای شهری با استفاده از رویکرد CPTED"، ششمین کنفرانس ملی برنامه­ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه­های شهر اسلامی، مشهد،

11- غفاری، علی؛ نعمتی مهر، مرجان و عبدی، ثمانه، 1392، تکامل رویکرد پیشگیری از جرم مبتنی بر طراحی محیطی در محیط­های مسکونی، مسکن و محیط روستا، شماره 144، صص 3-16

12- محسنی. محمدرضا، زندی آتشبار. اهورا، مسعود محمد، 1392، بررسی تطبیقی عناصر کالبدی محلّه‌های قدیمی شیراز با شاخصه‌های رویکرد  CPTED، فصلنامه مطالعات شهری اسلامی ایرانی، شماره 13، صص72-65

13- Brantingham, P. L.Brantingham, P. J. 2014, The influence of street networks on the patterning of property offenses, in Clarke, R. V. (Eds) Crime Prevention Studies, Criminal Justice Press, Monsey, NY, Vol. 2.

14- Crowe, T.D.(2011) ,"Crime Prevention Through Environmental Design", Stoneham, MA: Butterworth-Heinemann, PP.87_95.

15- Caves, Roger W. 2012, Encyclopeida of the city, Routeldge,New York.11. Crowe, Timothy (2003), Advanced Crime Prevention through Environmental Design, American Crime Prevention Institute,Louisville (Kentucky).

16- Fleisher, Dan & Heinzelmann, Fred ,2015, Crime prevention through Environmental Design and Community policing, Washington, DC: US Department of Justice, August 1996,p:34-41.

17- Groff, Z, Ph.D.,2014, Assistant Professor, Department of Criminal Justice, Temple university, 550 Gladfelter Hall, 1115 W. Berks Street, Philadelphia, PA 19122, USA I.

18- Hoghenboom, Karen, 2013, An Introduction To GIS (Numeric And Spatial Data Librarian Scholarly Commons, University Of Illinois.

19- Jacobs, Jane ,2013, The Death and The Life of Great American Cities, Vintage Books, Newyork.

20- Jeffery, C.R ,2102, Crime Prevention through Environmental Design, Sage Publications, Beverly Hills, CA.

21- Marzbali. Massoomeh, 2012, Review of the Effectiveness of Crime Prevention by Design Approaches towards Sustainable Development, School of Housing, Building & Planning, Universiti Sains Malaysia, and 11800 Penang, Malaysia