تحلیل جایگاه زنان با تکیه بر دو اثرِ سرگذشت ندیمه و سووشون

تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)

مقاله 9، دوره 11، شماره 42، دی 1398، صفحه 217-244   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

فاطمه محسنی گردکوهی

استادیار، واحد قزوین،دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران.

چکیده

آثار ادبی، یکی از ابزارهای درک جایگاه و نقش زنان در جامعه است. از طریق آثار ادبی می­­توان به اوضاع و شرایط اجتماعی واقف شد که فراتر از خوانش رسمی و رایج هر دوره­ای است. خصوصا اگر این آثار متعلق به دو جامعه­ی متفاوت با دیدگاه­ها و فرهنگ­های متمایز از هم باشد.
پژوهش حاضربر مطالعه دو اثر ادبی «ندیمه» مارگارت اتوود و «سووشون» سیمین دانشور متمرکز شده است تا ضمن بازنمایی جایگاه و نقش زنان در هر دو اثر، تفاوت­ها و تشابه­های هر دو نویسنده را به عنوان نمایندگان فرهنگ غرب و شرق واکاوی نماید.
در زمینۀ حقوق، وظایف و مشکلات زنان هر دو مولف مشترکات فراوانی دارند، اما در عواملی چون عدم رعایت حقوق زنان و نقش ساختارهای فکری و فرهنگی در ایفای وظایف و استیفا حقوق زنان، تفاوت­های مشهودی به چشم می­خورد چنانکه نگاه جهانی­تر و عام­تر جامعه­ی غربی در تقابل با نگاه محدودتر و سنتی­تر جامعه­ی شرقی به زن قرار می­گیرد.
نگارنده در نوشتار حاضر ضمن بازخوانی آثار ندیمه و سووشون، اهتمام دارد به روش توصیفی- تحلیلی (کتابخانه­ای) ضمن پرداختن به موضوع جایگاه زن ، تمایزها و علل آن را،در این دو اثر­ واکاوی می­نماید.

کلیدواژه‌ها

دانشور؛ ات وود؛ ندیمه؛ سووشون؛ زن

مراجع

1. ات وود، مارگارت، (1382)، سرگذشت ندیمه، مترجم سهیل سهمی،تهران: ققنوس.
2. دانشور، سیمین، (1390)، سووشون، تهران: خوارزمی.
3. ـــ، ـــــ، (1377)، جزیرۀ سرگردانی، تهران: خوارزمی.
4. ـــ، ـــــ، (1380)، ساربان سرگردان، تهران: خوارزمی.
5. ــــ، ــــ، (1340)، شهری چون بهشت، تهران: خوارزمی.
6. ــــ، ــــ، (1376)، از پرنده های مهاجر بپرس، تهران: نشر کانون و نشر نو .
7. میشل، آندره، (1377)، جنبش اجتماعی زنان، ترجمه هما زنجانی زاده، مشهد: نیکا.
8. دوبوار، سیمون، (1380)، جنس دوم، ترجمه قاسم صنعوی، تهران: توس.
9.  شیخی، محمدتقی، (1380)، جامعه شناسی زنان و خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار.
10. قطب، محمد، (1360)، جاهلیت در قرن بیستم، ترجمه سیدصدرالدین بلاغی، تهران: امیرکبیر.
11. گویری و رهنما، سوزان و تورج، (1382)، در آستانه فصلی سرد، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان .
12.  گیدنز، آنتونی، (1384)، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صنوبری، تهران: نشر نی.
13.  لگیت، مارلین، (1391)، زنان در روزگارشان، تاریخ فمینیسم در غرب، مترجم نیلوفر مهدیان، تهران: نشر نی.
14.  مجلسی، محمدباقر، (1404 هـ.ق)، بحارالانوار، ج 101، بیروت لبنان: موسسه الوفاء.
15.  محمدی، سایر، (1380)، هر اتاقی مرکز جهان است، تهران: نگاه.
16.  میرصادقی، جمال، (1382)، داستان های نام آوار معاصر ایران، تهران: نشر اشاره.
17.  میل، جان استوارت، (1377)، کنیزک کردن زنان، ترجمه خسرو ریگی، تهران: بانو.

مقالات

1.  پارسی نژاد، کامران (1382)، فمینیسم ادبی در غرب، مجله ادبیات داستانی، اردیبهشت ماه شماره 68، صص 31-32.
2.  پاینده، حسین، (1381)، سیمین دانشور: شهرزادی پسامدرن، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 6، صص 72-81.
3.  جویس، کارول اوتس، (1385)، قصه مارگارت ات وود، ترجمه نگار ستوده، نشریه هفت، دی ماه شماره 33، صص 36-41.
4.  دانشور، سیمین، (1380)، مصاحبه با روزنامه حیات نو، سیزدهم اردیبهشت، ص 4.
5.  صاحبی، نرگس (1389)، تاریخ نگاری فمینیستی آغاز عصر مدرنیته (لورا، چاندلر)، مجله اطلاعات حکمت و معرفت، سال پنجم، ص 23.
6.  طوسی، اسدالله (1378)، اختلاط زنان و مردان در مراکز آموزشی، فصلنامه معرفت، شماره 32، ص 46-47.
7.  عظیمی دخت، سیدحسین (1382)، زن در مسیحیت (رزماری رادفور رویتر)، مجله هفت آسمان، شماره 18، صص 178-181، 196.
8.  موسوی، معصومه، (1374)، تاریخچه مختصر تکوین نظریه­های فمینیستی، کتاب توسعه، شماره 9، نشر توسعه، چاپ اول، ص 114.
9.  هاشمی نسب، پیمان و پدرام (1380)، یک زندگی مهیج برای یک نویسنده کانادایی (ماگارت ات وود)، گلستانه، خرداد و تیر شماره 29، صص 6-7