تبدیل روستا به شهر و تأثیر آن بر کیفیت زندگی ساکنان؛ (مورد مطالعه: بیران‏شهر)

آمایش محیط

مقاله 5، دوره 12، شماره 47، اسفند 1398، صفحه 85-107   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

مهدی رحیمیان^{* 1}؛ فرشته حافظی²؛ سعید غلامرضایی¹؛ نسرین حسین نژاد میر³

¹(استادیار گروه اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، دانشگاه لرستان)

²(دانش ‏آموخته‏ ی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه لرستان)

³دانش ‏آموخته‏ ی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه لرستان)

چکیده

 
هدف از انجام پژوهش پیمایشی حاضر بررسی مسأله‏ی تبدیل روستا به شهر و اثرات آن بر کیفیت زندگی ساکنان آن در شهر تازه تأسیس بیران‏شهر واقع در استان لرستان می‏باشد. جامعه آماری این پژوهش کلیه‏ی خانوارهای ساکن شهر بیران‏شهر می‏باشند (1655N=). با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 200 خانوار برآورد گردید. نمونه‏ها با روش نمونه‏گیری تصادفی ساده انتخاب و از طریق پرسش‏نامه مورد مصاحبه قرار گرفتند. روایی و پایایی ابزار تحقیق، به ترتیب به روش اعتبار محتوایی و با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (بیش‏تر از 7/0) مورد تأیید قرار گرفت. در نهایت تجزیه و تحلیل داده‏ها با نرم‏افزار SPSS انجام شد. نتایج اولویت‏بندی اثرات تبدیل شدن بخش چغلوندی سابق به شهر جدید بیران‏شهر، بر مبنای میانگین از نمره 5، نشان داد که این تبدیل بیش‏ترین اثرات را به ترتیب در زیر بخش‏های؛ 1) ارتقاء خدمات شهری (99/3)، 2) بهبود وضعیت مسکن و شهرسازی (92/3)، 3) توسعه آموزشی (91/3)، 4) جلب مشارکت اجتماعی (86/3)، 5) توسعه بهداشتی – درمانی (58/3)، 6) بهبود امکانات ارتباطی (57/3)، 7) تأمین امنیت منطقه (45/3)، 8) توسعه اشتغال و بهبود فضای کسب و کار (40/3) و 9) دسترسی به اماکن ورزشی و تفریحی (25/3)، داشته است.

کلیدواژه‌ها

شهر؛ روستا؛ بیران‏شهر؛ کیفیت زندگی

مراجع

 

1. انصاری، م.، ولی شریعت‏پناهی، م.، ملک‏حسینی، ع.، مدیری، م. 1397. تحلیل الگوی گسترش شهری در شهرهای میانه‌اندام با استفاده از مدل‌های کمی (مطالعه موردی: شهر ملایر). فصلنامه آمایش محیط، 11 (43): 182-147.
2. ایزدی، ح. 1392. ارتقای روستا به شهر و تأثیر آن در تحول تعامل‌های روستایی- شهری مطالعه موردی: بخش بیضاء- شهرستان سپیدان. فصلنامه پژوهش‏های روستایی، 4(1): 100-77.
3. برقی، ح.، قنبری، ی.، سیف‏الهی، م. 1390. بررسی رضایتمندی ساکنان مناطق روستایی در تبدیل نقاط روستایی به شهر. فصلنامه جغرافیا، 9(31): 215- 233.
4. پورطاهری، م.، رکن‏الدین‏افتخاری، ع. ر.، فتاحی، ا. 1390. ارزیابی کیفیت زندگی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان خاوه‏ی شمالی، استان لرستان). فصلنامه پژوهش‏های جغرافیای انسانی، 43(76): 13-31.
5. تقیلو، ع. ا.، موسوی، م. ن.، حمیدیان، ع. 1394. تحلیلی بر تعاملات شهر و روستا با تأکید بر توسعه روستاهای اطراف شهرها (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی). فصلنامه پژوهش و برنامه‏ریزی روستایی، 4(3): 88-75.
6. خراسانی، م.، حاجیلو، م.، ولی زاده، ز. 1393. سنجش و ارزیابی کیفیت زندگی در روستاهای دهستان کرسف شهرستان خدابنده. مجله پژوهش و برنامه‏ریزی روستایی، 3(8): 65-78.
7. رضوانی، م. ر.، منصوریان، ح.، احمدی، ف. 1389. ارتقای روستاها به شهر و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی ساکنان محلی، (مطالعه موردی شهرهای فیروزآباد و صاحب در استان‌های لرستان و کردستان). مجله پژوهش‏های روستایی، 1(1): 65-33.
8. زنگنه شهرکی، س.، 1392. فرایند تبدیل نقاط روستایی به شهر در مقیاس ملی و پیدایش پدیده خام شهرها. فصلنامه پژوهش‏های روستایی،۴(۳): ٥٥٧ - ٥٣٥.
9. سجادی، ژ.، فرجی ملایی، ا.، عظیمی، آ. 1391. تحلیل کیفیت زندگی در یک محیط روستا- شهری (مورد پژوهی: شهر سگزآباد). مدیریت شهری، 10(3): 265-284.
10. سمیعی پور، د. 1391. تبدیل روستا به شهر و نقش آن در توسعه منطقه‏ای و تحولات نظام شهری (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)، پایان‏نامه جهت دریافت درجه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‏ریزی شهری، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی دانشگاه حکیم سبزواری، صص 2-3.
11. صابر، ا.، خاتون آبادی، ا.، ابراهیمی، م. ص. 1394. بررسی پیامدهای اقتصادی و اجتماعی تبدیل روستا به شهر (مطالعه موردی: روستا ـ شهر حسن‌آباد، شهرستان اقلید). مجله مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 3(10): 28-11.
12. علیپور، د.، شهابیان، پ. 1398. ارزیابی عوامل مؤثر بر رضایتمندی از کیفیت محیطی محلات مسکونی (نمونه موردی: شهر جدید پردیس). فصلنامه آمایش محیط، 12 (46): 40-21.
13. فنی، ز. 1382. شهرهای کوچک رویکردی دیگر در توسعه منطقه‏ای. انتشارات سازمان شهرداری‏های کشور، تهران.
14. کریمی، ب.، بدری، ع.، سلمانی، م.،قدیری معصوم، م. 1393. ارزیابی تأثیر ارتقای روستاها به شهر در توسعه مناطق کوهستانی از دیدگاه مردم محلی (مطالعه موردی: بخش دیلمان شهرستان سیاهکل). مجله پژوهش‏های روستایی، 3(3): 31- 1.
15. نیک‏پور، ع.، رزقی‏رمی، ف. 1398. بررسی و تحلیل شاخص‏های توسعه شهری بر اساس مدلهای تصمیم‏گیری چندمعیاره مورد مطالعه: شهر بابل. فصلنامه آمایش محیط، 12 (46): 62-41.
    1. Fedak, R. 2000. Small towns and industry growth in India. Dehlei.
    2. Hinrey, N. 2007. Small Towns and urban planning in developing country. Journal of Urban studies, 33(946).
    3. Kamanda, U. 2007. Concept of urban centers and small town in Latin America. Brazilia.
    4. Omidi, S., Khatoon Abadi, A., Ebrahimi, M. S. 2014. Converting the Village to City and Sustainable Urban Development (A Case of Fars Province - Iran), Journal of Civil Engineering and Urbanism, 4(2): 195-199.
    5. Owusu, G. 2005. The Role of district capitals in regional development: linking small towns, rural-urban linkage and decentralization in Ghana. PhD. thesis; Department of Geography Norwegian University of Science and Technology, p 119.
    6. Pal, A. K., Kumar, U. C. 2005. Quality of Life (QoL) concept for the evaluation of societal development of rural community in West Bangal, India, Asia-Pacific. Journal of Rural Development, 15(2); 83-93.
    7. Puwen, K. 2008. Role of small centers and development, a case study. Indonesia, Cambon University.
       1. Tacoli, C., and Agergaard, J. 2017. Urbanisation, rural transformations and food systems: The role of small towns, Working Paper, Published by IIED, London. pp 1-27. Avilable on:

http://pubs.iied.org/pdfs/10806IIED.pdf

1. United Nations Population Fund. 2007. State of World Population 2007. Unlashing the Potential of Urban Growth, New York, and UNFPA.
2. Zielinska, H., Kędziora-Kornatowska, K., Ciemnoczołowski, W. 2011. Evaluation of quality of life (QoL) of students of the U3A on the basis of socio-demographic factors and health status. Archives of gerontology and geriatrics, 53(2); 198-202.