تحلیلی بر شاخص‌های برنامه‌ریزی محله محور در توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: محله گلپا شهر همدان)

آمایش محیط

مقاله 6، دوره 12، شماره 47، اسفند 1398، صفحه 107-125   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

منوچهر احقر¹؛ عباس ملک حسینی^{* 2}

¹(دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری،واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی ، ملایر، ایران)

²(دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی ملایر، ملایر،ایران)

چکیده

 
هدف از این تحقیق تحلیلی بر شاخص­های برنامه­ریزی محله­محور در توسعه پایدار شهری می­باشد. ابعاد توسعه پایدار مشخص و گویه­های آن موردِ مطالعه قرار گرفت. سنجش با استفاده از روش ترکیبی (پیمایش در زمره روش­های کمّی و بحث گروهی متمرکز در زمره روش­های کیفی، به عنوان یک روش تکمیلی پس از پیمایش) قرار گرفت. جامعه آماری این تحقیق را کارشناسان و صاحب­نظران در زمینه شهرسازی و بخشی هم توسط افراد بومی محله تشکیل می­دهند. بیشترین ضرایب شاخص توسعه پایدار در برنامه­ریزی محله محور مربوط به قیمت مسکن با ضریب 426/0 (001/0)، مشارکت جامعه با مقدار 526/0 (001/0)، درآمد با مقدار 633/0 (001/0) و مسکن و محیط ساخته شده با مقدار 758/0 (0001/0) می­باشند. همچنین نتایج نشان داد سطح معناداری دو متغیر جنسیت و شاخص­های توسعه پایدار برابر با 156/0 (بیشتر از 05/0) است که حاکی از عدم معناداری رابطه بین این دو متغیر است. نتایج نشان داد بین سن و شاخص­های توسعه پایدار پاسخگویان ساکن محله گلپا سطح معناداری این دو متغیر برابر با 000/0 (کمتر از 05/0) است، می­توان گفت رابطه معناداری بین دو متغیر وجود دارد. میزان همبستگی این دو متغیر برابر با 507/0 است، که نشان­دهنده همبستگی متوسط به پایین و مستقیم بین این دو متغیر است.

کلیدواژه‌ها

توسعه پایدار؛ برنامه‌ریزی محله محور؛ توسعه شهری؛ محله گلپا؛ همدان

مراجع

 

1-     ﭘﺮاﻧﻚ، ژ.، اﻟﺤﻖ، ﻣ. 1380. ﮔﺰارش ﻻﻫﻪ ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﻳﺪار (از ﻓﻜﺮ ﺗﺎ ﻋﻤﻞ)، ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺷﻤﺎره 28.

2-     پورطاهری، م.، سجاسی قیداری، ح.، صادقلو، ط. 1388. سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی، با استفاده از تکنیک رتبه­بندی براساس تشابه به حل ایده آل فازی مطالعه موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده.

3-     توکلی­نیا، ج.، استادی سیسی، م. 1388. تحلیل پایداری محله­های کلان شهر تهران با تأکید بر عملکرد شورایاری‌ها نمونه موردی: محله‌های اوین، درکه و ولنجک، نشریه پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 41، شماره 70، ص 29 تا 43.

4-     جعفری، م.، قنبران، ع. 1391. طراحی سرای محلّه با رویکرد ارتقاء تعاملات اجتماعی در میان ساکنان مطالعه موردی محله درکه، تهران.

5-     دینانی، ل.،مقیمی، س. 1389. قابلیت­های توسعه محله­ای در بافت­های شهری جدید تهران محله نارمک.

6-      شکویی، ح. 1373، دیدگاه­های در نو جغرافیای شهری، جلد اول، تهران، انتشارات سمت.

7-     لطیفی، غ. 1382. توسعه شهری پایدار توسعه فرهنگی، فصلنامه علوم اجتماعی (ویژه برنامه­ریزی شهری)، شماره 22، صفحات 25-13.

8-     میرزاییان، م.، رحمانی، ب. 1398. ترویج فرهنگ توسعه پایدار شهری با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در نواحی شهری غرب استان کرمانشاه، فصلنامه آمایش محیط، دوره 12، شماره 45، صفحه 182-167.

9-     محمدی، ع.، ارژنگی مستعلی بیگلو، ح.، حسینی، م. 1398. رتبه‌بندی توسعه­یافتگی محلات شهری از نظر شاخص‌های فضای سبز عمومی با استفاده از مدل­های تصمیم‌گیری چند معیاره در محیط GIS نمونه موردی: شهر اردبیل، فصلنامه آمایش محیط، دوره 11، شماره 43، صفحه 146-125.

10- نیک­پور، ع.، رزقی، ف. 1397. بررسی و تحلیل شاخص‌های توسعه شهری بر اساس مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره مورد مطالعه: شهر بابل، فصلنامه آمایش محیط، دوره 12، شماره 46، صفحه 62-41.

11-    Borow,C.J. 1995. "Sustainable development, concept, value and practice".Third World Planning Review.17(4), 121-134.

12-    Connelly, S. 2007. "Mapping sustainable development as a contested concept", Local Environment, 12(3), 259–278.

13-    Nader,M.R.,Sallounm,B.A.& Karam.N. 2008. "Environment and sustainable development indicators in Lebanon: A practical municipal level approach", Ecologcal Economics.

14-    Oliver,P.A. 2008. "City Leadership: at the heart of the global challeng." Global Asia, 3(16), 421-432.

15-    Sohe Rana M.D. 2009. Status of water use sanitation and hygienic condition of urban slums: Astudy on ,Rupsha ferighat slum, Khulna, WWW. Elsevier. Com.PP322-328.

16-    Sarrafi, Mozaffar. 1992. Planning theory and development; Discussion paper, No 32, Vancouver, UBC school of regional planning.

17-    Turcu, C,. 2012. Local experiences of urban sustainability: Researching Housing Market Renewal interventions in three English neighbourhoods, 78 , 101–150.

18-    Varol,C.,Ercoskun,O.,Gurer. Y. 2010. “Local participatory mechanisms and collective actions for sustainable urban development in Turkey", Habitat International.xxx. Article in Press.

19-    Uwe,D. 2008. Achieving urban sustainability: integard urban management. Asia and Euroup Environment Forum,Nov 28-30, Shenzhen. China.