مجازات‌های بدنی در اسلام با نگاهی به آموزه‌های قرآنی و چالش‌های حقوق بشری

فصلنامه مطالعات قرآنی

مقاله 3، دوره 10، شماره 40، اسفند 1398، صفحه 59-92   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدی صالحی¹؛ محمد جعفری هرندی²

¹دانشجوی دکترای تخصصی الهیات و معارف اسلامی، گرایش فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری دانشگاه آزاد اسلامی- تهران- ایران

²دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی واحد یادگار امام خمینی(ره) شهر ری- دانشگاه آزاد اسلامی- تهران- ایران

چکیده

نظام بین المللی حقوق بشر، در پرتو اسناد مربوط به ممنوعیت شکنجه و دیگر مجازات‌ها و رفتارهای غیر انسانی، ظالمانه و تحقیرآمیز تلاش نموده است تا اعمال مجازات‌های بدنی را منع نماید. در این مقاله برای روشن ساختن چگونگی این تعارضات و ارائه راه حل و رفع آن تلاش شده است. بدین منظور نخست به تبیین چالش موجود، به صورت تطبیقی اقدام شده، و به همین جهت مسأله اصلی مجازات‌های بدنی در اسلام و چالش‌های حقوق بشر مطرح شده است. برای حل مسأله با کمک سؤالات فرعی نویسنده سعی کرده است که پاسخ مسأله مزبور را به صورت تفصیلی با اتکا بر فرضیه‌های مطروحه بیان نماید. روش انجام پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع به صورت تطبیقی، توصیفی و تحلیلی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

مجازات‌های بدنی؛ شکنجه؛ حقوق بشر؛ مجازات در اسلام

مراجع

ابراهیمی، محمد. 1389ش، تبیین موضوعی ممنوعیت شکنجه و رفتارهای غیر انسانی در نظام بین المللی حقوق بشر، تهران: انتشارات خرسند.

احمدی، عیدمحمد. 1390ش، کرامت انسانی و مجازات‌های بدنی از نگاه اسلام و حقوق بشر غربی، قم: نشر آموزش و پژوهشی.

اردبیلی(محقق اردبیلی)، احمد. 1403ق، مجمع الفائدة والبرهان، قم: جامعه مدرسین.

اعلامیه جهانی حقوق بشر(قاهره، 5 اوت، سال1990م).

باهری، محمد و داور میرزا اکبرخان. 1380ش، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، رضا شکری، تهران: انتشارات مجد.

جعفری لنگرودی، محمدجعفر. 1378ش، ترمینولوژی حقوق، بی جا: گنج دانش.

دهخدا، علی اکبر. 1352ش، لغتنامه دهخدا، ج 12، تهران: چاپخانه مجلس.

رابرتسون، جفری. 1383ش، جنایات علیه بشریت، ترجمه دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی.

رحیمی نژاد، اسماعیل. 1380ش، آشنایی با حقوق جزا و جرم‌شناسی، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغ اسلامی.

ساریخانی، عادل. 1382ش، حقوق جزای عمومی اسلام، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

شاملو احمدی، محمدحسین. 1380ش، فرهنگ اصطلاحات و عناوین جزایی، اصفهان: نشر دادیار.

طباطبایی، سید علی. 1404ق، ریاض ‌المسائل، قم: مؤسسه آل‌البیت.

علی آبادی، عبدالحسین. 1352ش، حقوق جنایی، تهران: رودکی.

قطعنامه شماره 3452 مجمع عمومی سازمان ملل(9 دسامبر 1975م).

کدیور، محسن. 1387ش، حق الناس، تهران: انتشارات کویر.

گیدنز، آنتـونی. بـا همکـاری کـارن بردسـال، 1391ش، جامعـه شناسـی، ترجمـه حسـن چاوشیان، چاپ هفتم، تهران: نشر نی.

مارتینژ، رنه. 1382ش، تاریخ حقوق کیفری در اروپا، محمدرضا گودرزی، تهران: انتشارات مجد.

مهرپور، حسین. 1372ش، دیدگاه‌های جدید در مسائل حقوقی، تهران: انتشارات اطلاعات.

مهرپور، حسین. بی تا، نظام بین المللی حقوق بشر، تهران: انتشارات اطلاعات.

نوربهار، رضا. 1380ش، جدال با تجربه‌ها، بی جا: کانون وکلا.

سایت‌ها

ابراهیمی، علی. بی تا، مجازات بدنی، سایت پژوهشکده باقرالعلوم(ع).

مقالات و پایان‌نامه‌ها

آزادی چگنی، علی محمد. 1395ش، «بررسی مجازات‌های بدنی در نظام کیفری حقوق اسلامی با رویکردی به قانون مجازات اسلامی جدید»، اولین همایش ملی آینده‌پژوهی، علوم انسانی و امنیت اجتماعی.

جوان جعفری بجنوردی، عبدالرضا و سـیدمحمـدجـواد سـاداتی. 1392ش، «دورکهایم و کارکردگرایی در شناخت کیفر»، تعالی حقوق، شماره 4.

زینالی، حمزه. 1382ش، «کیفر بدنی»، مجله حقوقی و قضایی دادگستری، تابستان.

سروش، عبدالکریم. بی تا، «دیانت و مدارا و مدنیت»، مجله کیان، شماره 45.

شاملو، باقر و حسین نصیر باغبان. 1389ش، «اصول حاکم بر مجازات‌های بدنی»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 56، صص 121-152.

شریعت زاده، محمدباقر. 1343ش، «بحث و انتقاد راجع به مجازات اعدام»، مجله کانون وکلا.

طاهری، محمد حسین. 1391ش، «مجازات‌های بدنی و کرامت انسانی»، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق(گرایش جزا و جرم شناسی)، دانشکده آموزش‌های الکترونیکی شیراز.

مجازی، رحمان. 1389ش، «پدیده جریمه و مجازات در حقوق و قرآن و پیشنهاد راه‌های پیشگیری»، فصلنامه مطالعات قرآنی، دوره 1، شماره 1، بهار 1389، صفحه 137- 148.

نوربهار، رحیم. 1381ش، «به سوی مجازات‌های هرچه انسانی‌تر»، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی حقوق بشر و گفت‌وگوی تمدن‌ها، دانشگاه مفید.

هادوی تهرانی، مهدی و مجید معتضدی. 1389ش، «بررسی رویکرد قرآن کریم به مجازات»، پژوهشنامه علوم و معارف قرآن کریم، سال دوم، شماره 7.

Juliani,TonyJ.(1980). "Punishment: An Examination of Prisoners’ and Nonprisoners Attitudes Toward Penal Sanctions". PhD Dissertation Submitted to Faculty of Criminology, The Florida State University.