عناوین ثانویه در عزاداری

مطالعات فقهی و فلسفی

مقاله 1، دوره 10، شماره 38، تیر 1398، صفحه 1-15   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

سید محمد هادی حجازی^*

استادیار، دانشکده اصول دین، دانشگاه قم؛ سطح4 (دکتری) حوزه علمیه قم، قم، ایران.

چکیده

موضوع این مقاله، تحقیق در مورد عناوین ثانویه در عزاداری براساس فقه استدلالی و استنباط آن از کلمات اهل بیت(ع) است. ابتدا مفهوم‌شناسی عنوان ثانوی، عزاء و ضرر، کلیاتی در مورد ادله وجوب عمل بر طبق عناوین ثانویه و کیفیت تقدیم آنها بر عناوین اولیه و مصادیق عناوین ثانویه مطرح شده است. در بخش دوم در مورد عنوانِ ثانویِ ضرر در عزاداری بحث شده و این نتیجه بدست آمد که ادله نفی ضرر نمی­تواند اثبات کند که برخی از عزاداری‌ها به خاطر ضرر زدن حرام است، بله، اگر به حد جنایت بر نفس برسد، در این صورت حرام است. بخش سوم این مقاله نیز در برگیرنده عنوانِ ثانویِ وهن است و اینکه از سوی بعضی ادعا شده است که وهن بر حرمت عزاداری دلالت دارد، که اشکالات به آن مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است. از نتائج مهم مقاله جواز عزاداری است، اگرچه موجب ضرر و وهن شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان ثانوی وهن؛ عزاداری؛ حرمت عزاداری؛ جواز عزاداری

مراجع

قرآن کریم.

1. ابن­منظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. محقق احمد فارس.بیروت: دارالفکر للطباعه.
2. اردبیلی، احمد (1403ق). مجمع ­الفائده­ و البرهان. محققین: عراقی­، اشتهاردی­، یزدی. قم: جامعه مدرسین، ج13.
3. اصفهانی، محمدحسین (1404ق). الفصول الغرویه. قم: دار احیاء العلوم الاسلامیه.
4. انصاری، مرتضی (1414ق). رسائل فقهیه. قم: کنگره جهانی شیخ انصاری.
5. انصاری، مرتضی (1415ق). کتاب المکاسب. قم: کنگره جهانی شیخ انصاری، ج6.
6. انصاری، مرتضی (بی‌تا). فرائد الاصول. قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین، ج2.
7. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1409ق). کفایه الاصول. قم: مؤسسه آل البیت(ع).
8. بجنوردی، سید حسن (1419ق). القواعد الفقهیه، محققین: مهریزی و هدایتی. قم: نشر الهادی، ج5.
9. جوهری، اسماعیل (1410ق). الصحاح. محقق: احمد عبد الغفور. بیروت: دارالعلم، ج2.
10. حرّعاملی، محمد (1409ق). وسائل الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع)، ج25، 3، 14.
11. حسون، محمد (1432ق). رسائل الشعائر الحسینیه. بغداد: مؤسسه رافد، ج2.
12. حکیم، سید محسن (1408ق). حقائق الاصول. قم: بصیرتی، ج2.
13. خمینی، سید روح الله (1382ق). تهذیب الاصول. قم: اسماعیلیان، ج3.
14. خوئی، ابوالقاسم (1417ق). مصباح الاصول. قم: کتابفروشی داوری، ج2.
15. راغب اصفهانی، حسین (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. محقق: صفوان عدنان. لبنان: دارالعلم.
16. رشتی، حبیب الله (1401ق). کتاب القضاء. محقق: سید احمد حسینی. قم: دار القرآن الکریم، ج1.
17. سید رضی، محمد (1414ق). نهج البلاغه. محقق: عطاردی. قم: مؤسسه نهج البلاغه.
18. ­شهید اول، محمد (1419ق). ذکری ­الشیعه. قم: مؤسسه آل البیت(ع)، ج1.
19. شیخ الشریعه، فتح الله (1410ق). قاعده لاضرر. محقق: ابوطالبی. قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین.
20. صاحب بن عباد، اسماعیل (1414ق). المحیط فی اللغه. بیروت: عالم الکتاب، ج2.
21. طباطبائی، سیدعلی (1418ق). ریاض ­المسائل. بهرهمند،قدیری.انصاری­.قم:مؤسسه­ آل‌البیت، ج13.
22. طریحی، فخرالدین (1416ق). مجمع البحرین. تهران: کتابفروشی مرتضوی، ج1.
23. طوسی، محمدبن حسن (1387ق). المبسوط فی فقه الامامیه. مصحح­کشفی. تهران: المکتبه المرتضویه، ج7.
24. عاملی، زین­الدین (1413ق). مسالک ­الافهام. قم: مؤسسه المعارف.
25. علامه حلی، حسن (1414ق). تذکره الفقهاء. قم: مؤسسه آل البیت(ع)، ج9.
26. فاضل­ هندی، محمد (1416ق). کشف­ اللثام. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ج10.
27. فراهیدی، خلیل بن احمد (1410ق). کتاب العین. قم: نشر هجرت، ج2.
28. کرکی­ (محقق ­ثانی)، علی (1414ق). جامع المقاصد. قم: مؤسسه آل البیت(ع)، ج1.
29. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. محقق: غفاری. تهران: دارالکتب الاسلامیه، ج1،5،3.
30. مجلسی، محمدباقر (1410ق). بحار الانوار. بیروت: مؤسسه الطبع و النشر، ج96.
31. نائینی، محمدحسین (1413ق). المکاسب و البیع. مقرر: آملی. قم: انتشارات جامعه مدرسین، ج1.
32. نجفی، محمدحسن (1404ق). جواهر الکلام. قوچانی و آخوندی. بیروت: داراحیاء التراث، ج41.
33. نراقی، مولی احمد (1417ق). عوائد الایام. قم: دفتر تبلیغات.