تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه‌ی گردشگری کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان محلات )

مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی

مقاله 1، دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 49، اسفند 1398، صفحه 817-831   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

علی اکبر عنابستانی^{* 1}؛ کبریا مرادی²

¹استاد جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

²دانشجوی دکتری جغرافیا وبرنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

گردشگری امروزه از جمله اولین فعالیت‌ها جهت اشتغال‌زایی و درآمدزایی در جهان محسوب می‌شود در سال‌های اخیر با رشدی شتابان جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. صنعت گردشگری به دلیل ماهیت چتر گونه خود دارای انواع گوناگونی است و به بخش‌های متفاوتی تقسیم می‌شود که یکی از زیر مجموعه‌های آن گردشگری کشاورزی است. یکی از مهم ترین شروط برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه آن است. شهرستان محلات به دلیل برخورداری از جاذبه‌های زیبا و کم‌نظیر کشاورزی، به‌ویژه مزارع و باغات پرورش گل و گیاه قابلیت‌های فراوانی در زمینه گردشگری کشاورزی دارد. بنابراین برنامه ریزی و توسعه گردشگری گل و گیاه در شهرستان محلات نیازمند توجه به ابعاد مختلف تأثیرگذار بر توسعه این نوع گردشگری است که یکی از وجوه آن مسأله عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری کشاورزی است. در این راستا هدف از پژوهش حاضر تعیین وزن هر یک از شاخص‌های مؤثر بر توسعه‌ی گردشگری‌کشاورزی شهرستان محلات است. این پژوهش از نوع پژوهش های توصیفی – تحلیلی است و از نظر هدف یک پژوهش کاربردی است. جامعه آماری پژوهش را مسئولین و صاحب‌نظران شهرستان محلات در حوزه گردشگری تشکیل می‌دهند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) استفاده گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل فرهنگی- اجتماعی با ضریب (768/0) تأثیر گذارترین عامل برتوسعه گردشگری کشاورزی می‌باشد از این منظر قطب گردشگری با ضریب تأثیر (768/0)، فرهنگ سازی ضریب تأثیر (768/0) و تبلیغات ضریب تأثیر (768/0) بیشترین نقش را در توسعه گردشگری کشاورزی شهرستان محلات دارا می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

گردشگری؛ گردشگری کشاورزی؛ شهرستان محلات؛ فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)

مراجع

Ahad Nejad, M., Naderi. A., Naderi, A., & Sadeghi, E. (2012). Agrotourism (Agricultural tourism) A new attitude to enjoying natural attractions. The 1st national conference on solutions to access sustainable development in agriculture, natural resources and the environment. (in Persian)

Akpinar, N.  Talay, I. Ceylan, C & Gunduz, S. (2005). Rural women and agrotourism in the context of sustainable rural development: A case Study from Turkey. Environment, Development and Sustainability, 6(4): 473-486.

Arroyo, C, G., Barbieri, C., & Rich, S. R. (2013). Defining agritourism: A comparative study of stakeholders’ perceptions in Missouri and North Carolina. Tourism Managemen, 37: 39-47.

Ataei, M. (2010). Fuzzy Multi-criteria Decision Making, Shahrood: Shahrood University of Technology. (in Persian)

Badri, S. A., Rezvani, M.R. & Heidari, Z. (2013).Community participation in agricultural tourism planning (Case study: Rural areas of central district, Tonekabon county). Tourism Planning and Development, 1(43), 43-65. (in Persian)

Barbieri, C. (2013). Assessing the Sustainability of Agritourism in the US: a Comparison between Agritourism and other Farm Entrepreneurial Ventures. Journal of Sustainable Tourism, 21(2): 252-270.

Barghi, H., & Ghotbi Nejad, (2013). The Study of The Role of Tourist-agro-Ecotouristic Attractions in Rural Development (Case Study: Barzok section of Kashan), the first national conference on tourism, geography and Environmental Sustainability. Shahid Mohfat University of Hamedan, Hamedan, Iran. (in Persian)

Brown, T.  L., Daniel, J. D.  (1993). Economic and Social Significance of Recreational Access for the Rural Community. Morgantown, West Virginia: Extension Service. West Virginia University.  R.D. 759.

Bumbalova, M. (2010). Analysis of Agritourism in Arkansas and Slovakia: Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats: Published master’s thesis, University of Arakansas, Arakansasu United States.

Che, D. Veek, A. & Veek, G. (2005). Sustaining production and strengthening the agritourism product: Linkages among Michigan agritourism destinations. Agriculture and Human Values, 22:225-234.

Choo, H. Petrick, J. F. (2014). Social interactions and intentions to revisit for agritourism service encounters. Tourism Management, 40: 372-381

Chronopoulou, M. (2013). The case of Agrotourism in Greece and its contribution to regional development. A Master's thesis, Erasmus School of Economics.

Ebrahimi, A., Gentleman A., & Ghanbari, A. (2013). Agritourism (An opportunity to develop the tourism industry in the agricultural sector). The National Meeting of Passive Defense in Agricultural Sector. (in Persian)

Ebrahimi, A., Gentleman A., & Ghanbari, A. (2013). Agritourism, to   Approach Rural economic Development Sustainable Production. The National Meeting of Passive Defense in Agricultural Sector. (in Persian)

Erisian, N. (2008). Agroturism and its role in rural development. Proceedings of the Seminar on: Tourism development policies and plans in Iran, 107-134. (in Persian)

Gao, J., Barbieri, J. C. & Valdivia, C. (2014). Agriculture Landscape Preferences: Implication for Agritourism Development. Journal of Travel Research, 53(3): 366-379.

Ghadirimaasoum. M., Estelaji. A., & Pazoki, M. (2010). Sustainable tourism (rural and nomadic). First Edition .Tehran: Tehran University Press (in Persian)

Ghanbari, Y. (2008), Rural Tourism, a New Approach to the Management of Akshor Village, Peyk Noor, 7(3):142-188. (in Persian)

Habibi, A. Izadiyar, S., & Sarafarazi, A. (2014), Multi-criteria Decision Making, First Edition. Rasht:  Katibgil Publication.. (in Persian)

Haidari Chine, R. (1387). An introduction to planning for tourism industry. Tehran: SAMT. (in Persian)

 Hyungsuk. C. James. F. P. (2014). Social interactions and intentions to revisit for agritourism service encounters. Tourism Management, 40: 372-381.

Javan, J. & Saghaei, M (2004). Agriculture and Tourism (Approach for Surplus Monetization). Journal of Applied Geosciences Research, 3(3, 4) 141-119. (in Persian)

Joanne Lack, K. (1997). Agri-Tourism Development in British Colombia. Published master’s Thesis School of Resource and Environmental Management. British Colombia, Canada.

Karimi, S. (2015). Agri-tourism entrepreneurship: A new strategy for sustainable rural development. Journal of Entrepreneurship in Agriculture, 1(4), 69-90. (in Persian)

Khaledi, Sh., Monshizadeh, R., Rika J., Khalidi, Sh., & Khalidi, Sh. (2011). Feasibility study of tourist-agro-ecotouristic attractions in rural development with an emphasis on cherry orchards and the use of SWOT model: Small Lavasanat village. Journal of Applied Geosciences Research, 11(23): 7-23. (in Persian)

 Khalidi, Sh., Dehghan, A. Tabatabaei, S.M., & Abbaspour, S. (2011), proposed a sustainable ecotourism development model emphasizing the interaction between agricultural tourism and E-LTO, Information Technology and Economic Jihad National Conference. (in Persian)

Khosravi Danesh, O. Mohammad Akhavan, A. & Mazaheri, R. (2012). The Role of Agricultural Tourism in Sustainable Development of Rural Areas. Case Study: National Plan of Tourism Project, Paul Baba Mahmoud Ghaleh Sarshir Pirbakran. The First national conference on solutions to access sustainable development in agriculture, natural resources and the environment. (in Persian)

Mahmoudi Nejad, H. & Bomanian, M. R. (2009), Basics of Planning and Development of Rural Tourism, Tehran: Hale Publications. (in Persian)

Masoumi, H. (2007). Agricultural tourism (Agroturism). Quarterly Journal of Agricultural Engineering and Natural Resources Engineering, 16: 61-58. (in Persian)

Mnguni, K., I. (2010). The socio-economic analysis of Agri-tourism in two rural communities in the Limpopo province. Submitted in accordance with the requirements for the degree of Master of Science university of South Africa supervisor: Prof.

   Moradi, K. (2012). The Analysis of Agritourism and it,s Development Approachs (Case Studi Mahallat Township(.A Master's thesis, University of Isfahan, Isfahan, Iran. (in Persian)

Ochterski, J.  Monika, R. (2008). Getting started in agritourism-Cornell cooperative Extension. Available at: http://ccetompkins.org/resources/getting-started-in-agritourism.

Peri, G.  Sanye-Mengual, E.  Rieradevall, J.  Cilla, G.  Rizzo, G.  (2014) Proposal of a New Operative Brand for Environmentally Labelling Agritourism: Embodying Tourism, Buildings and Transportation Requirements.  World Applied Sciences Journal, 32 (9): 1764-1774.

Peyri, S., & Gilani, S. R. (2013), Agroturism (Agricultural Tourism), New Horizons in Tourism. First National Conference on New Horizons in empowerment and sustainable development, architecture, construction, tourism, energy and environment, urban and rural. (in Persian)

Philip, S.  Hunter, C. & Blackstock, k. (2010). A typology for defining agritouis. Tourism Managemen, 3: 754-7585.

Rezvani, A. A. (1995). City-Rural Relations with emphasis on Iran, Payame second Edition. Tehran: Noor University publications. (in Persian)

Snow Elinor R. (1994). Farm Holidays and Ranch Vacations.  Beltsville, Maryland: Rural Information Center, National Agricultural Library, U.S. Department of Agriculture. Rural Information Center Publication Series, 39.

Statistics Center of Iran. (2006). Detailed results of the General Population and Housing Census of Markazi Province. Tehran: Statistics Center of Iran.