بررسی و رتبه بندی استان های ایران با استفاده از شاخص توسعه انسانی (با تأکید بر استان کردستان)

تغییرات اجتماعی - فرهنگی

مقاله 7، دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 63، اسفند 1398، صفحه 120-143   

نوع مقاله: مقاله مروری

نویسندگان

سوما مردوخی¹؛ ایرج ساعی ارسی^{* 2}

¹دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصادی و توسعه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد ابهر، دانشگاه آزاد اسلامی، ابهر، ایران.

چکیده

هدف توسعه، پرورش قابلیت­های انسان است. افزایش درآمد ابزار دستیابی به توسعه جوامع­ است نه هدف آن و برخورداری انسان از زندگی طولانی و سالم هدف نهایی توسعه است. بهترین وسیله برای پیشبرد توسعه، توسعه انسانی است. هدف اصلی این پژوهش که از نوع توصیفی- تحلیلی است، به­دست آوردن رتبه استان­های کشور و خصوصاً استان کردستان از لحاظ شاخص توسعه انسانی در سال­های 1385 و 1390 می­باشد و برای رفع اختلاف مقیاسی که در بین شاخص­های مورد بررسی وجود دارد، از تکنیک شاخص­بندی استفاده نموده­ایم. در این مطالعه مشاهده می­شود، با وجود این­که در طول 5 سال، کشور ما تا حدی توانسته در جهت پیشبرد اهداف توسعه انسانی گام بردارد، اما نتایج سال 1390 در مقایسه با پنج سال قبل تفاوت چندانی را در رتبه استان­های توسعه­نیافته حاصل نیاورده است و هم­چنان استان­های سیستان­و­بلوچستان، کردستان، لرستان و آذربایجان غربی در رتبه­های پایین جدول حضور دارند. شاخص ترکیبی توسعه انسانی در استان کردستان نیز نشان می­دهد که این استان به لحاظ توسعه انسانی در وضعیت نامطلوبی قرار گرفته است. به­طوری­که رتبه بیست­و­نهم و سی­ام را در سال­های 1385 و 1390 به­خود اختصاص داده و گویای این حقیقت است که در طول سال­های متمادی این رتبه پیشرفتی نداشته است.

کلیدواژه‌ها

توسعه؛ توسعه‌یافتگی؛ توسعه انسانی؛ استان کردستان

مراجع