آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای دراستانهای ساحلی شمال کشور

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 1، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، فروردین 1399، صفحه 1-16   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

ابراهیم زحمت کش¹؛ عیسی ابراهیم زاده^{* 2}؛ نادر زالی³

¹دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان، ایران.

²استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران .

³دانشیار گروه شهر سازی، دانشکده معماری وهنر، دانشگاه گیلان ، رشت ،ایران .

چکیده

 چکیده: 
با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی کشور ما در منطقه و جهان، و نیز قرار گرفتن ایران در معرض آسیب های طبیعی، مسائلی چون تحریم های اقتصادی، محدودیت های تامین منابع مالی، نوسانات شدید درآمدهای نفتی و ... احتمال بروز اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره به ویژه در حوزه برنامه ریزی کشور بسیار زیاد است. لذا ضروری است آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای در کشور مورد توجه قرار گیرد.    با توجه به اینکه تاکنون در مطالعات آسیب شناسی و ارزیابی‌های علل آن به مشکلات ریشه‌ای نظام برنامه‌ریزی اشاره نشده و صرفاً به مسائل حاشیه ای برای آسیب شناسی های نظام برنامه ریزی توجه شده است، است لذا در این پژوهش سعی گردید آسیب شناسی نظام برنامه های توسعه در محور فرایندها صورت گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش های اسنادی و پیمایشی و تکنیک دلفی ، عوامل موثردر ایجاد آسیب های نظام برنامه ریزی منطقه ای کشور با مطالعه موردی  استانهای شمالی کشور احصا شده و ماتریس تاثیرات متقاطع برای  بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر تکمیل و  با بهره گیری از تکنیک های تحلیلی و نرم افزار MICMAC، کلیدی ترین عوامل موثردر آسیب شناسی  نظام  برنامه ریزی منطقه ای موجود با تاکید بر استانهای شمالی کشورشناسایی گردید . این عوامل شامل: حاکمیت برنامه ریزی اقتصادی و بخشی ، نحوه انتخاب اهداف و ابزارهای برنامه های توسعه و نیز عدم توجه به سناریوهای احتمالی در اینده و نیز متمرکز بودن نظام برنامه ریزی در کشور از اصلی ترین عوامل و چالشهای موجود در نظام برنامه ریزی بوده  که در نهایت راهکارهای مناسب اصلاح فرایند نظام برنامه ریزی منطقه ای ارائه شد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: آسیب شناسی؛ نظام برنامه ریزی؛ برنامه ریزی منطقه ای؛ استان های ساحلی شمال

مراجع

References :

 

- Arbab, P. (2010); An Examination of the Spatial Planning System in the Russian Federation, Journal of Land Preparation, Second Year, Third Issue, Fall and Winter, pp. 168-187. [In Persian]

- Behzad far, M. (1999). The Technical Challenges and the Nonfinancial Process of Five-Year Planning, Proceedings of the Fifty Years of Planning Conference in Iran, Volume 2, Publisher of Iranian Center for Economic Research, First Edition. [In Persian]

- Development Report of Gilan, Golestan and Mazandaran Provinces (Past, Present and Future) (2014). Tehran: Vice President of Strategic Planning and Supervision of the President, Regional Development and Development Affairs. [In Persian]

- Ebrahimzadeh, I.; Mir Najaf, M. (2014). Land Use Methods and Techniques, Side Publications, First Edition. [In Persian]

- Ebrahimzadeh, I.; Mir Najaf, M. (2015). Principles and Principles of Land Planning, Side Publications, First Edition[In Persian]

- Hadi Zenoz, B. (2010). The Study of Economic Planning System in Iran (Before the Islamic Revolution) - Research Center of the Islamic Consultative Assembly - First Edition Summer 2010-Volume I. [In Persian]

- Institute of Management Education and Planning Higher Education (2002). Proceedings of the Conference on Challenges and Challenges of Iranian Development Prospects, Higher Education Institute of Management Studies, Office of Publications. [In Persian]

- Jannat, M.S. (2007). The Process of Developments and Developments of Iran Planning Organization (3), World Economic Journal, No. 1452, dated 16/11/2007, (https://donya-e-eqtesad.com) [In Persian]

- Kalantari, Kh. (2001). Regional Planning and Development (Theories and Techniques) Khoshbin Publications, Tehran; first edition[In Persian]

- Momeni, M.(1998). An Introduction to Regional Planning Principles and Methods, Gooya Publishing, First Edition, Tehran. [In Persian]

- Pour mohammadi, M. R.; Hosseinzadeh Dalir, K. and Zali, N. (2007). Reengineering the planning process with emphasis on foresight, Geography and Development. [In Persian]

- Rezvani, M. R. (2001). An Approach to Rural Development Planning System in Iran, Journal of Geographical Research, No. 41. [In Persian]

- Salimi, K. (2005). Factors of Economic Planning Failure in Iran: The Impact of the Environment on Planning,: Hamshahri Newspaper, Thu 28 October 2005, Thirteenth Year, No. 3830, Page 11[In Persian]

- Sarrafi, M. (1998), Basics of Regional Development Planning; Publications and Budget Organization Publications, Tehran[In Persian]

- Tawfiq, F. (2004). Multi-country Planning Experience with Emphasis on Soviet Experience, France, India and South Korea, Institute of Management Education and Planning Higher Education Publication, Tehran[In Persian]

- Vahidi, M. (1992). Reflections on the Half Century of Planning Development, Abadi Journal, Second Year. [In Persian]

- Vice President of Strategic Planning and Supervision (2013). Necessities and approaches to regional (spatial) planning, regional planning and development affairs. [In Persian]

- Zali , N. (2010). New Approaches to Regional Planning and Development. Rasht: University of Guilan. [In Persian]

-   De Luca،  G. and Lingua ،  V. (2014)،  EVOLUTION IN REGIONAL PLANNING: The ITALIAN PATH،  International Journal of Architecture and Planning،  Volume 2،  Issue 2،  pp: 14 – 33،  ISSN: 2147-9380 ، available online at: www.iconarp.com

-   Inayatullah ،  S. (2013)،  “Futures Studies Theories and Methods”،  https://www.wfsf.org. (online Report).pp 38-65

-  Munch،  W. ; Rudka ،  A. (2016)،  Improving Spatial Planning in Poland،  European Commission ، Warsaw،  17 November .

-   Zhou،  X.P. and Zhao،  M. (2017) Comparison of Territorial Spatial Planning System between China and Japan and Its Enlightenment. Journal of Service Science and Management،  10،  54-71. https://doi.org/10.4236/jssm.2017.101005