ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 2، دوره 12، شماره 2 - شماره پیاپی 46، فروردین 1399، صفحه 17-34   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

سید مرتضی طباطبایی¹؛ علی اصغر اسماعیل پورروشن^{* 2}؛ تهمینه دانیالی³؛ حیدر لطفی⁴

¹دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، واحد یادگار امام خمینی (ره)- شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

²استادیار جغرافیای سیاسی، واحد یادگار امام خمینی (ره)- شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

³استادیار جغرافیای روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره)- شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

⁴دانشیار جغرافیای سیاسی و گردشگری، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

چکیده
وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل یکدیگر را برای کشورهای جهان به همراه آورده است. جمهوری اسلامی ایران پس از تحریم‌های پسابرجام، با مشکلات گسترده اقتصادی مواجه شده است و در طی سال‌های پیش رو، مشکلات اقتصادی آن بیشتر نیز خواهد شد. ازاین‌رو سیاست‌های نگاه به شرق و منطقه‌گرایی ایران افزایش خواهد یافت. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هایی می‌باشد که در زمینه منطقه‌گرایی و در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به خود دیده است و از این‌رو همگرایی‌هایی که ایران به خصوص از لحاظ اقتصادی به کشورهای عضو اصلی این سازمان مانند روسیه و چین دارد، می‌تواند راهی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران منجر گردد. از این‌رو مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای، به منظور ارزیابی پتانسیل‌های صادرات واردات غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای از طریق روش‌های آزمون مشابهت و کسینوس زاویه پرداخته است. نتایج نشان داد که ایران به ترتیب با کشورهای چین، روسیه، هند و پاکستان بیشترین پتانسیل‌های تجاری را داراست و در این بین میزان واردات کالاها از کشورهای چین و هند بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه و حتی کشورهای جهان است.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: منطقه‌گرایی؛ همگرایی اقتصادی؛ سازمان همکاری‌های شانگهای؛ جمهوری اسلامی ایران

مراجع

References

Akhavan Kazemi, Masoud (2007), Shanghai Cooperation Organization on Increasing Importance and Strategy Against Unilateralism, "Proceedings of the 14th International Conference on Central Asia and the Caucasus", Tehran, Office of Political and International Studies.

Aghajari, Mohammad Javad, Rostami Far, Simin Sadat (2012), The Sark Treaty and its Impact on Regionalism, Journal: International Relations Studies, No. 20.

Bagheri, Fatemeh (2012), Assessing and Estimating the Structure of the World Crude Oil Market and Its Products and Prioritizing Iranian Export Markets, MSc Thesis, Faculty of Management, Department of Business Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch.

Taghavi, Mehdi, (2011), Investigation of Political and Economic Relations of the Islamic Republic of Iran and Shanghai Cooperation Organization (2004-2009), MSc Thesis, Department of Political Science, Department of Political Science, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.

Hosseini, Mir Abdollah, Bozorgi, Vahid (2010), Evaluation and Estimation of Iran's Commodity Export Capacity to South Africa, Journal of Business Studies, No. 40.

Hosseini, Mir Saeed, (2009), The Role of Regional Organizations in Iranian Security, Case Studies: Shanghai Cooperation Organization, MA Thesis, Department of Political Geography, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Central Tehran Branch.

Hosseini, Mir Abdollah, Bozorgi, Vahid (2010), Assessing and Estimating Iran's Commodity Export Capacity to South Africa, Journal: Business Studies, No. 40.

Bureau of Political and International Studies, Ministry of Foreign Affairs, (1397)

Rahmani, Mitra (2005), Estimating the Potential of Iranian Trade in Group Eight, Journal of Business Research, No. 36.

Zahedi Anaraki, Mojtaba (2006), Shanghai Cooperation Organization from Theory to Practice, Journal of Central Asian and Caucasian Studies, No. 55.

Shahani, Faeqeh (2011), An Investigation of the Trade Potential between Iran and the Shanghai Cooperation Organization Countries, MSc Thesis, Faculty of Economics and Accounting, Department of Economics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran.

Shakibai, Alireza and Bada, Fatemeh (2009), Economic Convergence in Southwest Asia, Journal of Business Research, No. 53.

Talebifar, Abbas, Jafari Paskai, Siavash (2008), Shanghai Cooperation Organization Balancing Great Power Competition in Eurasia and Membership of the Islamic Republic of Iran, Tehran, Geographical Organization of the Armed Forces.

Abdolmutallab, Abdollah (2016), Islamic Revolution and Modern Regionalism in the Middle East, Foreign Policy of the Islamic Republic of Iran and the Middle East, Journal: Geography, No. 51.

Karimi, Manouchehr (2010), Modern Turkish Geopolitics and its Impact on Economic Development of the Islamic Republic of Iran (Case Study: Turkey's Accession to the European Union), MSc Thesis, Faculty of Humanities, Department of Geography, Tehran Azad University of Science and Research Branch.

Koulaie, Elaheh (2000), Evolution in Convergence Theories, Journal: Faculty of Law and Political Science (Tehran University), No. 8.

Mahkouee, Hojat, Bavir, Hassan (2014), The Role of Regional Organizations in Reducing Regional Challenges; A Case Study of Economic Cooperation Organization (ECO), Journal: International Organizations, No. 7.

Najafkulinejad Varuji, Azam, Hassanzadeh, Mohammad (2013), Enhancing Cooperation among National Libraries of ECO Countries, Journal of National Library and Information Studies, Volume 1, Number 2.Arnon, A. & Avia Spivak & J. Weinblatt,1996,"The Potential for Trade Between Israel, the Palestinians and Jordon", The World Economy, vol. 19, Issue 1.

Artis, M., Okubo T., (2011), “The Intranational Business Cycle,in Japan”, Oxford Economic Papers, 63 (1)

Edmonds, C., Croix, S. L., Li, Y., (2008), “China Trade: Busting gravity’s bounds”, Journal of Asian Economics, 19.

Marimoutou, V., Peguin, D., Feissolle, A. P., (2009), “The Distance-Varying Gravity Model in International Economics: is the distance an obstacle to trade? ”, Economics Bulletin, 29 (2)

Marimoutou, V., Peguin, D., Feissolle, A. P., (2009), “The Distance-Varying Gravity Model in International Economics: is the distance an obstacle to trade? ”, Economics Bulletin, 29 (2).

Rottgers, D., Fabe, A., Grote, U., (2010), “The Canola Oil Industry and EU Trade Integration: A Gravity Model Approach”,Series Proceedings of the German Development Economics Conference 32.