نقش واسطه‌ای ترس از صمیمیت در رابطه بین آسیب‌های دلبستگی و اختلال‌های جنسی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 2، دوره 16، شماره 63، فروردین 1399، صفحه 263-276   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

شراره عبدالله خانی¹؛ محمدعلی بشارت^{* 2}

¹کارشناس ارشد روان شناسی بالینی دانشگاه تهران

²استاد دانشگاه تهران

چکیده

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای ترس از صمیمیت در رابطه بین آسیب‎های دلبستگی و اختلال‎های جنسی بود. 450 نفر (227 زن، 223 مرد) دارای اختلال جنسی در این پژوهش شرکت و سیاهه دلبستگی بزرگسال (بشارت، 1384الف، 1392)، مقیاس ترس از صمیمیت (دسکاتنر و ثلن، 1991) و سیاهه رضایت جنسی گلومبک‎ـ‎راست (راست و گلومبک، 1986) را تکمیل کردند. نتایج پژوهش نشان داد که آسیب‎های دلبستگی با اختلال‎های جنسی و ترس از صمیمیت، رابطه مثبت معنادار و ترس از صمیمیت با اختلال‎های جنسی رابطه مثبت معنادار دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ترس از صمیمیت در رابطه بین آسیب‎های دلبستگی و اختلال‎های جنسی نقش واسطه‌ای دارد. بر اساس یافته‎های پژوهش می‎توان نقش دلبستگی و تأثیر آن بر مکانیزم صمیمیت و درنتیجه بر کارکرد جنسی را تأیید کرد. استفاده از این یافته‎ها در زمینه پیشگیری از اختلال‎های جنسی و درمان اختلال‎های جنسی زوجین و پیشبرد اهداف درمانی از دستاوردهای عملی این پژوهش محسوب می‎شود.

کلیدواژه‌ها

اختلال جنسی؛ پایگاه امن؛ پیوند عاطفی؛ دلبستگی؛ صمیمیت؛ مدل درون‌کاری

مراجع

بشارت، م. ع. (1381). بررسی مقدماتی ویژگی‎های روان‌سنجی پرسشنامه وضعیت جنسی گلومبک‎ـ‎راست. گزارش پژوهشی. دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1384الف). هنجاریابی مقیاس دلبستگی بزرگسال. گزارش پژوهشی. دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1384ب). ویژگی‎های روان‌سنجی مقیاس دانش و نگرش جنسی. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1385). تبیین اختلال‎های شخصیت بر اساس نظریه دلبستگی. دوفصلنامه روان‌شناسی معاصر، 1(2)، 48 -41.

بشارت، م. ع. (1388الف). سبک‎های دلبستگی و نارسایی هیجانی. پژوهش‎های روان‌شناختی، 24، 80 -63.

بشارت، م. ع. (1388ب). پایایی و روایی فرم 28 سؤالی مقیاس سلامت روانی در جمعیت ایرانی. مجله علمی پزشکی قانونی، 54، 91 -87.

بشارت، م. ع. (1389). بررسی ویژگی‎های روان‌سنجی مقیاس رابطه رمانتیک. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1390). مبانی درمانی نظریه دلبستگی. فصلنامه رویش روان‌شناسی، 1، 38 -15.

بشارت، م. ع. (1391). رابطه ترس از صمیمیت و رضایت زناشویی در نمونه‎ای از زوجین ایرانی: نقش تعدیل‌کننده سبک‎های دلبستگی. دو فصلنامه مشاوره کاربردی، 2(1)، 18 -1.

بشارت، م. ع. (1392). مقیاس دلبستگی بزرگسال: پرسشنامه، شیوه اجرا و کلید نمره‌گذاری. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 9(35)، 320 -317.

بشارت، م. ع. (1393). بررسی ویژگی‎های روان‌سنجی مقیاس ترس از صمیمیت. گزارش پژوهشی، دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع. (1398). روایی، پایایی و تحلیل عاملی پرسشنامه وضعیت جنسی گلومبک‎ـ‎راست. گزارش پژوهشی. دانشگاه تهران.

بشارت، م. ع.، جباری، آ. و سعادتی، م. (1395). پیش‌بینی شاخص‎های دلبستگی فرزندان بر اساس شاخص‎های دلبستگی: یک مطالعه بین نسلی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 13(49)، 12 -3.

بشارت، م. ع.، حسین‌زاده بازرگانی، ر. و میرزمانی، م. (1382). مشکلات جنسی زوجین نابارور. دو فصلنامه تحقیقات علوم رفتاری، 2، 13 -8.

بشارت، م. ع. و رنجبر کلاگری، ا. (1392). ساخت و اعتباریابی مقیاس دانش و نگرش جنسی. روان‌شناسی معاصر، 16، 32 -21.

بشارت، م. ع.، گلی‌نژاد، م. و احمدی، ع. ا. (1382). بررسی رابطه سبک‎های دلبستگی و مشکلات بین‌شخصی. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 8(4)، 81 -74.

Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. (1978). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Allen, B. (2011). The use and abuse of attachment theory in clinical practice with maltreated children, part II: Treatment. Trauma, Violence, & Abuse, 12(1), 13-22.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5^th ed.). Washington DC: American Psychiatric Pub.

Amidu, N., Alhassan, A., Owiredu, W. K. B. A., Alidu, H., Antuamwine, B. B., & Abdul-Wahid, M. (2019. Validity and Reliability of the Golombok-Rust Inventory of Sexual Satisfaction (GRISS) in Patients With Type 2 Diabetes. Journal of Sex and Marital Therapr, 45, 141-147.

Armstrong, J., & Mellor, D. (2016). Internet child pornography offenders: An examination of attachment and intimacy deficits. Legal and Criminological Psychology, 21(1), 41-55.

Barbaro, N., Holub, A. M., & Shackelford, T. K. (2018). Associations of Attachment Anxiety and Avoidance with Male-and Female-Perpetrated Sexual Coercion in Romantic Relationships. Violence and Victims, (In press).

Barnett, M. D., Moore, J. M., Woolford, B. A., & Riggs, S. A. (2018). Interest in partner orgasm: Sex differences and relationships with attachment strategies. Personality and Individual Differences, 124, 194-200.

Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182.

Besharat, M. A. (2003). Relation of Attachment Style with Marital Conflict. Psychological Reports, 92(3), 1135-1140.

Bowlby, J. (1969/1982). Attachment and loss: Vol. 1. Attachment. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Vol. 2. Separation, anxiety and anger. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1980). Attachment and loss: Vol. 3. Sadness and Depression. New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1988). A secure base: Clinical applications of attachment theory. New York: Basic Books.

McCabe, M., Althof, S. E., Assalian, P., Chevret-Measson, M., Leiblum, S. R., Simonelli, C., & Wylie, K. (2010). Psychological and Interpersonal Dimensions of Sexual Function and Dysfunction. The Journal of Sexual Medicine, 7(1), 327-336.

Chui, W. Y., & Leung, M. T. (2016). Adult Attachment Internal Working Model of Self and Other, Self-Esteem and Romantic Relationship Satisfaction in Chinese Culture: By Multilevel-Multigroup Structural Equation Modelling. Applied Psychology Readings, 209-228.

Corcoran, M., & McNulty, M. (2018). Examining the role of attachment in the relationship between childhood adversity, psychological distress and subjective well-being. Child Abuse & Neglect, 76, 297-309.

Dang, S. S., Northey, L., Dunkley, C. R., Rigby, R. A., & Gorzalka, B. B. (2018). Sexual anxiety and sexual beliefs as mediators of the association between attachment orientation with sexual functioning and distress in university men and women. The Canadian Journal of Human Sexuality, 27(1), 21-32.

Descutner, C. J., & Thelen, M. H. (1991). Development and validation of a Fear-of-Intimacy Scale. Psychological Assessment: A Journal of Consulting and Clinical Psychology, 3(2), 218-225.

Dijkstra, P., Barelds, D. P., Ronner, S., & Nauta, A. P. (2017). Intimate relationships of the intellectually gifted: Attachment style, conflict style, and relationship satisfaction among members of the Mensa society. Marriage & Family Review, 53(3), 262-280.

Edwards, T., Pask, E. B., Whitbred, R., & Neuendorf, K. A. (2018). The influence of personal, relational, and contextual factors on forgiveness communication following transgressions. Personal Relationships, 25(1), 4-21.

Erickson, D. H. (2018). From Parents to Partners: The Journey through Siblings and Peers. Doctoral dissertation, The University of Arizona.

Fitton, V. A. (2012). Attachment theory: History, research, and practice. Psychoanalytic Social Work, 19(1-2), 121-143.

Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.

Higgins, S., Hosch, C., & Sullivan, H. (2018). The Relationship Between Childhood Maltreatment and Adult Attachment Style. Doctoral dissertation, Brenau University.

Jones, J. D., Fraley, R. C., Ehrlich, K. B., Stern, J. A., Lejuez, C. W., Shaver, P. R., & Cassidy, J. (2017). Stability of Attachment Style in Adolescence: An Empirical Test of Alternative Developmental Processes. Child Development, 89(3), 871-880.

Kavaler-Adler, S. (2018). Fear of intimacy. In Fear (pp. 85-121). Routledge.

Lyvers, M., Edwards, M., & Thorberg, F. (2017). Alexithymia, Attachment and Fear of Intimacy in Young Adults. IAFOR Journal of Psychology & the Behavioral Sciences, 3, 1-11.

Manning, L. B. (2015). Rethinking internal working models from a developmental perspective: Clarifying the concept and making a case for a sensitive period of attachment. Doctoral dissertation, City University of New York.

Nistor, M., Papp, G., Martos, T., & Molnar, P. (2018). “Belonging to my family, but still being myself”: The relationships between dimensions of attachment theory and personal authority in the family system. Review of psychology, 24(1-2), 29-38.

Olson, D. H., & Schaefer, M. T. (2013). Personal assessment of intimacy in relationships. In N. Fredman, & R. Sherman (Eds.), Handbook of measurements for marriage and family therapy (pp. 210-214). Philadelphia: Brunner/Mazel, Inc.

Ogan, M., & Hall, M. (2018). The Roles of Social Anxiety and Sexual Communication in Marriage Relationships. Journal of Student Research, (In press).

Owen, I. R. (2018). On attachment: The view from developmental psychology. Routledge.

Pepping, C. A., & MacDonald, G. (2018). Adult attachment and long-term singlehood. Current Opinion in Psychology, 25, 105-109.

Pittman, J. F., Keiley, M. K., Kerpelman, J. L., & Vaughn, B. E. (2011). Attachment, identity, and intimacy: Parallels between Bowlby's and Erikson's paradigms. Journal of Family Theory & Review, 3(1), 32-46.

Rohner, R., Melendez-Rhodes, T., Kuyumcu, B., Machado, F., Roszak, J., Hussain, S., … Giovazolias, T. (2018). Psychological Maladjustment Mediates the Relation Between Remembrances of Parental Rejection in Childhood and Adults’ Fear of Intimacy: A Multicultural Study. In 7th International Congress on Interpersonal Acceptance & Rejection.

Rosenkrantz, D. E., & Mark, K. P. (2018). The sociocultural context of sexually diverse women’s sexual desire. Sexuality & Culture, 22(1), 220-242.

Rullo, J., Faubion, S. S., Hartzell, R., Goldstein, S., Cohen, D., Frohmader, K., … Goldstein, I. (2018). Biopsychosocial Management of Female Sexual Dysfunction: A Pilot Study of Patient Perceptions From 2 Multi-Disciplinary Clinics. Sexual Medicine, 6(3), 217-223.

Golombok, S., & Rust, J. (1986). The Golombok Rust Inventory of Sexual State Questionnaire. London: Nefer-Nelson.

Rust, J., & Golombok, S. (1986). The GRISS: a psychometric instrument for the assessment of sexual dysfunction. Archives of Sexual Behavior, 15(2), 157-165.

Schnarch, D. (2009). Intimacy and desire: Awaken the passion in your relationship. New York: Beaufort Books.

Sesemann, E. M., Kruse, J., Gardner, B. C., Broadbent, C. L., & Spencer, T. A. (2017). Observed attachment and self-report affect within romantic relationships. Journal of couple & Relationship Therapy, 16(2), 102-121.

Shaver, P. R., Mikulincer, M., & Cassidy, J. (2018). Attachment, caregiving in couple relationships, and prosocial behavior in the wider world. Current Opinion in Psychology, 25, 16-20.

Shoji, M., Hamatani, T., Ishikawa, S., Kuji, N., Ohta, H., Matsui, H., ... Yoshimura, Y. (2014). Sexual satisfaction of infertile couples assessed using the Golombok-Rust Inventory of Sexual Satisfaction (GRISS). Scientific Reports, 6(4), 5203.

Simpson, J. A., & Rholes, W. S. (2017). Adult attachment, stress, and romantic relationships. Current Opinion in Psychology, 13, 19-24.

Sternberg, R. J. (1986). A triangular theory of love. Psychological Review, 93(2), 119-135.

Sternberg, R. J., & Barnes, M. L. (1985). Real and ideal others in romantic relationships: Is four a crowd? Journal of Personality and Social Psychology, 49(6), 1586-1608.

Sternberg, R. J., & Weis, K. (2006). The new psychology of love. New Haven, CT: Yale University Press.

Sutton, T. E. (2018). Review of Attachment Theory: Familial Predictors, Continuity and Change, and Intrapersonal and Relational Outcomes.Marriage & Family Review, 1-22.

Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th ed.). Boston, MA: Pearson.

Tokheim, D. J. (2018). When the invisible become visible: how asexuality is represented in popular culture. Doctoral dissertation, San Francisco State University.

Velten, J., Brailovskaia, J., & Margraf, J. (2018). Exploring the Impact of Personal and Partner Traits on Sexuality: Sexual Excitation, Sexual Inhibition, and Big Five Predict Sexual Function in Couples. The Journal of Sex Research, 1-13.

Waters, E., & Sroufe, L. A. (2017). Attachment as an organizational construct. In Interpersonal Development (pp. 109-124). Routledge.

Wieden, J. (2018). The Impact of Using Intimacy Rituals and Romantic Attachment on Satisfaction Among Romantic Couples. Doctoral dissertation, Alliant International University.