اثر سبک رهبری خدمتگزار بر توسعه منابع انسانی با نقش میانجی توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

مقاله 7، دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 6، آذر 1398، صفحه 251-266   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مصطفی حبیبی¹؛ رسول رنجبریان^{* 2}

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، واحد شاهین‌دژ، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین‌دژ، ایران

²استادیار، گروه مدیریت، واحد شاهین‌دژ، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین‌دژ، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر توسعه منابع انسانی با توجه به متغیر میانجی توانمندسازی روان‌شناختی کارکنان در سازمان‌های دولتی شهرستان تکاب انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر شیوه جمع‌آوری داده‌ها توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش به تعداد 1255 نفر هستند که 295 نفر به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای از طریق فرمول کوکران انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌های استاندارد بود. جهت بررسی روائی و پایایی ابزارهای اندازه‌گیری به نتایج مدل اندازه‌گیری استناد شد که نتایج روایی و پایایی پرسشنامه‌ها را تأیید کرد. برای تحلیل داده‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری و از نرم‌افزار PLS استفاده شد. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که مؤلفه‌های توسعۀ افراد، برقراری روابط دوستانه، فراهم کردن زمینۀ رهبری  و به اشتراک گذاشتن رهبری از متغیر رهبری خدمتگزار و مؤلفه‌های احساس مؤثر بودن و احساس مشارکت با دیگران از متغیر توانمندسازی روان‌شناختی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر توسعه منابع انسانی داشته‌اند؛ همچنین مؤلفه نشان دادن اعتماد از متغیر رهبری خدمتگزار و مؤلفه‌های احساس معنی‌داری شغل، احساس شایستگی در شغل و احساس داشتن حق انتخاب از مؤلفه توانمندسازی روان‌شناختی، برای توسعه منابع انسانی تأثیرگذار نبوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

رهبری خدمتگزار؛ توسعه منابع انسانی؛ توانمندسازی روان‌شناختی

مراجع

 اسکندری، مجتبی، محمدی، ابوالفضل، علی‌اکبری، حسن و سیف، بهمن (1393)، سبک رهبری فرماندهان نظامی از دیدگاه امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، دو فصلنامه علمی  پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 22 ، شماره 1، بهار و تابستان، 40-9.

خراسانی، اباصلت، جوان‌بخت، علیرضا و چاوشی، سید شمس‌الدین (1395)، بررسی تأثیر آموزش‌های ضمن خدمت بر ابعاد توانمندسازی منابع انسانی، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال سوم، شماره 9 ، تابستان، 20 -1.

حسین پور، سیدوحید، سیدجوادین، سیدرضا و نظریان، بلال (1397)، تبیین رابطه بین توانمندسازی روان شناختی کارکنان و جو سازمانی نوآورانه براساس مدل سیگل و کایمر، مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، شماره 2، دوره 1، پاییز، 95-85.

حضرتی، محمود و قلی پور، آرین و اصغر پور، علی (1396)، بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار بر اعتماد سازمانی و توانمندسازی در سازمان‌های دولتی، فصلنامه مدیریت دولتی، 1(2)، 103-118.

خمینی، روح‌الله (1385 ح). صحیفه امام، جلد 10، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).

رجبی پورمیبدی، علیرضا و علامه، سیدصادق و مصلحی، مهدی (1397)، بررسی تأثیر سبک رهبری خدمتگزار بر بهره‌وری نیروی انسانی با در نظر گرفتن متغیر میانجی رضایت شغلی (مطالعه موردی: دبیران مقطع دبیرستان منطقه 3 اصفهان)، یازدهمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و هفتمین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‌های باز، تهران، شرکت همایشگران مهر اشراق.

رجبی، مریم و حسنی، محمد و مهاجران، بهناز. (1396). بررسی نقش فعالیت‌های توسعه منابع انسانی بر نوآوری کارکنان با آزمون نقش میانجی مدیریت دانش و یادگیری سازمانی، فصلنامه علمی و پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دوره‌ی ششم، شماره 3، زمستان، 151-178.

رضایی یونسی، محترم و پورشافعی، هادی (1392)، ۱۳۹۲، توسعه منابع انسانی با رویکرد توانمندسازی روان‌شناختی، دومین همایش ملی علوم مدیریت نوین، گرگان، موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی حکیم جرجانی.

رسایی فرد، رسول (1398)، مرور جامع ادبیات نظریه‌پردازی توسعه منابع انسانی: جریان‌های فکری و آموخته‌های کاربردی، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال ششم، شماره 21 ، تابستان،  123-93.

رنجبریان، رسول، جزنی، نسرین، معمارزاده طهران، غلامرضا، و محتشمی، علی، (1397)، طراحی الگوی پرورش کارکنان با اشتیاق در بخش دولتی ایران، فصلنامه روانشناسی کاربردی، 12(3 پیاپی 47): 356-338.

دهقانی سلطانی، م و حامدی، س و  جهانشاهی جواران، پ و  آل طه، ح. و فارسی زاده، ح. (1396). تأثیر حمایت‌های اجتماعی و سطح کیفیت زندگی شغلی در توانمندسازی روانی کارکنان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی کرمان، فصلنامه تعاون و کشاورزی، 6(21)، 29-66.

سید عباس زاده، میرمحمد و حسنی، محمد و بازرگان، عباس و نامی، کلثوم(1397)، توسعه منابع انسانی پایدار : اثرات کانال مدیریت دانش و عوامل سازمانی، مجله رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، دوره9، شماره34.

شاکر اردکانی، محمد، نیکنام جو، منصور، (1398)، تأثیر مدیریت منابع انسانی اسلامی بر پیامدهای رفتاری کارکنان ادارات دولتی با تمرکز بر نقش میانجی اخلاق کار اسلامی، فصلنامه علمی – پژوهشی مدیریت اسلامی، تابستان، سال 7، شماره 2: 123-95. 

عطافر، علی، امیری، زینب، کاظمی، علی، امیری، یداله (1392)، تأثیر رهبری معنوی اسلامی بر عملکرد سازمانی (موردمطالعه: شرکت گاز استان لرستان)، دو فصلنامه علمی  پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 21 ، شماره 1، بهار و تابستان، 239-219.

ملامحمدی، اعظم، خراسانی، اباصلت، فتحی واجارگاه، کورش و فراستخواه، مقصود (1398)، بررسی عوامل توسعه‌ای اثرگذار بر استقرار نظام مدیریت کیفیت سازمانی دانشگاه‌ها (با تأکید بر توسعه منابع انسانی)، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال پنجم، شماره 18 ، پاییز ، 109 -81.

هاشمی، سید حامد و پور امین زاد، سعیده (1390)، چالشهای فراروی توسعه منابع انسانی و راهکاری برای رفع آن، فصلنامه کار و جامعه،سال بیست و دوم، شماره 136، مهر، 21-4.

Andersen, J.A. (2015) "When a Servant –Leader Comes Knocking", Leadership & Organization Development Journal, 30(3): 310- 330

Boyum, G. (2016). The historical and philosophical influences on Greenleaf’s concept of servant leadership: setting the stage for scientific theory building. Servant Leadership Roundtable, Regent University, Virginia Beach

Hashim, J. (2009), Islamic revival in human resource management practices among selected Islamic organizations in Malaysia, International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 2(3): 251-67.

Hill, R., & Stewart, J. (2017). Human resource development in small organizations. Journal of european industrial training, Vol.24, No.2/3, pp 105-117.

Hair, J, R., Joseph F., Black, William C. & Anderson, Rolph E.(2013) Multivariate Data Analysis, 7th edition, available at:http://www.mediafire.com/?mkrzmjmmonn(accessed 1 December 2013).

Horsman J.H. (2017). The effect of God's leadership on employee performance and increasing manpower productivity in government agencies. A Dissertation presented in partial fulfillment of the requirement for the degree Doctor of philosophy , Gonzaga University.

Humphreys, J. H. (2015). Contextual implications for transformational and servant leadership; A historical investigation. Management Decision, 43(10), 1410-1431

Mittal, R. and Dorfman, P. (2017), Investigating the Impact of Psychological Empowerment on Human Resource Development and Job Development in French Public Banks Journal of World Business, 47(4): 555-575.

Marques, J. Dhiman, S. and King, R. (2017), The Impact of Psychological Empowerment on Job Performance and Human Resource Development in US Government Organizations, The Journal of American Academy of Business, Cambridge, 7(1):81-91.

Russell, R. F., & Stone, A. G. (2017). A review of servant leadership attributes: developing a practical model. Leadership & Organization Development Journal, 23(3), 145-157.

Shelly, G.H. and Nasser, L. (2013), Investigating the Relationship Between Servant Leadership Style on Job Stress Reduction and Human Resource Development, JournalEducational Leadership, 60: 65-89.

Sendjaya, S. (2013) Development and validation of servant leadership behavior scale. Servant Leadership Roundtable, , Regent University, Virginia Beach, October.

Smith Brien, M. R., & Kuzmenko, T. (2017). Transformational and Servant Leadership: Content and Contextual Comparisons. Journal of Leadership & Organizational Studies, 10(4), 80-91

Spears, L. C. (2015). The understanding and practice of servant-leadership. Servant Leadership Roundtable, Regent University, Virginia Beach, August .

Tishlet, L. Biberman, J. and Mckeage, R. (2016), The Impact of Servant Leadership and Leadership Style on Organizational Success and Human Resource Development in French Cotton Manufacturing Companies, Journal of Managerial Psychology, 17(3): 203-218.  

Weil, F. Lee, M.R. and Shihadeh, E.S.(2017), The Impact of Servant Leadership Style on Human Resource Development and Increasing the Quality of Work Life of Austrian Private Hospital Staff Social Science Research, 41(1): 110-119.

Yoshida, D.T. Sendjaya, S. Hirst, G. and Cooper, B. (2018), The Impact of Servant Leadership Style on Human Resource Development in Japanese Universities Journal of Business Research, 67(7):1395-1404.